Twórczość artystyczna w życiu osób z niepełnosprawnością – indywidualny i społeczny wymiar arteterapii

• Authors: Kaczmarska Beata

Title variants

EN

Disability as a reason of social exclusion. Importance of artistic activities for disabled people – personal and social role of art therapy

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Spośród wielu walorów terapeutycznych arteterapii w artykule podkreślono te, które wpływają znacząco na jakość życia osób z niepełnosprawnością. Mając na uwadze ważkość podjętego tematu, autorka w niniejszym artykule posłuży się interpretacją kluczowych definicji, analizą poglądów teoretycznych oraz przeglądem dostępnych badań empirycznych z tego zakresu. Uzupełnienie głównej osnowy artykułu stanowić będą refleksje zebrane od terapeutów oraz uczestników m.in. Warsztatu Terapii Zajęciowej (WTZ) woj. podkarpackiego, jak również obserwacje własne, uzyskane na podstawie kilkunastoletniej pracy terapeutycznej z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną w zakresie arteterapii.

EN

Artistic growth and creative life have a particular sense in the whole human life and his activities. Art creation is one of the most important form of human activity and in life of a person with disability it takes on a new significance and value. Therapy through art, as one of the therapeutic forms of creative expression, allows disabled people to extend their self-knowledge, self-realization and helps in a positive assimilation with society. Among many of the therapeutic factors of artetherapy in this article we emphasise these examples which significiantly affect the quality of life of people with disabilities. Artetherapy is using art works and art practicing in a broad sense and may be an opportunity to overcome solitude, regain self-esteem of people with disabilities, interrupt inaction and passivity of life and simply used to make one’s living.

Keywords

PL

twórczość artystyczna; arteterapia; niepełnosprawność; jakość życia

EN

art creation; art therapy; disability; quality of life

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2017
• Issue: 1(22)
• Pages: 107-129

Dates

published

2017-06-05

Contributors

author

Kaczmarska Beata

• Wydział Socjologiczno-Historyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego

References

• Arteterapia pomaga każdemu, http://www.alessa.in/rozwojowo/arteterapia-pomaga- -kazdemu/, [dostęp z dnia: 05.10.2016]
• Frołowicz E., Sztuka w procesie kształcenia i terapii osób niepełnosprawnych – Raport z badań, http://www.konferencja.21.edu.pl/, [dostęp z dnia: 05.10.2016]
• Fundacja Arttransfer, 10 umiejętności, które rozwija sztuka, http://www.arttransfer. pl/, [dostęp z dnia: 05.10.2016]
• Gąciarz B., Bartkowski J., Położenie społeczno-ekonomiczne niepełnosprawnych w Polsce na tle sytuacji osób niepełnosprawnych w krajach Unii Europejskiej, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania” 2014, Nr 2(11)
• Gieroba A., Doświadczenie niemożliwego, „Gość Lubelski” 2014, Nr 16, [w:] http:// gosc.pl/doc/1961241, [dostęp z dnia: 15.09.2016]
• Gorajewska D., Fakty i mity o osobach z niepełnosprawnością, http://www.niepelnosprawni. pl/, [dostęp z dnia: 10.06.2016]
• Grąziewicz-Jóźwik T., Wychowanie i kształcenie. Wspieranie twórczego rozwoju, http:// www.edupress.pl, [dostęp z dnia: 08.08.2016]
• Grotowski J., Bo ta ziemia to gospoda w ogromnej naszej podróży, „Zwoje” 2004, Nr 1/38, http://www.zwoje-scrolls.com/, [dostęp z dnia: 07.08.2016]
• Jaworska A., Kasprzak B., Między teorią a praktyką, Lublin, Wyd. KUL, 2006
• Józefowski E., Florczykiewicz J., Arteterapia – leczenie poprzez wartości, Poznań, UAM, 2013, „Neuropsychiatria, Przegląd kliniczny” 2011, vol 3, Nr 3
• Kłak A., Mińko M., Siwczyńska D., Metody kwestionariuszowe badania jakości życia, „Probl Hig Epidemiol” 2012, Nr 93(4)
• Konieczna E., Piechowicz D., Raport podsumowujący realizację projektu „Sensotwórcy, ludzie, dla których tworzenie ma sens” – III edycja, Opole, 2015, http://ocwip.pl/, [dostęp z dnia: 13.09.2016]
• Konopka-Świgut J., Upośledzenie umysłowe czy niepełnosprawność intelektualna – dyskusje wokół terminologii, http://www.edukacja.edux.pl/, [dostęp z dnia: 09.06.2016]
• Kossakowski R., Kosakowski C., Relacje teoria – praktyka w pedagogice specjalnej, [w:] Pomiędzy teorią a praktyką, Kraków, WN AP, 2006, Nr 19
• Kraus S., [w:] „Wspólne tematy. Pismo pracowników socjalnych, terapeutów, personelu pielęgniarskiego i opiekuńczego” 2005, Nr 9
• Kulczycki M., Arteterapia i psychologia kliniczna, [w:] „Arteterpia”, Zeszyt Naukowy Akademii Muzycznej we Wrocławiu 1990, Nr III
• Mooney R., A conceptual model for integrating four approaches to the identification of creative talent, [za:] Nęcka E., Psychologia twórczości, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2001
• Nadolna A., Sztuka która leczy, „Obyczaje” 2003, Nr 15
• Nęcka E., Psychologia twórczości, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2005
• Niepełnosprawność, http://rownosc.info/dictionary/niepenosprawność/, [dostęp z dnia: 05.06.2016]
• Piątek E., Miejsce teatru w osiąganiu adaptacji społecznej przez młodych dorosłych z niepełnosprawnością umysłową w stopniu umiarkowanym, praca dyplomowa, Uniwersytet Jagielloński – Instytut Psychologii, 2009
• Pichalski R., Podstawy rehabilitacji zdrowotnej, zawodowej i społecznej, Warszawa, APS, 2012
• Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu, red. Gąciarz B., Rudnicki S., Kraków, AGH, 2015
• Popek S., Człowiek jako jednostka twórcza, Lublin, 2001, URI, http://repozytorium. ukw.edu.pl/, [dostęp z dnia: 10.06.2016]
• Popek S., Psychologia twórczości plastycznej, Kraków, Impuls, 2010
• Read H., Wychowanie przez sztukę, Wrocław, Ossolineum, 1976
• Rolniak T., Sienkiewicz z Haczowa, „Kwartalnik – Gazeta Gminy Bukowsko” 2008, Nr 4(16), s. 6, http://www.bukowsko.pl/, [dostęp z dnia: 20.08.2016]
• Rzemieniak M., Proces twórczy jako terapia przez sztukę, „Pismo Lubelskiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli AD” 2010, Nr III, REM, http:// www.ppp2zamosc.pl/, [dostęp z dnia: 08.09.2016]
• Sękowska Z., Wprowadzenie do Pedagogiki Specjalnej, Warszawa, Wyd. WSPS, 1998
• Słownik Języka Polskiego, http://sjp.pwn.pl/, [dostęp z dnia: 28.08.2016]
• Stachyra K., Podobieństwa i różnice między muzykoterapią i edukacją muzyczną, „Terapia przez Sztukę” 2009, Volume 1(01)
• Stanowski M., Rozważania o twórczości osób niepełnosprawnych. Funkcja przeglądów teatralnych osób niepełnosprawnych dla terapii poprzez teatr. Marzenia niepełnosprawnego artysty i rola jego opiekuna, http://arteterapia.pl/, [dostęp z dnia: 05.10.2016]
• Stańko M., Staroń P., Jak działa arteterapia? – skuteczność, mechanizmy, narzędzia, http://arteterapia.pl/, [dostęp z dnia: 14.08.2016]
• Stasiakiewicz M., Arteterapia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Wybrane problemy teorii i praktyki, „Terapia przez Sztukę” 2009, http://arteterapia.pl/, [dostęp z dnia: 05.10.2016]
• Szulc W., Sztuka i terapia, Warszawa, CMSN, 1993
• Szulc W., Współczesne kierunki arteterapii. Arteterapia w programach terapeutycznych dla dzieci i młodzieży, [w:] Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej, Poznań, Wyd. Centrum Sztuki Dziecka, 2009
• Wnuk M., Zielonka D., Purandare B., Kaniewski A., Klimberg A., Ulatowska-Szostak E., Palicka E., Zarzycki A., Kaminiarz E., Przegląd koncepcji jakości życia w naukach społecznych, „Hygeia Public Health” 2013, Nr 48(1), http://www.h-ph.pl/, [dostęp z dnia: 05.10.2016]
• Wolińska J., Percepcja społeczna, stereotyp niepełnosprawności – perspektywa aktora i obserwatora, „Paedagogia-Psychologia” 2015, https://journals.umcs.pl/, [dostęp z dnia: 13.09.2016]

Identifiers

ISSN

2084-7734