Ze współczesnych badań nad mobilnością w Europie przednowoczesnej

• Authors: Mateusz Wyżga

Title variants

EN

Recent Research on Mobility in Preindustrial Europe

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Współczesne badania historii migracji w Europie przednowoczesnej koncentrują się na niedocenianych dotąd elementach ruchliwości społecznej. Zachęca się w nich do używania szerokiej podstawy źródłowej i poszukiwania nowych materiałów, jak również łączenia metod masowych i podejścia mikrohistorycznego. Istotne okazuje się podejście oddolne, badanie społeczności lokalnych i ludzkiej mikromobilności, związanej z cyrkulacją i przestrzenią życia codziennego. Zjawiska te przekładają się na migracje międzywiejskie i wiejsko-miejskie, tworząc zaplecze urbanizacji oraz zmiany społecznej. Nadto wskazuje się na badanie społeczności wysyłających i przyjmujących migrantów, jak również osób niemigrujących. Coraz bardziej docenia się rolę przemieszczeń wewnętrznych: krótkodystansowych i czasowych. Okazuje się, w różnych częściach kontynentu mechanizmy migracji oraz natężenie przemieszczeń były podobne (nawet w państwach z istniejącym poddaństwem chłopskim). Badacze epoki przedindustrialnej przekonują, że wzrost migracji w XIX wieku wynikał z nałożenia się nowych zjawisk, takich jak industrializacja, postęp urbanizacji i coraz tańszy transport zbiorowy, na istniejące od dawna wzorce migracji, zwłaszcza ludzi niższych stanów społecznych.

EN

Present-day research on the history of migrations focuses on certain previously unappreciated elements of social mobility. The prevailing postulate is to rely on an extensive source base and seek new materials, and also to combine mass methods with a microhistorical approach. Furthermore, a bottom-to-top approach is important in the study of local communities and human micromobility involved in the circulation and space of everyday life. These phenomena translate into inter-rural and rural-to-urban migrations, providing the conditions and resources for urbanization and social change. Moreover, emphasis has been shifting towards the study of the communities that sent off and received migrants, as well as people refraining from migration. There has been growing appreciation for the role of internal migrations – short-distance and temporary movements. It turns out that the migration mechanisms and the intensity of movements were similar in various parts of the continent (even in countries where serfdom persisted). Researchers of the preindustrial era argue that the growth of migration in the nineteenth century resulted from the coincidence of various new developments, such as industrialization, progressing urbanization and increasingly affordable public transport, with long-existing migration patterns, especially with regard to the lower orders of society

Keywords

PL

migracje; mobilność; miasto; wieś; zmiana społeczna

EN

migrations; mobility; urban and rural areas; social change

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przeszłość Demograficzna Polski
• Year: 2018
• Volume: 40
• Pages: 11-37

Contributors

author

Mateusz Wyżga

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Humanistyczny

References

• Andersson, Martin. Migration i 1600-talets Sverige: Älvsborgs lösen 1613–1618. Malmö: Universus Academic Press, 2018.
• Arrizabalaga, Marie-Pierre. „Mixed Marriages Among French Immigrants in Southern California, 1880–1950”. W: Intermarriage throughout History, red. Luminița Dumănescu, Daniela Mârza, Marius Eppel, 426–450. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 2014.
• Bade, Klaus J., Pieter C. Emmer, Leo Lucassen, Jocen Oltmer, red. The Encyclopedia of Migration and Minorities in Europe from the 17th Century to the Present. Cambridge: Cambridge University Press, 2011.
• Borcheid, Peter. „Romantic Love or Material Interest: Choosing Partners in NineteenthCentury Germany”. Journal of Family History 11 (1986): 157–168.
• Clark, Peter. „Migration in England during the Late Seventeenth and Early Eighteenth Centuries”. Past and Present 83 (1979), 1: 57–90.
• Clark, Peter. „The Migrant in Kentish Towns, 1580–1640”. W: Crisis and Order in English Towns, 1500–1700: Essays in Urban History, red. Peter Clark, Paul Slack, 117– 263. London: Routledge, 1972.
• Collins, James B. „Translation de Domicile: Rethinking Sedentarity and Mobility in the Early Modern French Countryside”. French History 20 (2006): 387–340.
• Day, Cathy. „Geographic Mobility in Wiltshire, 1754–1914”. Local Population Studies 89 (2012): 50–75.
• De Munck, Bert, Anne Winter, red. Gated Communities? Regulating Migration in Early Modern Cities. Burlington, VT: Ashgate, 2012.
• Dupâquier, Jacques. „Sédentarité et mobilité dans l’ancienne société rurale. enracinement et ouverture, faut–il vraiment choisir?” Histoire et sociétés rurales 18 (2002): 121–135.
• Ganiage, Jean. Trois villages d’Île-de-Fance au XVIIIe siècle: Étude démographique. Paris: Presses universitaires de France, 1963.
• Gierszewski, Stanisław. Obywatele miast Polski przedrozbiorowej. Warszawa: PWN, 1973.
• Green, Nancy L. „Changing Paradigms in Migration Studies: From Men to Women to Gender”. Gender & History 24 (2012): 782–798.
• Grülich, Josef. Migrace mestskeho a vesnickeho obyvatelstva. Farnost Ceske Budejovice 1750–1824. České Budějovice: Nová tiskárna Pelhřimov, 2013.
• Grülich, Josef. Migrační strategie: Město, předměstí a vesnice na panství České Budějovice ve druhé polovině 18. století. České Budějovice: Jihočeská univerzita v Českých Budějovicích, 2018.
• Grülich, Josef. Populační vývoj a životní cyklus venkovského obyvatelstva na jihu Čech v 16. až 18. století. České Budějovice: Jihočeská univerzita v Českých Budějovicích, 2008.
• Harzig, Christiane, Dirk Hoerder, Donna R. Gabaccia. What is Migration History? Malden, MA: Polity Press, 2009.
• Hayhoe, Jeremy. Strangers and Neighbours: Rural Migration in Eighteenth-Century Northern Burgundy. Toronto: University of Toronto Press, 2016.
• Hochstadt, Steve. Mobility and Modernity: Migration in Germany, 1820–1989. Ann Arbor: University of Michigan Press, 1999.
• Hoerder, Dirk. Cultures in Contact: World Migrations in the Second Millennium. Durham, NC: Duke University Press, 2002.
• Hoerder, Dirk. „Migration and Cultural Contact in the Emergence of Rus’-land, Sixth to Nineteenth Centuries”. Journal of Migration History 3 (2017): 179–209.
• Holden, Lars, Svetlana Boudko. „The Norwegian Historic Population Register and Migration”. Journal of Migration History 4 (2018): 249–263.
• Hollingsworth, Thomas Henry. „Historical Studies of Migration”. Annales de démographie historique, 1970, 87–96.
• Jacob, Margaret C. Strangers Nowhere in the World: The Rise of Cosmopolitanism in Early Modern Europe. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2006.
• Jawor, Grzegorz. Ludność chłopska i społeczności wiejskie w województwie lubelskim w późnym średniowieczu (schyłek XIV–początek XVI wieku). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1991.
• Kiełbicka, Aniela. Zbiegostwo chłopów w województwie krakowskim na przełomie XVI i XVII wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989.
• Kok, Jan, Henk Delger. „Bridegrooms and Biases: A Critical Look at the Study of Intergenerational Mobility on the Basis of Marriage Certificates”. Historical Methods 31 (1998), 3: 113–121.
• Kuklo, Cezary. Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009.
• Kuklo, Cezary. „Główne kierunki migracji na ziemiach polskich do końca XVIII wieku”. W: Migracje: dzieje, typologia, definicje, red. Antoni Furdal, Włodzimierz Wysoczański, 148–156. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006.
• Kuklo, Cezary. „Rodzina chłopska w dawnej Polsce w świetle historiografii powojennej”. W: Z zagadnień prawa rolnego, cywilnego i samorządu terytorialnego. Księga Jubileuszowa profesora Stanisława Prutisa, red. Jerzy Bieluk i in., 169–180. Białystok: Temida 2, 2012.
• Leeuwen, Marco H.D. van, Ineke Maas. „Endogamy and Social Class in History: An Overview”. International Review of Social History 50 (2005): 1–23.
• Lucassen, Jan. Migrant Labour in Europe, 1600–1900: The Drift to the North Sea. London: Croom Helm, 1987.
• Lucassen Jan, Leo Lucassen. „From Mobility Transition to Comparative Global Migration History”. Journal of Global History 6 (2011): 299–307.
• Lucassen Jan, Leo Lucassen. „The Mobility Transition Revisited, 1500–1900: What the Case of Europe Can Offer to Global History”. The Journal of Global History 4 (2009): 347–377.
• Lucassen Jan, Leo Lucassen. „Theorizing Cross-Cultural Migrations: The Case of Eurasia since 1500”. Social Science History 41 (2017): 445–475.
• Lucassen, Jan, Leo Lucassen, Patrick Manning, red. Migration History in World History. Multidisciplinary Approaches. Leiden-Boston: Brill, 2010.
• Manning, Patrick. Migration in World History. London: Routledge, 2005.
• Massey, Douglas S. „Social Structure, Household Strategies and the Cumulative Causation of Migration”. Population Index 56 (1990): 3–26.
• Massey, Douglas S. „The Ethnosurvey in Theory and Practice”. International Migration Review 21 (1987): 1498–1522.
• McCants, Anne. „Internal Migration in Friesland, 1750–1805”. Journal of Interdisciplinary History 22 (1992): 387–409.
• Miller, Jaroslav. Urban Societies in East-Central Europe, 1500–1700. Hampshire: Aldershot, 2008.
• Moch, Leslie Page. Moving Europeans: Migration in Western Europe since 1650. Bloomington–Indianapolis: Indiana University Press, 1992.
• Moch, Leslie Page. The Pariahs of Yesterday: Breton Migrants in Paris. Durham, NC: Duke University Press, 2012.
• Rosental, Paul-André. Les sentiers invisibles: Espace, familles et migrations dans la France du XIXe siècle. Paris: Éditions de l’EHESS, 1999.
• Sharpe, Pamela. Women, Gender and Labour Migration. Historical and Global Perspective. London–New York: Routledge, 2001.
• Shephard, Edward J., Jr. „Social and Geographic Mobility of the Eighteenth-Century Guild Artisan: An Analysis of Guild Receptions in Dijon, 1700–1790”. W: Work in France: Representations, Meaning, Organization and Practice, red. Steven L. Kaplan, Cynthia J. Koepp, 97–130. Ithaca–New York: Cornell University Press, 1986.
• Skeldon, Ronald. „Migration Transitions Revisited: Their Continued Relevance for the Development of Migration Theory”. Population Space and Place 18 (2012): 154–166.
• Smolarkiewicz, Elżbieta. „Migracje a przemiany miast”. Człowiek i Społeczeństwo 37 (2014): 27–40.
• Snell, Keith D.M. „English Rural Societies and Geographical Marriage Endogamy”. Economic History Review 55 (2002), 2: 262–298.
• Snell, Keith D.M. Parish and Belonging: Community, Identity, and Welfare in England and Wales,1700–1950. Cambridge: Cambridge University Press, 2006.
• Souden, David Charles. „Internal and Medium Distance Migration in Early Modern Great Britain, 1500–1750”. W: Les migrations internes et ŕ moyenne distance en Europe, 1500–1900, red. Antonio Eiras Roel, Ofelia Rey Castelao, 101–126. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 1994.
• Souden, David Charles. „Movers and Stayers in Family Reconstitution Populations”. Local Population Studies 33 (1984): 11–28.
• Szołtysek, Mikołaj. „Households and Family Systems”. W: The Oxford Handbook of Early Modern European History, 1350–1750. T. 1: Peoples and Place, red. Hamish Scott, 314–341. Oxford: Oxford University Press, 2015.
• Szołtysek, Mikołaj. Rethinking East-Central Europe: Family Systems and Co-residence in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Bern: Peter Lang, 2015.
• Viitaniemi, Ella. „Urban Seasonal Workers and Rural Church Constructions in Eighteenth-Century Finland”. W: Migration and Multi-ethnic Communities. Mobile People from the Late Middle Ages to the Present, red. Maija Ojala-Fulwood, 147–168. Berlin–Boston: De Gruyter Oldenbourg, 2018.
• Walaszek, Adam. Migracje Europejczyków: 1650–1914. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007.
• Whyte, Ian D. Migration and Society in Britain, 1550–1830. New York: Palgrave Macmillan, 2000.
• Wyżga, Mateusz. „Ludzie rodowici i migranci – czy słuszny podział? Wokół książki Jeremy’ego Hayhoe’a Strangers and Neighbours. Rural Migration in Eighteenth-Century Northern Burgundy, Toronto: University of Toronto Press 2016, ss. 274”. Przeszłość Demograficzna Polski 40 (2018).
• Wyżga, Mateusz. „Mobilność i migracje chłopów do miast polskich doby preindustrialnej: z badań nad mikroregionem krakowskim”. Przeszłość Demograficzna Polski 37 (2015): 95–128.
• Wyżga, Mateusz. „Were Peasants Able to Move in Feudal Poland? Tracking the Determinants of Internal Migrations, 1501–1800”. Romanian Journal of Population Studies 12 (2018): 5–20.
• Zelinsky, Wilbur. „The Hypothesis of the Mobility Transition”. Geographical Review 61 (1971): 219–249.
• Zucca-Micheletto, Beatrice. „La migration comme processus: dynamiques patrimoniales et parcours d’installation des imigrés dans l’Italie moderne (Turyn au XVIIIe siècle)”. Annales de démographie historique 124 (2012): 43–64.
• Zucca-Micheletto, Beatrice. „Travail, immigration et relations sociales à travers les parcours d’individus et familles d’une ville de l’Ancien Régime (Turin, XVIIIe siècle)”. L’Atelier du Centre de recherches historiques. Dostęp 14.03.2019. ww.journals.openedition.org/acrh/1702.

Identifiers

DOI

10.18276/pdp.2018.40-01