Religijność i style funkcjonowania obronnego a percepcja siebie, innych i czasu

• Authors: Händel Katarzyna

Title variants

EN

Religiosity and styles of defense to perception of oneself, other and time.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejsza praca oraz przeprowadzone w jej ramach badanie ma na celu zgłębienie zagadnienia wpływu religijności oraz określonego stylu obronnego na percepcją siebie, innych i czasu, z jednoczesnym uwzględnieniem konwersji religijnej. Grupę badawczą stanowiły 192 osoby. Do pomiaru religijności wykorzystano Skalę Centralności Religijności (C-15). Styl funkcjonowania obronnego mierzono za pomocą Kwestionariusza Stylu Obrony (DSQ-40), samoocenę – Skalą Samooceny (SES), styl funkcjonowania społecznego – Skalą Ustosunkowań Interpersonalnych (SUI) oraz perspektywę percepcji czasu – Kwestionariuszem Postrzegania Czasu (ZTPI). Zgodnie z oczekiwaniem analiza uzyskanych wyników wykazała różnice pomiędzy grupami wyróżnionymi ze względu na konwersję religijną. Zaobserwowano, że osoby badane, które deklarują takie samo, jak w rodzinie generacyjnej wyznanie, w zakresie przeszłościowo-pozytywnej perspektywy postrzegania czasu oraz podtrzymująco-przesadnie opiekuńczego i uległo-zależnego stylu funkcjonowania interpersonalnego, uzyskują wyższe wyniki niż osoby, które w ciągu życia zmieniły wyznanie. Wyniki analiz pokazały także liczne korelacje między wymiarami religijności a stylami społecznego funkcjonowania oraz percepcją czasu. Zidentyfikowano, że wraz z nasileniem centralności konstruktu religijności zmniejsza się natężenie postawy buntowniczo-podejrzliwej oraz współzawodniczaco-narcystycznej oraz perspektywy czasu teraźniejszej-hedonistycznej. Odnotowano również, że stosowanie mechanizmów obronnych sprzyja orientacji temporalnej na przyszłość oraz pozytywnemu postrzeganiu przeszłych zdarzeń. Mechanizmy obronne oraz wymiary centralności religijności okazały się istotnymi predyktorami większości stylów społecznego funkcjonowania oraz perspektyw temporalnych i samooceny.

EN

This thesis and research carried out in its framework is to explore the impact of religious issues and a particular style of defensive perception of self, others, and time, while taking into account religious conversion. The research group contained 192 people. The level of religiosity was measured by Centrality Religiosity Scale (C-15). The functioning of defensive style was distinguished through Defense Style Questionnaire (DSQ-40), self-esteem by Self-Esteem-Scale (SES), style of social functioning by Scale of Interpersonal Behavior (SUI) and the prospect of time perception by Zimbardo Time Perceptive Inventory. As expected, analysis of the results showed differences between two groups, divided according to religious conversion. It has been observed that subjects who declared the same confession as in the family generation, in terms of past- positive perspective of time and supporting- overly caring and submissive- dependent style of interpersonal functioning, achieved higher results than those who have changed profession (religion) during their lifetime. The results of the analysis showed variety of selection relationships between dimensions of religiosity and styles of social functioning and the perception of time. It was identified that with increasing centrality of religiosity construction the intensity of rebellious- suspicious attitiudes was reduced as well as competitively-narcissistic and present hedonistic – temporal orientation. It was also noted that the usege of defensive mechanisms influenced temporal orientation for the future and the positive perception of past events. Defensive mechanisms and the dimensions of the centrality of religiosity turned out to be significant predictors of most styles of social functioning, temporal perspectives and self-esteem.

Keywords

PL

religijność; style funkcjonowania obronnego; samoocena; perspektywa temporalna; relacje interpersonalne

EN

religiosity; defensive style of functioning; self-esteem; temporal perspective; interpersonal relations

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu
• Journal: Studia Paradyskie
• Year: 2017
• Issue: 27
• Pages: 295-316

Contributors

author

Händel Katarzyna

• Uniwersytet SWPS WZ we Wrocławiu

References

• Chaim W., Niektóre cechy charakteru a personalny wymiar religijności, [w:] T. Doktór; K. Franczak [red.], Postawy wobec religii. Psychologiczne uwarunkowania i konsekwencje, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie 2000, s. 7-21.
• Chlewiński Z. [red.], Wybrane zagadnienia z psychologii pastoralnej, Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1989.
• Doktór T., Franczak K., Niektóre korelaty religijności personalnej i apersonalnej, [w:] T. Doktór; K. Franczak [red.]. Postawy wobec religii. Psychologiczne uwarunkowania i konsekwencje, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie 2000, s. 71- 85.
• Franczak K. (2009), Osobowościowe korelaty wybranych form religijności, [w:] H. Gasiul, E. Wrocławska-Warchala [red]. Osobowość i religia, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego 2009, s. 262-279.
• Głód, F., Kryzys religijny, [w:] S. Głaz [red.], Podstawowe zagadnienia psychologii religii, Kraków: Wydawnictwo WAM 2006, s. 179-202.
• Hall C. S., Lindzey G., Campbell J. B., Teorie osobowości, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2010.
• Jaworski R., Psychologiczne korelaty religijności personalnej, Lublin: KUL 1989.
• Jaworski R., Typologie religijności, [w:] S. Głaz [red.], Podstawowe zagadnienia psychologii religii, Kraków: Wydawnictwo WAM 2006, s. 271- 285.
• Król J., Głaz S., Doświadczenie religijne, [w:] S. Głaz [red.], Podstawowe zagadnienia psychologii religii, Kraków: Wydawnictwo WAM 2006, s. 203-224.
• Łaguna M., Tabaczek K., Dzwonkowska I., (2007), Skala Samooceny SES Morrisa Rosenberga – polska adaptacja metody, „Psychologia Społeczna” 2 (2007), s. 164–176.
• McWilliams N., Diagnoza psychoanalityczna, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2015.
• Nowosielski M., Pojęcie i przyczyny powstawania kryzysu religijnego, „Studia Psychologica UKSW” 12 (2012), s. 95-105.
• Piróg M., Mechanizmy obronne osobowości w obliczu ostatniego kryzysu rozwojowego w biegu życia, (nieopublikowana praca magisterska), Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej 2013.
• Siek S., Rozwój potrzeb psychicznych, mechanizmów obronnych i obrazu siebie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984.
• Sobol-Kwapińska M., Żyć chwilą? Postawy wobec czasu a poczucie szczęścia, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.
• Socha P., Zakres znaczeniowy pojęcia religijności a sposoby jego operocjanolizacji, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagielońskiego. Studia Religiologica” 9 (1983), s. 169- 185.
• Stanik J.M., Skala Ustosunkowań Interpersonalnych, Kielce: Schumacher 1994.
• Szmyd J., Osobowość a religia, Warszawa: Wydawnictwo „Książka i Wiedza” 1979.
• Szymołon J., Postawy prospołeczne a religijność, „Roczniki Psychologiczne” 5 (2002), s. 181-193.
• Szymołon J., Koncepcje psychologii religii, [w:] S. Głaz [red.], Podstawowe zagadnienia psychologii religii, Kraków: Wydawnictwo WAM 2006, s. 35-41.
• Śliwak J., Szafrańska M., Poziom altruizmu a przeżywane relacje religijne do Boga, [w:] T. Doktór, K. Franczak [red.], Postawy wobec religii. Psychologiczne uwarunkowania i konse-kwencje, s. 161-185.
• Wojtasik K., Modlitwa, [w:] S. Głaz [red.]. Podstawowe zagadnienia psychologii religii, s. 354-365.
• Zarzycka B., Skala Centralności Religijności Stefana Hubera. „Roczniki Psychologiczne” 10 (2007), s. 133-157.
• Zawadzka B., Byrczek M., Zawadzka S., Perspektywa temporalna i inne czynniki psychologiczne utrudniające adaptację do wymogów leczenia u chorych przewlekle dializowanych, „Psychiatria Polska” 48 (2014), s. 961-974.
• Zimbardo P., Boyd J., Putting Time in Perspective: A Valid, Reliable Individual-Differences Metric, “Journal of Personality and Social Psychology” 77 (1999), s. 1271-1288.
• Zimbardo P., Boyd J., Paradoks czasu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009.