Dostęp do taboru kolejowego barierą rozwoju rynku przewozów pasażerskich w Polsce

• Authors: Michał Zajfert

Title variants

EN

Access to rolling stock as the key barrier for market development of rail passenger services in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W obszarze kolejowych przewozów ładunków konkurencja rozwija się dynamicznie, tymczasem w obszarze przewozów pasażerskich, zarówno regionalnych, jak i dalekobieżnych, występuje ona w Polsce w ograniczonym zakresie. Wskazują na to przedstawione problemy, pojawiające się podczas organizacji przewozów regionalnych przez samorządy terytorialne oraz powoływaniu nowych przewoźników. Bardzo istotną, choć nie jedyną, przesłanką utrzymującą tę niekorzystną sytuację jest wzmacniane bariery wejścia na rynek przez przewoźników już na nim funkcjonujących i dysponujących taborem kolejowym odziedziczonym po Przedsiębiorstwie Państwowym PKP. Koleje samorządowe są lepszym rozwiązaniem w porównaniu z ogólnopolskimi Przewozami Regionalnymi, jednak nie można uznać takiej drogi przekształceń za optymalną i docelową. Powoływanie własnego przewoźnika jest de facto tworzeniem lokalnego monopolu i angażowaniem się państwa w prowadzenie działalności gospodarczej. Ponadto wydaje się nieracjonalne tworzenie 16 kolei samorządowych. Najlepszym wzorem organizacji przewozów regionalnych jest województwo kujawsko-pomorskie, które już od sześciu lat z powodzeniem organizuje przetargi na obsługę przewozów kolejowych, i gdzie ma miejsce rzeczywista konkurencja ofert. Największą barierą w rozwoju takiej konkurencji jest jednak brak taboru kolejowego. Samorządy posiadają go zbyt mało, nie funkcjonuje rynek umożliwiający czasowe wypożyczanie używanego taboru (jak np. ROSCO w Wielkiej Brytanii), a zbyt krótki czas obowiązywania umów na obsługę przewozów nie pozwala na zakup nowego. Możliwym rozwiązaniem jest przekazanie całości taboru Przewozów Regionalnych do dyspozycji właścicieli tej spółki, a więc samorządom oraz powołanie spółki udostępniającej przewoźnikom tabor kolejowy zbędny spółkom PKP Cargo S.A. i PKP Intercity.

EN

Competition in rail-freight transport is developing rapidly in Poland. The same cannot be said about passenger transport, both short and long-distance, where improvements are far more limited because of problems with the organisation of passenger transport by local authorities and with the creation of new railway operators. Although positive examples do exist, most of the implemented solutions in use consolidate the monopoly of public services, eliminate competition and thus makes it impossible to introduce the optimal solution for society. Creating municipal providers is a better model than a national railway company but in truth, this option will end up creating local monopolies. Competitive tendering (competition for the market) is the best solution here but Poland battles with a major entry barrier – the lack of necessary rolling stock. Surplus rolling stock belonging to the state railway companies of the PKP group should be made available to other railway companies. Similarly, county councils (the voivodeships) should be able to control the rolling stock of the national regional rail operator (Przewozy Regionalne PKP), which they now own.

Keywords

PL

transport kolejowy; tabor kolejowy; usługi użyteczności publicznej; monopol

EN

railway transport; railway rolling stock; public services; monopoly

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Ekonomicznych
• Journal: internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
• Year: 2013
• Volume: 2
• Issue: 4
• Pages: 89-109

Dates

published

2013-08-29

Contributors

author

Michał Zajfert

• Instytut Nauk Ekonomicznych PAN

References

• Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Ekonomia, PWE, Warszawa 1993
• Bobińska K., The Defense of Monopoly as a Determinant of the Process of Transformation of State-owned Infrastructure Sectors in Poland, YARS 2008, vol. 1(1)
• Musgrave R.A., Musgrave P.B., Public finance in theory and practice, McGraw-Hill, Kogakusha 1973