Oryginalizm Antonina Scalii jako teoria wykładni prawa

• Authors: Maroń Grzegorz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule omówiono jedną z współczesnych amerykańskich teorii wykładni prawa, tj. oryginalizm zwykłego znaczenia (plain meaning originalism). Propagatorem i współtwórcą tej teorii jest sędzia Sądu Najwyższego USA Antonin Scalia. Scaliowski oryginalizm sprowadza wykładnię prawa do zespołu czynności intelektualnych ukierunkowanych na ustalenie zwykłego językowego znaczenia tekstu aktu normatywnego z momentu jego ogłoszenia. Można określić go zatem tekstualizmem bazującym na kompetencjach językowych pierwotnego prawodawcy i pierwotnych adresatów. Oryginalizm korzysta z dyrektyw interpretacyjnych językowych, a pomocniczo systemowych. Generalnie odrzuca natomiast sięganie do dyrektyw wykładni celowościowej i funkcjonalnej. Wyznacznikiem znaczenia prawa nie może być zamiar czy cel prawodawcy, lecz tekst prawny i tradycja. W ocenie Scalii prawo nie zmienia się samoczynnie, tj. pozalegislacyjnie, wraz ze zmianą społecznych potrzeb i oczekiwań. Krytykuje więc koncepcję „żyjącej konstytucji”, upatrując w niej źródło sędziowskiej dyskrecjonalności. Demokratycznie wybrani przez naród parlamentarzyści, a nie sędziowie powinni aktualizować prawo.

EN

This article discusses one of the contemporary American theories on interpretation, i.e. plain meaning originalism. The propagator and co-author of this theory is Antonin Scalia – Associate Justice of the Supreme Court of the United State. Scalia’s originalism is a doctrine about how judges ought to interpret statutes and constitution according to their original meaning. Therefore we can define it with textualism based on language competence of the primary legislator and primary addressees. Originalism uses interpretative, language and system directives. In general it refuses using function and purposefulness. What determines the meaning of law is legal codes and tradition. According to Scalia law does not change automatically together with changes of social needs and expectations. He criticizes the concept of “living constitution” regarding it as a source of judicial discretionality. Members of parliament, elected in a democratic voting, should update the law, not judges.

Keywords

PL

Scalia; koncepcja ,,żyjącej konstytucji"; wykładnia prawa

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2010
• Issue: 4 (4)
• Pages: 23-52

Dates

published

2010-12-31

Contributors

author

Maroń Grzegorz

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Banaszak B., Aktywizm orzeczniczy Trybunału Konstytucyjnego, "Przegląd Sejmowy" 2009, nr 4.
• Barnett R. E., Scalia’s Infidelity: A Critique of Faint - Hearted Originalism, University of Cincinnati Law Review 2006, vol. 75.
• Be Vier L., The Integrity and Impersonality of Originalism, “Harvard Journal of Law & Public Policy” 1996, vol. 19.
• Biskupic J., American Original: The Life and Constitution of Supreme Court Justice Antonin Scalia, New York 2009.
• Brudney J. J., Ditslear C., Liberal Justices’ Reliance on Legislative History: Principle, Strategy, and the Scalia Effect, Berkeley Journal of Employment and Labor Law 2008, vol. 29.
• Brzeziński B., Poglądy Sędziego Antonina Scalii na wykładnię prawa i ich odbiór w amerykańskiej doktrynie prawniczej, [w:] Przemiany doktrynalne i systemowe prawa publicznego. Studia dedykowane prof. Wincentemu Bednarkowi, pod red. S. Pikulskiego, E. Pływaczewskiego, J. Dobkowskiego, Olsztyn 2002.
• Brzeziński B., Współczesne amerykańskie teorie wykładni prawa, ”Państwo i Prawo”, z. 7, 2006.
• Calabresi S. G., Lawson G., The Unitary Executive, Jurisdiction Stripping, And The Hamdan Opinions: A Textualist Response To Justice Scalia, Columbia Law Review 2007, vol. 107.
• Carr E. H., What is History?, New York 1962.
• Chemerinsky E., The Jurisprudence of Justice Scalia. A Critical Appraisal, University of Hawaii Law Review 2000, vol. 22.
• Colby T. B., Smith P. J., Living Originalism, Duke Law Journal 2009, vol. 59, nr 2.
• Cook G. C., Footnote 6: Justice Scalia's attempt to impose a rule of law on substantive due process, Harvard Journal of Law & Public Policy 1991, vol. 14, nr 3.
• Cornell S., Originalism on Trial: The Use and Abuse of History in District of Columbia v. Heller, Ohio State Law Review 2008, vol. 69.
• Dworkin R., Freedom’s Law. The Moral Reading of the American Constitution, Cambridge 1996.
• Gray D. C., Why Justice Scalia Should Be a Constitutional Comparativist… Sometimes, Stanford Law Review 2007, vol. 59, nr 5.
• Holmes O. W., The Theory of Legal Interpretation, ”Harvard Law Review” 1899, vol. 12.
• Hudson D. L., Antonin Scalia, [w:] D. L. Hudson, The Rehnquist Court: understanding its impact and legacy, Westport 2007.
• Hutchens J.T., A New New Textualism: Why Textualists Should Not Be Originalists, Kansas Journal Of Law & Public Policy 2006 - 2007, vol. 16, nr 2.
• Kahn A., Justice Antonin Scalia: Living in Another World, Jurist Forum, March 29, 2004.
• Karkkainen B. C., Plain meaning: Justice Scalia's jurisprudence of strict statutory construction, Harvard Journal of Law & Public Policy 1994, vol. 17, nr 2.
• Kmiec D. W., Natural - law originalism - or why Justice Scalia (almost) gets it right, Harvard Journal of Law & Public Policy, 1997, vol. 20, nr 3.
• Langford C., Antonin Scalia (1936 - ) U.S. Supreme Court Justice, [w:] B. K. Duffy, R. W. Leeman, American voices: an encyclopedia of contemporary orators, Westport 2005.
• Maroń G., Dworkinowska wizja zasad prawa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego”, Prawo 6, Rzeszów 2008.
• Matczak M., Formalizm prawniczy we współczesnej literaturze anglojęzycznej - zarys definicji, „Państwo i Prawo” z. 6, 2007.
• Matczak M., Formalność prawa a formalizm w jego sądowym stosowaniu, Przegląd Sądowy, kwiecień 2007.
• Mazurkiewicz M., Rola Trybunału Konstytucyjnego w kreowaniu konstytucyjnych zasad demokratycznego państwa prawnego w procesie transformacji ustrojowej, [w:] Ius suum quique. Studia prawnofinansowe. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Wacławowi Goronowskiemu, pod red. W. Koniecznego, Warszawa 2005.
• Paulsen M. S., The intrinsically corrupting influence of precedent, Constitutional Commentary 2005, vol. 22, nr 2.
• Philipse H., Antonin’s Scalia Textualism in philosophy, theology, and judicial interpretation of the Constitution, Utrecht Law Review 2007, vol. 3, nr 2.
• Post R., Siegel R., Originalism as a Political Practice: The Right’s Living Constitution, Fordham Law Review 2006, vol. 75.
• Ring K. A., Scalia dissents: writings of the Supreme Court's wittiest, most outspoken justice, Waszyngton 2004.
• Roosevelt K., Justice Scalia’s Constitution and Ours, Journal of Law and Social Change 2005, vol. 8.
• Rosen J., The Leader of the Opposition, The New Republic, Jan. 18, 1993.
• Rossum R. A., The Textualist Jurisprudence of Antonin Scalia, [w:] B. P. Frost, J. Sikkenga, History of American political thought, Lanham 2003.
• Rossum R., Antonin Scalia's Jurisprudence: Text and Tradition, Lawrence 2006.
• Rossum R., The Textualist Jurisprudence of Justice Scalia, Perspectives on Political Science 1999, vol. 28, nr 1.
• Sadurski W., Prawo przed sądem. Studium sądownictwa konstytucyjnego w postkomunistycznych państwach Europy Środkowej i Wschodniej, Warszawa 2008.
• Scalia A., [w:] S. G. Calabresi, Originalism. A quarter century of debate, Waszyngton 2007.
• Scalia A., A Matter of Interpretation. Federal Courts and the Law, Princeton 1997.
• Scalia A., Economic Affairs as Human Affairs, Cato Journal 1985, vol. 4.
• Scalia A., Judicial Adherence to the Text of Our Basic Law: A Theory of Constitutional Interpretation, The Progressive Conservative, U.S.A. 2003, vol. 5, nr 225.
• Scalia A., Judicial Deference to Administrative Interpretations of Law, “Duke Law Journal” 1989, nr 3.
• Scalia A., Law & Language, First Things 2005, vol. 157.
• Scalia A., Originalism: The Lesser Evil, University of Cincinnati Law Review 1988 - 1989, vol. 57.
• Scalia A., The Rule of Law as a Law of Rules, University of Cincinnati Law Review 1989, vol. 56.
• Scalia A., Weizer P. I., The opinions of Justice Antonin Scalia: the caustic conservative, Nowy York 2004.
• Schultz D. A., Smith Ch. E., Constitutional Interpretation and Intent of the Framers, [w:] D. A. Schultz, Ch. E. Smith, The Jurisprudential Vision of Justice Antonin Scalia, Lanham 1996, s. 34 - 41.
• Seamon R. H., Kyllo v. United States and the Partial Ascendance of Justice Scalia's Fourth Amendment, Washington University Law Quarterly 2001, vol. 79, nr 4.
• Shaman J. M., Constitutional interpretation: illusion and reality, Westport 2001.
• Smolla R. A., Antonin Scalia [w:] The Supreme Court justices: a biographical dictionary, pod red. M. I. Urofsky, Nowy York 1994.
• Solum L., A law of rules: a critique and reconstruction of Justice Scalia’s view of the rule of law, APA Newsletter 2001, vol. 1, nr 2.
• Staab J. B., The political thought of Justice Antonin Scalia: a Hamiltonian on the Supreme Court, Lanham 2006.
• Sulikowski A., Współczesny paradygmat sądownictwa konstytucyjnego wobec kryzysu nowoczesności, Wrocław 2008.
• Sustein C. R., Virtues and Verdicts, The New Republic, May 22, 2006.
• Waters M. A., Justice Scalia on the Use of Foreign Law in Constitutional Interpretation: Unidirectional Monologue or Co - Constitutive Dialogue?, Tulsa Journal Of Comparative & Internetional Law 2004, vol. 12.
• Wildenthal B. H., The Right of Confrontation, Justice Scalia, and the Power and Limits of Textualism, Washington and Lee Law Review 1991, vol. 48.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2010.04.02