Ausdrücke elianischer Frömmigkeit der Karmeliten in der Neuzeit

• Authors: Sułecki Szymon

Title variants

PL

Wyrazy pobożności eliańskiej karmelitów w dobie nowożytnej

• Languages of publication: DE PL

Abstracts

DE

Der Prophet Elija gilt in der karmelitanischen Tradition für den geistlichen Stifter des Ordens. Seit Beginn, also der Behauptung des Karmelitenordens im 13. Jahrhundert, ist er der geistliche Führer der Karmeliten. Die Frömmigkeit des Ordens, die an Elija gerichtet wurde, intensivierte sich im 17. Jahrhundert auf der Grundlage der historiographischen Werke der Karmeliten sowie deren Kritik durch Bollandisten. Zu Ausdrücken elianischer Tradition gehörten die Elemente des Ordenskleides und des Ordenswappens, die Ikonografie, die Annahme von Ordensnamen, die Literatur und die Liturgie.

PL

Prorok Eliasz w tradycji karmelitańskiej uchodzi za duchowego założyciela zakonu. Od początków sformalizowania zakonu karmelitów w XIII wieku jest on dla nich przewodnikiem duchowym. Pobożność zakonna skierowana ku Eliaszowi zintensyfikowała się w XVII wieku na skutek karmelitańskich prac historiograficznych, a także ich krytyki przez bollandystów. Wyrazem eliańskiej tradycji były elementy habitu i herbu zakonnego, ikonografia, przybieranie imion zakonnych, piśmiennictwo oraz liturgia.

Keywords

PL

karmelici; prorok Eliasz; prorok Elizeusz; pobożność

EN

Carmelites; the prophet Elijah; the prophet Elisha; piety

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Folia Historica Cracoviensia
• Year: 2015
• Volume: 21
• Pages: 251-264

Dates

published

2015

Contributors

author

Sułecki Szymon

• Archiwum i Biblioteka oo. Karmelitów na Piasku

References

• Rękopisy
• Antiphonale der Karmeliten, Kraków[?], 1468, BKKr, Sign. Perg. 15.
• Antiphonale der Karmeliten, Prag 1397, BKKr, Sign. Perg. 12.
• Der Siegel auf der Urkunde der Klostergemeinschaft der Karmeliten in Lublin vom 1 XII 1759, Generalarchiv der Karmeliten, Rom Sign. II Polonia Conventus 8, Lublin 1648–1759.
• Karmelitanisches Graduale, 17 Jh., BKKr, Perg. Sign. 5.
• Kopialbuch des Karmelitenklosters in Kraków auf Piasek, AKKr Sign. 645.
• Buch der Novizen, AKKr Sign. 128.
• Źródła drukowane
• Constitutiones Fratrum Ordinis Carmelitarum, Venezia [Io. Emer. de Spira pro] Lucant. Giunta, 29 IV 1499.
• Corpus Constitutionum Ordinis Fratrum Beatissimae Virginis Mariae de Monte Carmelo, vol. 1: 1281–1456, a cura di R. L. Tinambunan, E. Boaga, Roma 2011.
• Bonae Spei Franciscus, Historico-theologicum Carmeli Armamentarium, typ. Marcelli Parys, Antverpiae 1669–1677.
• Gregor der Große, Predigt zur Himmelfahrt des Herrn, Hom. 29.5, Patrologia Latina, accurante J. P. Migne, t. 58, 1216C.
• Kallenberg P., Fontes Liturgiae Carmelitanae, Investigatio in decreta, codices et proprium sanctorum, Roma 1962.
• Papenbroeck D., The Bollandist Dossier on St. Alberti of Jerusalem, ed. and transl. by P. Mullins, Roma 2015.
• Ribot F., The ten books on the way of life and great deeds of the Carmelites, ed. and transl. by R. Copsey, Faversham 2007, S. xi.
• Starodruki
• Alegre de Casanate M. A., Paradisus carmelitici decoris, in quo archetypicae religionis magni patris Heliae prophetae origo ac trophaei monstrantur […], Lugduni, Lugduni, sumptibus J. et P. Prost, 1639.
• Daniel a Virgine Maria, Speculum Carmelitanum sive Historia Eliani Ordinis Fratrum Beatissimae Virginis Mariae de Monte Carmelo in qua a S. Propheta Elia origo, per filios prophetarum propagatio, per essenos, eremitas et monachos diffusio et continuata successio ex vetustis fideque dignis auctoribus exponuntur […], vol. 1, typis Michaelis Knobbari, Antverpiae 1680.
• Lezana I. Bap., Annales Sacri Prophetici, et Eliani Ordinis Beatissimae Virginis Mariae de Monte Carmeli, vol. 1–4, Typ. Mascardi, Roma 1645–1656.
• Opracowania
• Ackermann J., Stories of Elijah and Medieval Carmelite Identity, “History of Religions” 35 (1995), S. 124–147.
• Boaga E., Celebrating the Saint of Carmel, Roma 2010.
• Boyce J., Carmelite Liturgy and Spiritual Identity. The Choir Books of Krakow, Turnhout 2008.
• Detloff A., Zespół osiemnastowiecznych ołtarzy bocznych w kościele Karmelitów na Piasku w Krakowie: próba określenia stanu pierwotnego i kwestia autorstwa, „Rocznik Krakowski” 69 (2003), S. 123–138.
• Elia Propheta. Culto liturgico, [in:] Dizionario Carmelitano, diretto da E. Boaga, L. Borriello, Roma 2008, S. 323–324.
• Gil Cz., Historia Karmelu Terezjańskiego, Kraków 2002.
• Kolak W., Marecki J., Leksykon godeł zakonnych, Łódź 1994.
• Kolak W., Najstarsze zachowane inwentarze klasztoru karmelitów na Piasku, „Krakowski Rocznik Archiwalny” 3 (1997), S. 85–98.
• Kopera F., Lepszy L., Iluminowane rękopisy księgozbiorów OO. Dominikanów i OO. Karmelitów w Krakowie, Kraków 1926.
• Marecki J., Wpływ sztuki karmelitańskiej na kształtowanie życia religijnego w Polsce, [in:] Cztery wieki Karmelitów Bosych w Polsce 1605–2005, Hrsg. A. Ruszała, Kraków 2005, S. 303–316.
• McMahon P., Pater et Dux: Elijah in Medieval Mythology, [in:] Master of the Sacred Page. Essays and Articles in Honor of Roland E. Murphy, ed. K. Egan, C. Morrison, Washington 1997.
• Midili G., Liturgia il Rito proprio Carmelitano, [in:] Dizionario Carmelitano, diretto da E. Boaga, L. Borriello, Roma 2008, S. 525–528.
• Niklas T., Graficzny wizerunek św. Eliasza ze zbiorów ojców karmelitów na Piasku w Krakowie, „Sztuka i Kultura” 1 (2013), S. 87–100.
• O’Donnell Ch., Maria nel Carmelo, [in:] Dizionario Carmelitano, diretto da E. Boaga, L. Borriello, Roma 2008, S. 539–546.
• Pencakowski P., Dekoracja malarska biblioteki klasztoru oo. karmelitów na Piasku w Krakowie. Historia powstania – geneza artystyczna – program, „Rocznik Krakowski” 69 (2003), S. 103–121.
• Róg R., Karmelici. Duch. Historia. Kultura, Kraków 1997.
• Smet J., The Carmelites. A History of the brothers of our Lady of Mount Carmel, vol. 1, Roma 1975.
• Sułecki S., Virgo Purissima – kult Niepokalanej w Zakonie Karmelitów [in:] Maria Immaculata. 150. rocznica ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP, Hrsg. J. Marecki, L. Rotter, Kraków 2004, S. 69–82.
• Zawada M., Spadkobiercy ognistych rydwanów, Kraków 1998.

Identifiers

ISSN

0867-8294

DOI

10.15633/fhc.1737

URI

http://czasopisma.upjp2.edu.pl/foliahistoricacracoviensia/article/view/1737/1643