Sen o vedeckej filozofii alebo metafyzike

• Authors: Mihina František

Title variants

RU

Мечта о научной философии или метафизике

EN

The Dream of the Scientific Philosophy or Metaphysics

• Languages of publication: SK

Abstracts

PL

Autor formułuje tezę, zgodnie z którą filozofia Ch.S. Peirce’a jest próbą pojęciowego opisu wszechświata przy pomocy metod naukowych. W konstruowaniu filozofii i metafizyki odwołuje się do logiki i metodologii naukowej. W formułowaniu rozstrzygnięć filozoficznych przywiązuje uwagę do rozumowań abdukcyjnych i w nich widzi przyszłość filozofii naukowej. Wyjaśnienie aktywności człowieka postrzega w powiązaniu myśli z praktyką (pragmatyzm). Autor tekstu swoje roz-ważania o filozofii Peirce’a sytuuje w kontekście klasycznych (I. Kant) i współczesnych (M. Heidegger) koncepcji filozoficznych oraz tezy o końcu filozofii.

EN

The author formulates the thesis according to which philosophy of Ch.S. Peirce is an attempt to conceptual description of the universe using scientific methods. In constructing philosophy and metaphysics this philosopher appeals to logic and scientific methodology. In resolving a philosophical problems Peirce attaches significance to abductive reasoning and in it he sees the future of scientific philosophy. The explanation of human activity Peirce perceives in conjunction thoughts with practice (pragmatism). The author of the article own deliberations on the philosophy of Peirce situates in the context of classical (I. Kant) and contemporary (M. Heidegger) philosophical concepts and thesis of the end of philosophy.

Keywords

SK

vedecka filozofia; metafyzika; logika; metodológia; abdukcia; konec filozofie

PL

filozofia naukowa; metafizyka; logika; metodologia; abdukcja; koniec filozofii

EN

scientific philosophy; metaphysics; logic; methodology; abduction; end of philosophy

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
• Journal: ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
• Year: 2014
• Issue: 14
• Pages: 35-53

Contributors

author

Mihina František

• Prešovská univerzita v Prešove

References

• Aristoteles. 1946. Metafysika, přeložil A. Kříž. Praha: Nakladatelství Jan Laichter.
• Comte A. 1967. Kurz pozitívnej filozofie. W Antológia z diel filozofov. Pozitivizmus, voluntarizmus, novokantovstvo. Bratislava: Pravda.
• Delaney C.F. 1993. Science, Knowledge and Mind. University of Notre Dame Press.
• Feibleman J.K. 1945. „Pierce’s Use of Kant”. The Journal of Philosophy XLII, No. 14, July 5.
• Feibleman J.K. 1970. An Introduction to the Philosophy of Ch.S. Peirce, Foreword by B. Russell. Cambridge: The M.I.T. Press.
• Hartshorne Ch., P. Weiss (red.). 1960. Collected Papers of Charles Sanders Peirce. Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press.
• Hawking S., L. Mlodinow. 2011. Veľký plán. Bratislava: Slovart.
• Heidegger M. 1993. Konec filosofie a ůkol myšlení. Praha: Oikoymenh.
• Heidegger M. 1995. „Už jenom nějaký Bůh nás může zachránit. Spiegel 23 IX 1966”, Filosofia, Ročník XVIII.
• Hume D. 1972. Zkoumání lidského rozumu. Praha: Svoboda.
• Husserl E. 1972. Krize evropských věd. Praha: Academia.
• Kant I. 1979. Kritika čistého rozumu. Bratislava: Pravda.
• Márai J. 2013. Posila. Bratislava: Kalligram.
• Russell B. 1992. Problémy filozofie. Bratislava: P and K.
• Russell B. 2005. Jazyk a poznanie. Bratislava: Kalligram.
• Schlick M. 1968. Obrat vo filozofii. W Antológia z diel filozofov. Logický pozitivizmus a filozofia prírodných vied. Bratislava: Pravda.
• Sloterdijk P. 2013. Kritika cynického rozumu. Bratislava: Kalligram.
• Windelband W. 1967. Prelúdiá. W Antológia z diel filozofov. Pozitivizmus, voluntarizmus, novokantovstvo. Bratislava: Pravda.
• Wittgenstein L. 1968. Tractatus Logico-Philosophicus. W Antológia z diel filozofov. Logický empirizmus a filozofia prírodných vied. Bratislava: Pravda.
• Yalom I.D. 2010. Léčba Schopenhauerem. Praha: Portál.