Metafora i piękno w Iliadzie Homera

• Authors: Grzybowski Wacław

Title variants

EN

Metaphor and beauty in the Illiad

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Iliada Homera jest wielowarstwową opowieścią o heroicznej przeszłości achajskiej arystokracji. Choć skażeni winą, ate, choć zaangażowani w niesprawiedliwą, łupieżczą wojnę, bohaterowie achajskiej historii dosięgają wzoru cnoty, arete – męstwa połączonego z mądrością. Wina zarówno Achajów – Achillesa i Agamemnona, jak i Trojan – Parysa i Hektora, przesłania oraz odbiera im część chwały, jaka winna wypływać z mądrego męstwa połączonego z szacunkiem dla zwyciężonych. Wina zrodzona z pokusy, której nie mogą się oprzeć jako śmiertelni, paradoksalnie obarcza ich odpowiedzialnością za zło, nad którym nie panują. Jednak spadająca na nich kara staje się ekspiacją i aktem odzyskania heroicznej cnoty. Znaczenia te zawarte są w przenośniach zastosowanych przez Homera, a także w złożonej strukturze Iliady. Zarówno homeryckie metafory, jak i przedstawianie postaci oraz narracja budują kompozycję znaczeń i harmonii, która w sposób naturalny poddaje się wytłumaczeniu za pomocą scholastycznych pojęć proportio, integritas i claritas, trzech podstawowych cech piękna. Tak pojęta kompozycja Iliady stanowi ważny krok w tworzeniu antycznej tradycji wyznaczonej przez kalokagathię, poszukiwanie prawdziwego piękna i dobra.

EN

The Illiad, traditionally attributed to Homer, is a multilayered story about the heroic past of the Achaean aristocracy. Though engaged in an unjust war and plunder, thus contaminated by guilt, ate, the Achaeans strive for the very model of virtue, arete – courage and wisdom paired with respect shown towards the defeted enemy. The glory of arete is compromised on both sides of the conflict, the Acheans (Achilles and Agamemnon) and the Trojans (Paris and Hector). Their guilt, born of temptation which they – as mortals – cannot resist, paradoxically makes them responsible for the evil they have no power to contain. Their punishment thus becomes their atonement for their wrongdoing and their chance to redeem their discredited heroism and virtue. All these ideas are conveyed by the metaphors employed by Homer throughout his complex masterpiece. His way of presenting the protagonists and narrating their stories creates a brilliant composition of meanings and harmony, which the European scholastics many centuries later described as the constituent elements of beauty: proportio, integritas and claritas. The Illiad marks an enormously important stage in the development of the ancient search of the true goodness and beauty, kalokagathia (Ancient Greek: nobility, goodness, from kalos: beautiful, kai: and, agathos: good).

Keywords

PL

czasy antyczne; hellenizm; Homer; Iliada; literatura grecka

EN

ancient history; Hellenism; Homer; Illiad; Greek literature

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2017
• Issue: 1
• Pages: 309-324

Dates

published

2017-06-01

Contributors

author

Grzybowski Wacław

References

• Arystoteles, Retoryka, w: Trzy stylistyki greckie. Arystoteles – Demetriusz – Dionizjusz, tłum. i opr. A. Madyda, Wrocław 1953
• E. Voegelin, Order and History, vol. 2, The World of Polis, Louisville 1957
• Homer, Iliada, tłum. K. Jeżewska, opr. J. Łanowski, Warszawa 1981
• Pindar, Ody zwycięskie, tłum. i opr. M. Brożek, Warszawa 1987
• T. Sinko, Wstęp, w: Homer, Iliada, tłum. F.K. Dmochowski, Wrocław 2004

Identifiers

ISSN

1233-9717