Otyłość jako niepełnosprawność. Wstępne zarysowanie problemu

• Authors: Antonina Ostrowska (https://orcid.org/0000-0001-7028-6620);

Title variants

EN

Obesity as a disability. An initial outline of the problem

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Nawaga i otyłość są współcześnie wskazywane jako jedno z poważniejszych zagrożeń dla zdrowia populacji. W Polsce, co trzecia osoba charakteryzuje się masą ciała powyżej zalecanej normy, a według istniejących szacunków około 700 tys. osób cierpi na otyłość olbrzymią. Jest to kondycja nie tylko niebezpieczna dla zdrowia, lecz także upośledzająca codzienne funkcjonowanie i możliwości odgrywania ról społecznych. Niejednokrotnie też staje się przyczyną społecznej dyskryminacji. Jednakże oficjalne klasyfikacje i dane statystyczne nie uwzględniają otyłości jako niepełnosprawności, a problemy jakości życia osób otyłych i doświadczane przez nie bariery umykają społecznej uwadze. Artykuł analizuje zjawisko otyłości w kategoriach niepełnosprawności, koncentrując się zarówno na jej przyczynach i skutkach ukazanych w kontekście indywidualnej odpowiedzialności, jak i wpływu czynników społeczno-kulturowych.

EN

Obesity is currently treated as one of the most serious threats to the health of the general population. In Poland, every third person has a body weight above the recommended norm. According to the existing evaluations, around 700 thousands people suffer from morbid obesity. This condition is not only dangerous for their health but also affects their daily lives and ability to fulfill various social roles. It also not seldomly provokes social discrimination. However, obesity is not officially classified and statistically noted as a disability. The poor quality of life for obese people is therefore not sufficiently recognized. This article presents an analysis of obesity in disability categories, looking for its causes and consequences in the context of individual responsibility and an impact of socio-cultural factors.

Keywords

PL

otyłość; nadwaga; niepełnosprawność; jakość życia; polityka społeczna

EN

overweight; obesity; disability; quality of life; social policy

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2019
• Issue: 2(44)
• Pages: 69-81

Contributors

author

Antonina Ostrowska (https://orcid.org/0000-0001-7028-6620);

• Instytut Filozofii i Socjologii PAN, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa; tel. [phone];

References

• Barnes, C., Mercer, G. (2008). Niepełnosprawność. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Bartley, M. (2004). Gender inequality in health. Cambridge: Polity Press.
• Becker, H.S. (1973). Outsiders. Studies in the sociology of deviance. New York: The Free Press.
• Bruch, H. (1997). Obesity in childhood and personality development. Obesity Research, 5, 2, 157–161.
• Caballero, B. (2007). Global epidemic of obesity: An overviw. Epidemiologic Reviews, 29, 1, 1–5.
• Gajda, M., Komorowski, A. (2007). Problemy seksualne chorych na otyłość. W: A. Ostrowska (red.), O seksualności osób niepełnosprawnych. Warszawa: Instytut Rozwoju Służb Społecznych.
• Gąciarz, B. (2014). Model społeczny niepełnosprawności jako podstawa zmian w polityce społecznej. W: B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy Niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej. Kraków: Wydawnictwo AGH.
• Goffman, E. (2005). Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk: GWP.
• Haslam, J.W., James, W.P. (2005). Obesity. Lancet, 366, 1197–1209.
• ICD-10. (2008). Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (WHO). Warszawa: Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia.
• Kaufman, L., Karpati, A. (2007). Understanding the sociocultural roots of o childhood obesity. Social Science and Medicine, 64, 2177–2188.
• Lemert, E. (1951). Social pathology. New York: McGrow-Hill.
• Lewis, S., Thomas, S.L., Blood, R.W. (2011). How do obese individuals perceive and respond to the different types of obesity stigma that they encounter in their daily life? Social Science and Medicine, 73, 1349–1356.
• Link, B., Phelan, J.C. (2001). Conceptualizing Stigma. Annual Review of Sociology, 27, 363–385.
• Mazur, J., Małkowska-Szkutnik, A. (2018). Zdrowie uczniów w 2018 roku. Raport z badań HBSC. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka.
• McLaren, L. (2007). Socioeconomic status and obesity. Epidemiologic Review, 29, 29–48.
• Moore, B.J., Pi-Sunyer, X. (2012). Epidemiology, Etiology and Consequences of Obesity. W: Akabas, S.R., Lederman, S.A., Moore, B.J. Textbook of obesity. Chichester: John Wiley & Sons, 5–41.
• Ogińska-Bulik, N. (2016). Psychologia nadmiernego jedzenia. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Oliver, M. (1983). Understanding Disability. From theory to practice. New York: St. Martin’s Press.
• Ostrowska, A. (2011). Profilaktyka zdrowotna: interpretacje, definicje sytuacji, racjonalności. Studia Socjologiczne, 3, 73–94.
• Ostrowska, A. (2015). Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993–2013. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Parsons, T. (1951). The social system. Glencoe, Ill: The Free Press.
• Puhl, R., Brownell, K.D. (2001). Bias, discrimination and obesity. London: Pinguin Books.
• Rywik, S. (1999). Główne zagrożenia zdrowotne i sposoby ich zwalczania. Promocja zdrowia w zagrożeniach zdrowotnych układu krążenia. W: J.B. Karski (red.), Promocja zdrowia (s. 94–107). Warszawa: Wydawnictwo IGNIS.
• Stern, J.S., Kazaks, A. (2015). Obesity. Hawthorne: AC-CLIO.
• Tatoń, J. (1985). Otyłość. Warszawa: PZWL.
• Tobiasz-Adamczyk, B. (2013). Główne nurty zainteresowań socjologii żywienia jako subdyscypliny socjologii medycyny. W: B. Tobiasz-Adamczyk (red.), Od socjologii medycyny do socjologii żywienia. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Wasiluk, A., Saczuk, J. (2012). Sprawność fizyczna dziewcząt z nadwagą i otyłością z terenów wschodniej Polski. Endokrynologia. Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, 8, 1, 8–15.
• Wilkinson, R., Pickett, K. (2011). Duch Równości. Tam gdzie panuje równość, wszystkim żyje się lepiej. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• WHO. (2004). Global Strategy on Diet, Physical Activity and Health. Genewa, http://www.who. int/gb/ebwha/ pdf_files/WHA57/A57_R1.7-en.pdf (dostęp: 10.04.2016).
• WHO. (2014). European Health for All Database. WHO Europe.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0013.5764