Logopedyczne aspekty starzenia się osób z niepełnosprawnością intelektualną

• Authors: Kaczorowska-Bray Katarzyna , Michalik Mirosław , Milewski Stanisław

Title variants

EN

Speech Therapy Aspects of Aging in People with Intellectual Disability

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niepełnosprawność intelektualna diagnozowana jest u 1–3% populacji generalnej. Grupa ta postrzegana jest jako odmienna między innymi ze względu na sposób komunikowania się z otoczeniem. Problematyka mowy i jej zaburzeń notowanych u osób z niepełnosprawnością intelektualną nie została jeszcze w pełni opracowana. Jednym z istotnych zagadnień, rzadko poruszanych przez badaczy, są zmiany zachodzące w komunikacji wraz z wiekiem. W grupie osób z niepełnosprawnością intelektualną dostrzegalne są przemiany demograficzne, notowane w populacji ogólnej. Znaczna ich część dożywa wieku senioralnego, a więc podlega zarówno procesom fizjologicznego starzenia się, jak i zmianom o charakterze patologicznym. Powodują one szereg ograniczeń w komunikowaniu się. Zmiany te powinny stać się istotnym problemem badawczym.

EN

Intellectual disability has been diagnosed in 1–3% of the general population. This group is perceived as different partly because of their manner of communicating with those in their environment. The matter of speech and its disorders noted in people with intellectual disability has not yet been completely studied. One significant issue which has rarely been a subject of research is that of changes in communication occurring with age. Among those with intellectual disability, demographic changes noted in the general population may be perceived. A considerable proportion of them reach senior age, and therefore, undergo both physiological processes of aging, as well as changes of a pathological character. These cause a range of limitations in communication. These changes should be made a significant subject of research.

Keywords

PL

niepełnosprawność intelektualna; komunikacja; starzenie się; zmiany demograficzne

EN

Intellectual disability; communication; aging; demographic changes

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2017
• Volume: 46
• Pages: 285-302

Dates

published

2020-08-27

Contributors

author

Kaczorowska-Bray Katarzyna

• Uniwersytet Gdański, Katedra Logopedii

author

Michalik Mirosław

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Zakład Neurolingwistyki

author

Milewski Stanisław

• Uniwersytet Gdański, Katedra Logopedii

References

• Acharya K., Schindler A., Heller T., 2016, Aging: Demographics, Trajectories and Health System Issues, [w:] Health Care for People with Intellectual and Developmental Disabilities across the Lifespan. Rubin and Crocker 3rd Edition, red. I.L. Rubin, J. Merrick, D.E. Greydanus, D.R. Patel, Switzerland, s. 1423–1432.
• Ashwal S., Russman B.S., Blasco P.A., Miller G., Sandler A., Shevell M., Stevenson R., 2004, Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology, Practice Committee of the Child Neurology Society. Practice parameter; diagnostic assessment of the child with cerebral palsy; report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology and the Practice Committee of the Child Neurology Society, „Neurology” 62(6), s. 851–63.
• Barr O., Gilgunn J., Kane T., Moore G., 1999, Health screening for people with learning disabilities by a community learning disability service in Northern Ireland, „Journal of Advanced Nursing” 29, s. 1482–1491.
• Baxley D.L., Janicki M.P., McCallion P., Zendell A., 2002, Aiding older caregivers of persons with intellectual and developmental disabilities: A Tool Kit for State and Local Aging Agencies [http://www.alz.org/national/documents/aoagrant_tools_disabilities.pdf.; dostęp: 6.12.2017, godz. 15:15].
• Bobińska K., Gałecki P., 2010, Zaburzenia psychiczne u osób upośledzonych umysłowo, Wrocław.
• Bobińska K., Gałecki P., 2012, Rys historyczny, terminologia, definicja, nozologia, kryteria rozpoznawania niepełnosprawności intelektualnej, [w:] Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia, red. K. Bobińska, T. Pietras, P. Gałecki, Wrocław, s. 21–40.
• Braddock D., 2001, Disability at the dawn of the 21st century and the state of the states, Washington.
• Cooper S.-A., 1997, Deficient health and social services for elderly people with learning disabilities, „Journal of Intellectual Disability Research”, 41(4), s. 331–338.
• Cooper S-A., Holland A. J., 2010, Otępienie i zły stan zdrowia psychicznego u starszych osób niepełnosprawnych intelektualnie, [w:] Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u osób niepełnosprawnych intelektualnie, red. N. Bouras, G. Holt, Wrocław, s. 168–188.
• Cytowska B., 2011, Wstęp, [w:] Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności, red. B. Cytowska, Toruń s. 5–16.
• Deafness and hearing loss fact sheet. World Health Organization. Deafness and hearing [http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs300/en/; dostęp: 29.12.2017; godz. 13:40].
• Dołęga Z., 2003, Promowanie rozwoju mowy w okresie dzieciństwa – prawidłowości rozwoju, diagnozowanie i profilaktyka, Katowice.
• Draheim C.C., Stanish H. I., Williams D.P., McCubbi, J.A., 2007, Dietary intake of adults with mental retardation who reside in community settings, „American Journal on Mental Retardation”, 112, 5, s. 392–400.
• Feldberg I., Merrick J., 2016, Dentistry, [w:] Health Care for People with Intellectual and Developmental Disabilities across the Lifespan. Rubin and Crocker 3rd Edition, red. I. L. Rubin, J. Merrick, D. E. Greydanus, D. R. Patel, Switzerland, s. 1165–1178.
• Fortin M., Bravo G., Hudon C., Vanasse A., Lapointe L., 2005, Prevalence of multimorbidity among adults seen in family practice, „Annals of Family Medicine”, 3, s. 223–228.
• Gwatkin L., 2016, Eye and Vision Care, [w:] Health Care for People with Intellectual and Developmental Disabilities across the Lifespan. Rubin and Crocker 3rd Edition, red. I. L. Rubin, J. Merrick, D. E. Greydanus, D. R. Patel, Switzerland, s. 1151–1164.
• Hatton Ch., 2012, Intellectual disabilities – classification, epidemiology and causes, [w:] Clinical psychology and people with intellectual disabilities. Second edition, red. E. Emerson i in., Oxford, s. 3–22.
• Haveman M.J., Heller T., Lee L.A, Maaskant M.A, Shooshtari S., Strydom A., 2009, Report on the State of Science on Health Risks and Ageing in People with IntellectualDisabilities. IASSID Special Interest Research Group on Ageing and Intellectual Disabilities/Faculty Rehabilitation Sciences, Dortmund.
• Heller T., 2010, People with Intellectual and Developmental Disabilities Growing Old: An Overview, „Impact”, 23, s. 2–3.
• Holland A. J., Hon J., Huppert F. A., Stevens F., Watson P., 1998, Population-based study of the prevalence and presentation of dementia in adults with Down’s syndrome, „The British Journal of Psychiatry”, 172 (6), s. 493–498.
• Hollins S., Attard, M.T., von Fraunhofer, N. Sedgwick, P., 1998, Mortality in people with learning disability: risks, causes, and death certification findings in London, „Developmental Medicine & Child Neurology”, 40, s. 50–56.
• Hurlock E.B.,1985, Rozwój dziecka, Warszawa.
• Isralowitz R., Madar M., Reznik A., 2005, Vision needs of people with intellectual disability in residential facilities and community-based homes for independent living. „Disability and Rehabilitation”, 27(23), s. 1451–1453.
• Isralowitz R., Madar M., Lifshitz T., Assa V., 2003, Visual problems among people with mental retardation. „Intetnational Journal of Rehabilitation Research”, 26(2), s. 149–152.
• Kaczorowska-Bray K., 2017, Kompetencja i sprawność językowa dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu znacznym, umiarkowanym i lekkim, Gdańsk.
• Lightfoot E., 2006, Older Adults With Developmental Disabilities, [w:] Handbook of Social Work in Health and Aging, red. B. Berkman, S. D’Ambruoso, Oxford, s. 53–64.
• Marcelli D., Cohen D., 2013, Psychopatologia wieku dziecięcego, Wrocław.
• Maulik P.K., Harbour C.K., 2011, Epidemiology of intellectual disability, [w:] International encyclopedia of rehabilitation, red. J.H. Stone, M. Blouin [http://cirrie.buffalo.edu/encyclopedia/en/article/144/; dostęp: 6 stycznia 2018, godz. 15:30].
• Milewski S., Kaczorowska-Bray K., 2015, Późna dorosłość jako przedmiot zainteresowania współczesnej logopedii – perspektywy badawcze, [w:] Metodologia badań logopedycznych z perspektywy teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Gdańsk, s. 153–171.
• Ogletree B.T., Susan M. Bruce S. M., Finch A., Fahey R., McLean L., 2011, Recommended communication-based interventions for individuals with severe intellectual disabilities, „Communication Disorders Quarterly” Vol. 32(3), s. 164–175.
• Ophthalmic Services Guidance. Eye Care for Adults with Learning Disabilities, 2015, London.
• Pietras T., Witusik A., Bobińska K., Florkowski A., Talarowska M., Banasiak M., 2012, Epidemiologia niepełnosprawności intelektualnej, [w:] Niepełnosprawności intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia, red. K. Bobińska, T. Pietras, P. Gałecki, Wrocław, s. 41–44.
• Pilling R. (2011). The management of visual problems in adult patients who have learning disabilities. Ophthalmic service guidance, London.
• Robertson J., Roberts H., Emerson E., 2010, Health Checks for People with Learning Disabilities: A Systematic Review of Evidence. IHAL. [https://www.improvinghealthandlives.org.uk/uploads/doc/vid_7646_IHAL2010-04HealthChecksSystemticReview.pdf; dostęp: 30 grudnia 2017; godz. 11:55].
• Short-Meyerson K., Benson G., 2014, Intellectual disability and communication, [w:] The Cambridge Handbook of Communication Disorders, red. L. Cummings, Cambridge, s. 109–124.
• Solanki J., Gupta S., Arya A., 2014, Dental Caries and Periodontal Status of Mentally Handicapped Institutilized Children, „Journal of Clinical Diagnostic Research”, 8(7), s. 25–27.
• Strydom A., Torr J., 2009, Mental Health of Older People, [w:] Intellectual Disability Psychiatry: A practical handbook, red. A. Hassiotis, D. A. Barron, I. Hall, New York, s. 149–168.
• Strydom A., Sinai A., 2014, Dementia, [w:] Handbook of Psychopathology in Intellectual Disability Research, Practice, and Policy, red. E. Tsakanikos, J. McCarthy, New York, s. 191–204.
• Strydom A., Romeo R., Perez-Achiaga N., Livingston G., King M., Knapp M., Hassiotis A., 2010, Service use and cost of mental disorder in older adults with intellectual disability, „The British Journal of Psychiatry”, 196, s. 133–138.
• Śmigiel R., 2011, Aspekty medyczne w opiece nad osobami dorosłymi z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności, red. B. Cytowska, Toruń, s. 317–334.
• Talarowska M., Florkowski A., Gałecki P., Wysokiński A., Zboralski K., 2009, Funkcje poznawcze w depresji, „Psychiatria Polska”, tom XLIII, numer 1, s. 31–40.
• Torres Mughal D., Novak P., 2016, Nutrition, [w:] Health Care for People with Intellectual and Developmental Disabilities across the Lifespan. Rubin and Crocker 3rd Edition, red. I. L. Rubin, J. Merrick, D. E. Greydanus, D. R. Patel, Switzerland, s. 1225–1239.
• Wyne A. H., 2002, Dental Management of Mentally Retarded Patients, „Pakistan Oral & Dentistry Journal”, 22 (1), s. 3–8.
• Zapała J., Szuta M., 2012, Procesy starzenia w obrębie tkanek miękkich i kości twarzy ze szczególnym uwzględnieniem układu stomatognatycznego, [w:] Fizjologia starzenia się, red. A. Marchewka, Z. Dąbrowski, J. A. Żołądź, Warszawa, s. 130–156.
• http://www.cplol.eu/profession/general-info.html