Dzieje pojęcia „folklor” w polskim dyskursie humanistycznym

• Authors: Sobczyk Urszula

Title variants

EN

The history of the term „folklore” in Polish humanist discourse

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Termin folklor jest jednym z najmniej precyzyjnych i funkcjonalnych pojęć polskiej humanistyki. Użycie do analizy jego ruchu, metody historii pojęć w ujęciu Reinharta Kosellecka, umożliwia uchwycenie zmian obsługiwanych przez nie znaczeń oraz związanych z nimi horyzontów ludzkich doświadczeń – od pierwszych folklorystów badających „wiedzę ludu” w czasie szczytowego rozwoju jego kultury, poprzez działających w PRL-u badaczy folkloru wtórnego, rozumianego jako ludowa twórczość artystyczna, po autorów współczesnych, podkreślających jego nieoficjalny, interspołeczny oraz powszechny charakter.

EN

The term folklore is one of the least precise and functional concepts of the humanities. Its use for analysis in the polish discourse, the history or terms method in Reinhart Koselleck’s approach enables one to grasp the changes serviced by meanings and connected with them horizons of human experiences – from the first folklorists who researched "the folk knowledge" in times of high development in its culture, through explorers of secondary folklore operating in socialism meant as folk artistic output, to current authors who underline its intersocial and common character.

Keywords

PL

folklor; folkloryzm; folklorystyka; historia pojęć; uczasowienie pojęć

EN

folklore; folklorism; folkloristics; conceptual history; temporalization of concepts

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2014
• Issue: 4
• Pages: 417-425

Dates

published

2014

Contributors

author

Sobczyk Urszula

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

References

• Bibliografia:
• [1] Burszta J., Folkloryzm, tradycja, cywilizacja współczesna, [w:] M. Waliński (red.), Teoria kultury. Folklor a kultura, Katowice 1978.
• [2] Burszta J., Folkloryzm w Polsce. Folklor w życiu współczesnym, Poznań 1970.
• [3] Burszta J., Współczesny folklor widowiskowy. Zarys postaci zjawiska. Naukowe i potoczne rozumienie folkloru, „Lud" 1972, T. 56.
• [4] Burszta J, Folklor, [w:] Z. Staszczak (red.), Słownik etnologiczny. Terminu ogólne, Warszawa-Poznań 1987.
• [5] Ciszewski S, „Wisła" 1887, T. 1.
• [6] Czarnowski S., Kształtowanie się folkloru polskiego, [w:] S. Czarnowski, Dzida, T. 5, Warszawa 1956.
• [7] Doroszewski W. (red.), Słownik Języka Polskiego, T. 2, Warszawa 1960.
• [8] Eliasz-Radzikowski S, Przedmowa, [w:] G. L. Gomme, Folklor. Podręcznik dla zajmujących się ludoznawstwem, Kraków 1901.
• [9] Fischer A., Znaczenie etnologji dla innych nauk, „Lud" 1922, T. 21.
• [10] Fischer A, Zorian Dołęga Chodakowski, „Lud" 1946, T. 36.
• [11] Frankowski E., Etnografia radziecka, „Lud" 1952, T. 39.
• [12] Tokarski J. (red.), Słownik Wyrazów Obcych, Warszawa 1980.
• [13] Rysiewicz Z. (red.). Słownik Wyrazów Obcych, Warszawa 1955.
• [14] Hernas Cz., Miejsce badań nad folklorem literackim, „Pamiętnik Literacki" 1975, z. 2.
• [15] Łopaciński H., Ludoznawstwo, Mitologja i Kultura pierwotna, [w:] Praca zbiorowa, Życie i prace Jana Karłowicza (1836 -1903), Warszawa 1904.
• [16] Majewski E., Folklor czy prawiedza?, „Wisła" 1896, T. 10.
• [17] Matyas K, Chłopskie serce, ,,Wisła” 1889, T. 3.
• [18] Kajfosz J., Elementy magii w folklorze medialnym, [w:] G. Gańczarczyk, P. Grochowski (red.). Folklor w dobie Internetu, Toruń 2009.
• [19] Karłowicz J., Narodowy folklor polski, [w:] H. Biegeleisen (red.), Pamiętnik zjazdu literatów i dziennikarzy polskich, T. 1, Referat i wnioski, Lwów 1894.
• [20] Karłowicz J., Folklor czy prawiedza?, „Wisła" 1869, T. 10.
• [21] Karłowicz J., Folklore, „Wisła" 1888, T. 2.
• [22] Karłowicz J., Podania i bajki ludowe zebrane na Litwie, Kraków 1887.
• [23] Kawczyński M., Folklor a historya literatury. Pismo polemiczne, Kraków 1903.
• [24] Klinger W., Do sporu o folklor, „Wisła" 1904, T. 18.
• [25] Kolberg O., Dzieła Wszystkie Oskara Kolberga, T. 66, Wrocław- Poznań 1969.
• [26] Korbut G., Z powodu wyrazu „folklor", „Wisła" 1896, T. 10.
• [27] Koselleck R., Dzieje pojęć. Studia z semantyki i pragmatyki języka społeczno-politycznego, Warszawa 2009.
• [28] Koselleck R., Semantyka historyczna, Poznań 2001.
• [29] Kowalski P., Folkloryzm nauk o kulturze ludowej, „Polska Sztuka Ludowa - Konteksty” 1992, T. 46.
• [30] Kowalski P., Współczesny folklor i folklorystyka. O przedmiocie poznania we współczesnych badaniach folklorystycznych, Wrocław 1990.
• [31] Krawczyk V., Na marginesie folkloryzmu, „Lud" 1971, T. 55.
• [32] Krawczyk-Wasilewska V., O folklorystyce polskiej w stulecie „Ludu ”, „Lud" 1995, T. 78,
• [33] Krawczyk-Wasilewska V, W obronie folkloru, czyli dialog między tradycją i współczesnością [w:] D. Simonides (red.), Folklorystyka. Dylematy i perspektywy, Opole 1995.
• [34] Krawczyk-Wasilewska V., Współczesna wiedza o folklorze,Warszawa 1986.
• [35] Krzyżanowski J. (red.), Słownik folkloru polskiego, Warszawa 1965.
• [36] Pawluczuk W., Perspektywy kultury ludową, [w:] M. Waliński (red.), Teoria kultury. Folklor a kultura, Katowice 1978.
• [37] Piotrowski St, O twórczości ludową, „Falska Sztuka Ludowa" 1953, nr 2.
• [38] Simonides D., Folklor w regionie przemysłowym, „Poglądy" 1974, nr 24.
• [39] Simonides D, O procesie zmian w folklorze dawnym, [w:] Z. Jasiewicz, B. Linette, Z Staszczak (red.), Tradycja i przemiana. Studia nad dziejami i współczesną kulturą ludową, Poznań 1978.
• [40] Simonides D., Przyszłość folklorystyki. Marzenia czy potrzeba naukowa?, [w:] D. Simonides (red.). Folklorystyka. Dylematy i perspektywy, Opole 1995.
• [41] Smolińska T., Folkloryzm i problemy folkloryzacji [w:] D. Simonides (red.), Folklorystyka. Dylematy i perspektywy, Opole 1995.
• [42] Szyszkowski W., Pierwiastek ludowy w poezyi polskiej XY i XW w., „Lud" 1913, T. 19.
• [43] Thomas W., Folklor, „Literatura Ludowa" 1975, nr 6.
• [44] Waliński M, Folklor i folklorystyka. Kilka uwag wstępnych, [w:] M. Waliński (red.), Teoria kultury. Folklor a kultura, Katowice 1978.
• [45] Waliński M., Współczesna rzeczywistość folkloru. Glosa do dyskusji, „Literatura Ludowa” 1979, nr 1-3.
• Netografia:
• [46] Historia Zakładu Muzykologii, http://www.ispan.pl/pl/dzialalnosc-badawcza/zaklad-muzykologii/zaklad-muzykologii, 2.04.2014.
• [47] Jackowski A, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, http://cyfrowaetnografia.pl/Content/1128/Stronyłod+EP_XXD(_zl-34Jackowski.pdf, 2.042014

Identifiers

ISSN

2299-2014

DOI

10.15503/onis2014-417-425