Działalność opozycyjna na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1966-1989

• Authors: Marcin Dąbrowski

Title variants

EN

The Oppositional Activity in the Catholic University of Lublin in the Years 1966-1989

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przez cały okres Polski Ludowej katolicka uczelnia w Lublinie – jako autonomiczna wobec władz komunistycznych – stwarzała przestrzeń wolności i swobody działań, jaka na uczelniach państwowych była niemożliwa. Artykuł omawia, w jaki sposób owa nisza niezależności została wykorzystana przez środowisko akademickie w latach 1966-1989 do działań opozycyjnych i postaw oporu.

EN

During the all period of the communistic Poland the Catholic University of Lublin – as autonomous school in view of communistic authority – created a space of freedom and action, which to be impossible in the public college’s. The article shows, in which way those niche of independence the academic environment in the years 1966-1989 was used to a oppositional actions and resistance attitude’s.

Keywords

PL

Katolicki Uniwersytet Lubelski; NSZZ „Solidarność”; Niezależne Zrzeszenie Studentów; opozycja polityczna; opór społeczny

EN

Catholic University of Lublin; NSZZ “Solidarity”; Independent Students Union; political opposition; resistance

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2018
• Volume: 66
• Issue: 2: Historia. Zeszyt specjalny
• Pages: 197-240

Contributors

author

Marcin Dąbrowski

• Instytut Pamięci Narodowej, Oddział w Lublinie

References

• Baran A., Walka o kształt harcerstwa w Polsce (1980-1990). Niepokorni i niezależni, Warszawa 2007.
• Bartoszewski W., Mój KUL, w: Przestrzeń wolności i prawdy. Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1944-1989, red. J.F. Fert, Lublin 2008, s. 127-141.
• Bez (auto)cenzury. Z Wojciechem Bogaczykiem rozmawia Bartłomiej Noszczak, Warszawa 2013. Białek B., Konfederacja Polski Niepodległej na Lubelszczyźnie w latach 1979-1989, w: Konfederacja Polski Niepodległej na drodze do wolności, red. M. Wenklar, Kraków 2011, s. 180-188.
• Błażejowska J., Papierowa rewolucja. Z dziejów drugiego obiegu wydawniczego w Polsce 19761989/1990, Warszawa 2010.
• Choma-Jusińska M., Kronika Lubelska, w: Encyklopedia Solidarności (www.encysol.pl).
• Choma-Jusińska M., Lublin, w: Oblicza Marca 1968, red. K. Rokicki, S. Stępień, Warszawa 2004, s. 141-164.
• Choma-Jusińska M., Rola duszpasterstwa akademickiego o. Ludwika Wiśniewskiego w działalności opozycji przedsolidarnościowej w Lublinie, „Pamięć i Sprawiedliwość” 4(2005), nr 1(7), s. 155-179.
• Choma-Jusińska M., „Słowo”, w: Encyklopedia Solidarności (www.encysol.pl).
• Choma-Jusińska M., Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975-1980, Warszawa–Lublin 2009. Czuma H., Czuma Ł., Czuma A., Czuma B., Wspomnienia z PRL-u, Katowice 1996.
• Dąbrowski M., „Biuletyn Strajkowy Regionalnego Komitetu Strajkowego Regionu Środkowo-Wschodniego”, w: Encyklopedia Solidarności (www.encysol.pl).
• Dąbrowski M., „Goniec” (Lublin), w: Encyklopedia Solidarności (www.encysol.pl). Dąbrowski M., „Informator Strajkowy”, w: Encyklopedia Solidarności (www.encysol.pl).
• Dąbrowski M., Komitet Obywatelski „Solidarność” Województwa Lubelskiego / Komitet Obywatelski Lubelszczyzny (1989-1990), „Scriptores” 2014, nr 43, s. 8-24.
• Dąbrowski M., „Kronika Wydarzeń”, w: Encyklopedia Solidarności (www.encysol.pl). Dąbrowski M., „KUL-ier”, w: Encyklopedia Solidarności (www.encysol.pl).
• Dąbrowski M., NSZZ „Solidarność” Region Środkowo-Wschodni, w: NSZZ „Solidarność” 19801989, t. 5, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010, s. 493-579.
• Dąbrowski M., NSZZ „Solidarność” Region Środkowo-Wschodni w latach 1980-1981, Lublin 2014. Dąbrowski M., Wydawnictwo Antyk, w: Encyklopedia Solidarności (www.encysol.pl).
• Dąbrowski M., „Żak”, w: Encyklopedia Solidarności (www.encysol.pl). Eisler J., Polski rok 1968, Warszawa 2006.
• Formacja Ludwik. Duszpasterstwo Ojca Ludwika Wiśniewskiego w Lublinie 1972-1981, red. M. Choma-Jusińska, M. Żórawska, Lublin 2011.
• Friszke A., Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności, Kraków 2011. Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945-1980, Londyn 1994.
• Gałaszewska-Chilczuk D., „Wrogie” uniwersytety. Polityka państwa komunistycznego wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (1944-1969), Warszawa 2013.
• Gawryszczak P., Postawy niezależne wobec władz PRL na Lubelszczyźnie w latach 1956-1976, Lublin 2016.
• Jabłońska-Deptuła E., Człowiek Solidarności, w: W służbie wartościom. Księga pamiątkowa poświęcona Księdzu Biskupowi Profesorowi dr. hab. Kazimierzowi Ryczanowi z okazji 60-lecia urodzin, Kielce 1999, s. 88-93.
• Jabłońska-Deptuła E., Warto było, Lublin 2006.
• Jabłońska-Deptuła E., Gawrysiakowa J., Rynio A., „Solidarność” w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim 1980-1995, „Biuletyn Związkowy NSZZ «Solidarność». Komisja Uczelniana Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 2001, nr 1(17), s. 19-33.
• Katolicki Uniwersytet Lubelski. Wybrane zagadnienia z dziejów uczelni, red. G. Karolewicz, M. Zahajkiewicz, Z. Zieliński, Lublin 1992.
• Kocuń D., NZS UMCS w latach 1987-1989, cz. 1, „Kwarta. Pismo Historyczno-Społeczne” 2012, nr 2(3), s. 76-85;
• Kopka B., Majchrzak G., Operacja „Poeta”. Służba Bezpieczeństwa na tropach Czesława Miłosza, Lublin 2007.
• Kościół i opozycja na Lubelszczyźnie w dokumentach SB 1971-1983, oprac. M. Sobieraj, Lublin 2009. Libionka D., Lubelszczyzna, w: Milenium czy Tysiąclecie, red. B. Noszczak, Warszawa 2006, s. 151-171.
• Mulak Ł., Koło Naukowe Historyków Studentów KUL w latach 1967-1981, w: Koło Naukowe Historyków Studentów KUL 1919-2004. Księga jubileuszowa, red. E.M. Ziółek, Lublin 2004, s. 123-214.
• Nowacki P., „Zapis”, „Spotkania” i potyczki z Kuroniem, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2005, nr 7-8(54-55), s. 137-139.
• Obchody milenijne 1966 roku w świetle dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Warszawa 1998.
• Olaszek J., Rewolucja powielaczy. Niezależny ruch wydawniczy w Polsce 1976-1989, Warszawa 2015.
• Opozda P., Zwierzenia terrorysty, Lublin 2004.
• Przestrzeń wolności i prawdy. Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1944-1989, red. J.F. Fert, Lublin 2008.
• Przytuła A., Cud lubelski 1949. Łzy – nadzieje – represje, Lublin 1999. Rosiak D., Wielka odmowa. Agent, filozof, antykomunista, Wołowiec 2014.
• Rotarski W., Materiały do bibliografii czasopism studenckich na KUL-u, cz. 1: 1980-1981, „Volta.
• Niezależne Zrzeszenie Studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 1988, nr 1, s. 15. Rotarski W., Materiały do bibliografii czasopism studenckich na KUL-u, cz. 2: 1982 – VI 1988, „Volta. Dwumiesięcznik NZS KUL” 1989, nr 2, s. 5-7.
• Ruzikowski T., Stan wojenny w Warszawie i województwie stołecznym 1981-1983, Warszawa 2009.
• Sobieraj M., Dwa lata za prawdę o Katyniu, „Kombatant” 2008, nr 3, s. 20-23.
• Sobieraj M., Działania operacyjne SB wobec kurii lubelskiej w latach 1975-1989, w: Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, red. A. Dziurok, Warszawa 2009, s. 128-154.
• Sobieraj M., Między oporem a lojalnością. Działania SB wobec KUL na przykładzie rozpracowania prof. Jerzego Kłoczowskiego, Lublin 2015.
• Stąd ruszyła lawina. Region Środkowowschodni NSZZ „Solidarność” 1980-1989, red. P.P. Gach, Lublin 2006.
• Sulej K., Akademicki Klub Myśli Społeczno-Politycznej Vade Mecum – kuźnia narodowa, „Myśl.pl” 2(2013), nr 27, s. 176-180.
• Syska Z., Ruch Młodzieży Niezależnej Świt, w: Encyklopedia Solidarności (www.encysol.pl). Szaciłowski S., Ocalone z kipiszu. 13 grudnia 1981 – 24 lipca 1982, Białystok 1990.
• Szpura P., Głodówka studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w kościele pod wezwaniem Świętego Ducha w Lublinie 26-30 sierpnia 1980 roku, mps pracy magisterskiej, UMCS.
• Szymańska E., Niezależne Zrzeszenie Studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1980-1989, mps pracy magisterskiej, KUL, 2009.
• Wrzeszcz M., Mój Marzec ’68, w: Koło Naukowe Historyków Studentów KUL 1919-2004. Księga jubileuszowa, red. E.M. Ziółek, Lublin 2004, s. 261-273.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2018.66.2s-10