Aktywność kulturalna w doświadczeniu kobiet 50+ i jej emancypacyjny wymiar

• Authors: Słowińska Sylwia , Olejarz Małgorzata

Title variants

EN

Cultural activity in the experience of women over 50 and its emancipatory dimension

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł odnosi się do wyników badań osób powyżej 50. r. ż. angażujących się w zorganizowaną (instytucjonalnie) aktywność kulturalną, pozyskanych w ramach projektu Inicjatywy z udziałem osób 50+ a rozwój kapitału społecznego w woj. lubuskim – diagnoza i ewaluacja”. Na jego użytek wykorzystano wtórnie część materiału empirycznego, a mianowicie materiał wywiadów indywidualnych z niepracującymi już zawodowo uczestniczkami wybranych form zajęć. Celem analizy było zrekonstruowanie sposobu, w jaki kobiety 50+ doświadczają swojej aktywności kulturalnej. Postawione pytanie ma charakter fenomenologiczny. Fenomenologię bowiem interesuje, jak świat jawi się ludziom i proponuje koncentrowanie się na tym, jak go przeżywają i rozumieją. Wstępne ustalenia teoretyczne zostały ograniczone, by rekonstruując subiektywne sensy nadawane doświadczeniom przez kobiety 50+, nie zawłaszczać ich świata znaczeń. Jednakże założeniem artykułu było także przekroczenie indywidualnej perspektywy i (do)interpretowanie zrekonstruowanych sensów w określonym kontekście teoretycznym. W tym celu wykorzystano koncepcję małych światów przeżywanych i edukacyjną koncepcję emancypacji. W artykule zaprezentowano wyłonione w wyniku analizy dwa podstawowe typy doświadczania aktywności kulturalnej przez kobiety 50+: „zawsze byłam aktywna” i „nadszedł czas dla mnie”.

EN

The paper refers to the results of those over 50 years old engaged in institutionally organized cultural activity acquired within the project Initiative with the participation of the 50+ and the development of social capital in the Lubuskie province - diagnosis and evaluation. For the purposes of the paper part of the empirical material was re-used, namely material from the interviews with the already professionally inactive women. The objective of the analysis is to reconstruct the way in which the interviewed women experience their cultural activity. It is a phenomenological issue, since phenomenology is in fact interested in how the world appears to the people. The base of the research is A. Schütz's phenomenology, offering to focus on how the people experience and understand the world. Therefore preliminary theoretical findings were limited while reconstructing subjective meanings given to the experience in order not to appropriate the world of meaning the women assign to their experience. However, the premise of the paper is also to exceed the individual perspective and to interpret reconstructed meanings of their experience in a specific theoretical context. The emancipating educational theory and the small life-worlds concept were used for this purpose. As a result of the analysis two basic types in which the women over 50 experience their cultural activity: "I was always active" and "it's time for me" will be discussed in the paper.

Keywords

PL

kobiety 50+; aktywność kulturalna; subiektywne sensy; emancypacja; mały świat przeżywany

EN

women over 50; cultural activity; subjective meanings; emancipation; the small life–world

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2016
• Volume: 2(75)
• Pages: 45-58

Contributors

author

Słowińska Sylwia

• Wydz. Pedagogiki, Psychologii i Socjologii Uniwersytet Zielonogórski

author

Olejarz Małgorzata

• Wydz. Pedagogiki, Psychologii i Socjologii Uniwersytet Zielonogórski

References

• Batorski D., Zając J.M. (red.), Między alienacją a adaptacją. Polacy w wieku 50+ wobec Internetu. Raport otwarcia koalicji „Dojrzałość w sieci”, http://dojrzaloscwsieci.pl/raport-otwarcia.html;
• Czapiński J., Błędowski P. (2014), Aktywność społeczna osób starszych w kontekście percepcji osób starszych. Diagnoza społeczna 2013. Raport tematyczny, Warszawa, http://www.mpips.gov.pl/analizy-i-raporty
• Czerepaniak-Walczak M. (2006), Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka, GWP, Gdańsk.
• Drozdowski R. i in. (2014), Praktyki kulturalne Polaków, Toruń, http://www.publicprofits.pl/upl/browser/files/praktyki-kulturalne-polakow-publikacja.pdf
• Filiciak M. i in. (2010), Młodzi i media. Nowe media i uczestnictwo w kulturze, Warszawa http://bi.gazeta.pl/im/9/7651/m7651709.pdf.
• Filiciak M. i in. (2012), Obiegi kultury. Społeczna cyrkulacja treści. Raport z badań, Warszawa http://obiegikultury.centrumcyfrowe.pl
• Golka M. (2008), Socjologia kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Gołdys A. i in. (2012), Zoom na UTW. Raport z badania, http://zoomnautw.pl/wp-content/uploads/2012/05/Zoom_na_UTW_RAPORT_calosciowy_www.pdf.
• Hitzler R., Eberle Th. (2000), Phänomenologische Lebensweltanalyse, [w:] Qualitative Forschung. Ein Handbuch, red. U. Flick i in, Rowohlt, Reinbek, s. 109-118.
• Honer A. (2011), Kleine Leiblichkeiten. Erkundungen in Lebenswelten, VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden.
• Kasprów E. (1982), Wzory i modele aktywności kulturalnej w środowiskach robotniczych i inteligenckich, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Konieczna E. (2016), Senior w kulturze - kultura dla seniora. O kulturowym wzbogacaniu człowieka starszego, "Dyskursy Młodych Andragogów" T.17, s.199-212.
• Landsberg P. i in. (2012), Po co seniorom kultura? Badana kulturalnych aktywności osób starszych, Poznań , https://www.academia.edu/2494034/Po_co_seniorom_kultura_Badania_kulturalnych_aktywności_osób_starszych._Raport
• Luckmann B. (1970), The Small Life-Worlds of Modern Man, „Social Research” Vol. 37, No 4, s. 580–596.
• Pęczak M. (2010), Co robimy „po godzinach”, [w:] W.J. Burszta, i in. (red.), Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych, NCK, Warszawa, s. 97-111.
• Raport o kapitale intelektualnym Polski, (2008), Warszawa, http://obserwatorium.cmsiko.pl/sites/default/files/2011-07-27-11-06-10.pdf (07.04.2015).
• Schütz A. (2006), Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania, [w:] A. Jasińska-Kania i in. (red.), Współczesne teorie socjologiczne, t. 2, Warszawa, s. 867-893.
• Schütz A. (2008), O wielości światów. Szkice z fenomenologii socjologicznej, tłum. B. Jasińska, Nomos, Kraków.
• Schütz A., Luckmann Th. (2003), Strukturen der Lebenswelt, UVK Verlagsgesellschaft mbH, Konstanz.
• Skibińska E.M. (2006), Mikroświaty kobiet. Relacje autobiograficzne, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Skutnik J. (2015), Krzesło w muzeum - o obecności seniorów w muzeum, "Dyskursy Młodych Andragogów" T. 16, s. 265-278.
• Słowińska S. (2014a), O gettoizacji aktywności kulturalnej seniorów, „Rocznik Andragogiczny”, s. 271-281.
• Słowińska S. (2014b), Koncepcja małych światów przeżywanych – fenomenologiczne inspiracje dla andragogiki, „Edukacja Dorosłych” 2014, nr 2, s. 91-104.
• Słowińska S. (red.) (2015a), Inicjatywy angażujące osoby 50+ jako przestrzeń indywidualnego rozwoju i kształtowania kapitału społecznego, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
• Słowińska S. (2015b), Aktywność kulturalna osób 50+ jako przestrzeń rozwijania kapitału społecznego – konteksty teoretyczne, [w:] S. Słowińska (red.), Inicjatywy angażujące osoby 50+ jako przestrzeń indywidualnego rozwoju i kształtowania kapitału społecznego, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
• Szarota Z., Łaszyn J. (2012), Autopercepcja dojrzałych kobiet, "Ruch Pedagogiczny", nr 2, s. 83-101.
• Szlendak T. (2010), Aktywność kulturalna, [w:] W.J. Burszta i in., Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych, NCK, Warszawa, s. 112-143.