Zdolność uczenia się uczniów kończących I i II etap edukacji

• Authors: Ewa Filipiak

Title variants

Learning ability of children completing the first and second stages of education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem przedstawionego badania była diagnoza zdolności uczenia się uczniów kończących I i II etap edukacji. Szukano odpowiedzi na dwa pytania: (a) Jakie są właściwości zdolności uczenia się uczniów szkoły podstawowej w zakresie wyróżnionych przez Joya P. Guilforda operacji: poznawanie, pamięć, ocenianie, wytwarzanie konwergencyjne i wytwarzanie dywergencyjne, a także zdolności warunkujących skuteczne uczenie się: zdolności czytania, zdolności matematyczne, zdolności pisania, kreatywności? oraz (b) Czy różnice indywidualne w zakresie właściwości zdolności uczenia się u dzieci związane są z płcią i wiekiem? W badaniu wykorzystano narzędzie SOI-Learning Abilities Test autorstwa Mary i Roberta Meekerów. Objęto nim 195 uczniów ostatniej klasy I i II etapu edukacji (klas 3 i 6). Wyniki pokazały, że różnice indywidualne w zakresie właściwości zdolności uczenia się w sposób istotny związane są z płcią i wiekiem dziecka. W każdej grupie wiekowej dziewczynki uzyskiwały znacznie lepsze rezultaty niż chłopcy. Rezultaty uczniów kończących II etap edukacji są zdecydowanie niższe niż uczniów kończących I etap edukacji. Pokazują ponadto, że potencjał zasobów i możliwości, ujawniony w diagnozowanych zdolnościach uczenia się uczniów klas 3, jest na kolejnym etapie wygaszany.

EN

The aim of the study described was to diagnose learning abilities of children completing the first and second stages of education. The following research questions were refined: What are the characteristics of primary school pupil learning ability: (a) in the field of operations specified by J. P. Guilford: cognition, memory, evaluation, convergent and divergent production?; (b) in terms of special abilities determining effective learning: reading ability, mathematics ability, writing abilities, creativity?; and: Are individual differences in learning ability of children significantly associated with gender and age? The SOI-Learning Abilities Test invented by Mary and Robert Meeker was applied to 195 children, who had completed the first and second stages of education. The results showed individual differences in learning ability, which were significantly associated with gender and age. In each age group girls achieved significantly better results. Children finishing the second stage of education scored markedly lower than those finishing the first stage. Results from the 6 grade revealed that resource potential and capabilities, identified as learning abilities in third grade pupils had been lost. Further studies are needed to determine whether school offers learning conditions incompatible with developmental specificity and mechanisms for learning ability, or whether other sources should be investigated to confirm these findings.

Keywords

PL

poznawanie; pamięć; ocenianie; wytwarzanie konwergencyjne; wytwarzanie dywergencyjne; zdolności uczenia się

EN

convergent production; divergent production; learning ability; Guilford’s operations categories

• Publisher: Instytut Badań Edukacyjnych
• Journal: Edukacja
• Year: 2015
• Issue: 1(132)
• Pages: 34–46

Contributors

author

Ewa Filipiak

• Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego

References

• Bandura, L . (1974). Uczniowie zdolni i kierowanie ich rozwojem. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Borzym, I. (1979). Uczniowie zdolni. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Brzezińska, A. I. i Nowotnik, A. (2012). Funkcje wykonawcze a funkcjonowanie dziecka w środowisku przedszkolnym i szkolnym. Edukacja, 1, 61–75.
• Brzezińska, A. I., Matejczuk, J. i Nowotnik, A. (2012). Wspomaganie rozwoju dzieci w wieku 5 do 7 lat a ich gotowość do radzenia sobie z wyzwaniami szkoły. Edukacja, 117(1), 7–23.
• Chlewiński Z.(red.). (1999). Modele umysłu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Chruszczewski, M. H. (2013). Zdolności w akcji. Pozaintelektualne uwarunkowania efektywności operacji wytwarzania dywergencyjnego i konwergencyjnego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Filipiak, E. (2009). Rozwój zdolności uczenia się uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum. Raport z badań [Niepublikowany maszynopis]. Bydgoszcz: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.
• Filipiak, E. (2011). Motywacja i strategie uczenia się uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum. Edukacja, 2, 28–36.
• Filipiak, E. (2012). „Produkty” kultury uczenia się uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum. Forum Oświatowe, 3, 159–185.
• Guilford, J. P. (1978). Natura inteligencji człowieka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Karwowski, M. (2009). Identyfikacja potencjału twórczego. Teoria – metodologia – diagnostyka. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Kin-Wiśniewska, M. (2008). Zdolności poznawcze dzieci w wieku 7–10 lat. Problemy Wczesnej Edukacji, 1, 127–139.
• Klus-Stańska, D. (2008). Mitologia transmisji wiedzy, czyli o konieczności szukania alternatyw dla szkoły, która amputuje rozum. Problemy Wczesnej Edukacji, 2, 35–45.
• Klus-Stańska, D. i Nowicka M. (2014). Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Ledzińska, M. (2008). Fakty i mity na temat uczniów zdolnych. Problemy Wczesnej Edukacji, 1, 49–59.
• Lewowicki, T. (1986). Kształcenie uczniów zdolnych. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Limont, W. (2012). Uczeń zdolny. Jak go rozpoznać i jak z nim pracować. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Meeker, M. (1979a). Learning to solve problems: a structure of intellect convergent production sourcebook. El Segundo: SOI Institute.
• Meeker, M. (1979b). Using SOI test results: a teacher’s guide. El Segundo: SOI Institute.
• Meeker, M. i Meeker, R. (1973). Strategies for assessing intellectual patterns in black, Anglo, and Mexican-American boys – or any other children – any implications for education. Journal of School Psychology, 11, 341–350.
• Meeker, M. i Meeker, R. (1975). S.O.I. Learning Abilities. Test examiner’s manual. El Segundo: SOI Institute.
• Meeker, M., Meeker, R. i Roid, G. (1985). Structure of Intellect Learning Abilities Test (SOI-LA). Los Angeles: Western Psychological Services.
• Nęcka, E. (2009). Inteligencja jest procesem. W: J. Kozielecki (red.), Nowe idee w psychologii. Psychologia XXI wieku (s. 21–40). Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Pietrasiński, Z. (1969). Myślenie twórcze. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Pietrasiński, Z. (1976). Zdolności. W: T. Tomaszewski (red.), Psychologia (s. 735–762). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Popek S. (red.). (1987). Z badań nad zdolnościami i uzdolnieniami specjalnymi młodzieży. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Popek S. (1996). Zdolności i uzdolnienia – ujecie systemowe problemu. W: Popek (red.) Zdolności i uzdolnienia jako osobowościowe właściwości człowieka (s. 9–31). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Sękowski, A. (red.). (2005). Psychologia zdolności. Współczesne kierunki badań. Warszawa: PWN.
• Strelau, J. i Zawadzki, B. (2008). Psychologia różnic indywidualnych. W: J. Strelau i D. Doliński (red.), Psychologia (t. 1, s. 765–847). Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Szewczuk, W. (1983). Trudności myślenia i rozwijanie zdolności uczniów. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Taylor, J. Roehrig, A. D., Hensler, S., Connor, C. M. i Schatschneider, C. (2010). Teacher quality moderates the genetic effects on early reading. Science, 328(5977), 512–514 doi:10.1126/science.1186149
• Tyszkowa, M. (1990). Zdolności, osobowość i działalność uczniów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ziółkowska-Rudowicz, E. (1982). Zdolności intelektualne dzieci 10–12 letnich i ich uwarunkowania w pracy szkoły. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Notes

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2015/1-3-filipiak-zdolnosci-uczenia-sie.pdf

Identifiers

ISSN

0239-6858