The history of the foundation of the Calced Carmelite Church in Wola Gułowska

• Authors: Rolska Irena

Title variants

PL

Dzieje fundacji kościoła karmelitów trzewiczkowych w Woli Gułowskiej

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W roku 1633 Ludwik Krasiński († po 1644) uzyskał zgodę biskupa krakowskiego Jana Alberta Wazy na założenie w miejscowości Wola Gułowska, której był właścicielem, klasztoru karmelitów trzewiczkowych. Fundacja konwentu karmelitów z dala od uczęszczanych szlaków komunikacyjnych nawiązywała do idei i pustelniczej duchowości zakonu. Konwent w Woli Gułowskiej stał się drugim po Krakowie pod względem liczebności zakonników klasztorem karmelitańskim. Klasztor w Woli Gułowskiej miał charakter formacyjny z nowicjatem i studiami filozoficznymi. Kościół w XVII wieku stał się ważnym sanktuarium maryjnym z otoczonym kultem obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem datowanym na przełom XV i XV wieku. Budowa kościoła rozpoczęta około roku 1659 wymagała ogromnych funduszy. Budowę wspomagali nie tylko Krasińscy, ale i wielu przedstawicieli rodów, właścicieli okolicznych dóbr oraz osoby duchowne, jak kanonicy Michał Krassowski i Mikołaj Firlej. Bazylikowy, trójnawowy kościół był wznoszony przez ponad 100 lat w kilku etapach. Dopiero zgromadzone w XVIII wieku fundusze pozwoliły na ukończenie parawanowej, rokokowej, dwuwieżowej fasady w latach 1770–1780. W połowie XVIII wieku we wnętrzu kościoła wzniesiono ołtarze wykonane przez zakonnych rzeźbiarzy Grzegorza Kaczyrek i Izydora Mastalskiego. Nieznani są natomiast siedemnastowieczni projektanci kościoła ani jego osiemnastowiecznej fasady.

EN

In 1633, Ludwik Krasiński († after 1644) was given a consent by Bishop Jan Albert Waza to establish a Calced Carmelite monastery on Krasiński’s property in Wola Gułowska. The foundation of the Carmelite congregation, far from much frequented trails, was in line with eremitic ideas and spirituality of the order. The Wola Gułowska monastery became a second largest (after Krakow) Carmelite monastery in terms of the number of monks. The monastery in Wola Gułowska had a formative character, with the novitiate and philosophical studies. In the 17th century the church became an important Marian sanctuary, as it possessed a much venerated painting of the Virgin Mary with the baby Jesus dating back to the early 15th, late 16th century. The construction of the church, commenced in 1659, took considerable funds. Not only was it supported by the Krasiński family, but also by many representatives of aristocratic families, local landlords and priests, such as canons Michał Krassowski and Mikołaj Firlej. The three-nave basilica church was being built for over 100 years and in several stages. It was the funds gathered in the 18th century that allowed the builders to complete the two-tower partitioned facade in the years 1770–1780. In the middle of the 18th century, the altars were made in the church by monastic sculptors Grzegorz Kaczyrek and Izydor Mastalski. The seventeenth-century designers of the church or of its eighteenth century façade still remain unknown.

Keywords

PL

karmelici trzewiczkowi; Wola Gułowska; Krasińscy

EN

Calced Carmelites; Wola Gułowska; Krasiński family

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Folia Historica Cracoviensia
• Year: 2016
• Volume: 22
• Pages: 377-398

Dates

published

2016-12-31

Contributors

author

Rolska Irena

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Archiwum Kurii Metropolitarnej w Krakowie [AKMK], Acta actorum, decretum, sentarium, erectionum, fundationum…, 1658, vol. 1, sheet 371v.
• AKMK, Acta actorum…, 1658, vol. 1, sheet 366–382.
• AKMK, Acta episcopolia, 1658, 1659, vol. 59, p. 210.
• AKMK, Acta episcopolia, 1659, vol. 59, sheet 382.
• Archiwum Karmelitów w Oborach [AKB], Copia consignationis summrum… Conventus Guloviensis, no. 46, sheet 1.
• Archiwum Prowincji Karmelitów w Krakowie na Piasku [APKK], Acta et decreta capitulorum generalium, provincialum et diffinitorium, vol. 1, sheet 121.
• APKK, Acta et decreta capitulorum generalium, provincialum et diffinitorium, vol. 1, sheet 92.
• APKK, Liber actum capitulorum 1603–1667, 19 martii 1645, sessio III.
• Boniecki A., Herbarz polski, t. 9, Warszawa 1906.
• The church in Wola Gułowska, occasional print from the 17th c.: Historya. Początek miejsca Gułowskiego.
• Niesiecki K., Herbarz polski, vol. 8, Lipsk 1841.
• Bąkowa J., Krasiński Ludwik h. Ślepowron, [in:] Polski słownik biograficzny, t. 15/2, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, p. 186.
• Kolak W., Karmelici, [in:] Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000.
• Kowalczyk J., Architektura sakralna między Wisłą a Bugiem, [in:] Dzieje Lubelszczyzny, t. 6, red. T. Chrzanowski, Lublin 1992.
• Kowalczyk J., Architektura, [in:] Sztuka polska. Późny barok, rokoko, klasycyzm (XVIII wiek), Warszawa 2016, p. 190–191.
• Łabaj Z., Kościół parafialny dawniej karmelitów trzewiczkowych w Woli Gułowskiej, “Roczniki Humanistyczne” 15 (1967) z. 4, p. 96.
• Rolska I., “Miasto ludne i bogate, odpowiednie do walczenia z herezją”. O fundacjach zakonnych w siedemnastowiecznym Lublinie, [in:] Sztuka po Trydencie, red. K. Kuczman, rev. A. Witko, Kraków 2014, p. 277–278.
• Rolska I., Firlejowie Leopardzi. Studia nad patronatem i fundacjami artystycznymi w XVI–XVII wieku, Lublin 2009.
• Skrabski J., Paolo Fontana nadworny architekt Sanguszków, Tarnów 2007.
• Zdziarska Z., Kościół i klasztor Misjonarzy w Siemiatyczach w pierwszej połowie XVIII wieku, “Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 36 (1991) z. 2, p. 104–110.
• Wanat J., Karmelitańska sztuka, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000, col. 838.

Identifiers

ISSN

0867-8294

DOI

10.15633/fhc.2086

URI

http://czasopisma.upjp2.edu.pl/foliahistoricacracoviensia/article/view/2086