Zwykły pobyt dziecka jako podstawa jurysdykcji krajowej oraz łącznik kolizyjny

• Authors: Olga Bobrzyńska , Piotr Mostowik

Title variants

EN

Habitual residence of a child as a ground of jurisdiction and connecting factor

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest zagadnienie wykorzystania łącznika zwykłego poby¬tu w normach kolizyjnych oraz normach jurysdykcyjnych dla spraw z zakresu prawa rodzinnego, których uczestnikiem jest dziecko. Regulacja kolizyjna tych spraw jest zawarta w przeważającej części w umowach międzynarodowych oraz w rozporządze¬niach unijnych. W pierwszej części artykułu przedstawiono regulację kolizyjną objętą wybranymi umowami międzynarodowymi przygotowanymi w ramach Haskiej Konfe¬rencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego oraz aktami prawa unijnego. Dalsza część obejmuje rozważania na temat znaczenia pojęcia „miejsce zwykłego pobytu”, w tym okoliczności, które należy uwzględnić przy jego ustalaniu. Przedstawione akty nie za¬wierają definicji pojęcia, stanowisko w tej kwestii zostało zatem wypracowane przez doktrynę oraz orzecznictwo. Ostatnim poruszanym zagadnieniem jest relacja łączników zwykłego pobytu oraz zamieszkania w krajowych normach kolizyjnych i jurysdykcyj¬nych. Ustawodawca polski zdecydował się bowiem na wprowadzenie łącznika zwykłego pobytu do norm krajowych przy jednoczesnym pozostawieniu łącznika zamieszkania.

EN

The subject matter of the article is the issue of use of the connecting factor of the habitual residence in the conflict of law rules and in the rules establishing jurisdiction in the family law matters with participation of a child. Those rules are contained for the most part in international agreements and EU regulations. The first part of the article presents the regulation of conflict of law provisions in the selected international conven¬tions prepared by the Hague Conference on private international law and the EU legal acts. The next part includes the elaboration on the meaning of the terms „the place of habitual residence”, including the circumstances to be taken into account when deter¬mining habitual residence. The acts discussed do not contain a definition of the term, the position in this regard was therefore developed by the legal doctrine and jurisprudence. The last discussed issue is the relation between the connecting factors of the habitual residence and the domicile in the national conflict of law rules and the rules establishing jurisdiction. The polish legislator introduced habitual residence as a connecting factor into the national rules while leaving the connecting factor of the domicile.

Keywords

PL

prawo prywatne międzynardodowe; norma kolizyjna; prawo właści¬we; norma jurysdykcyjna; jurysdykcja krajowa; łącznik; miejsce zwykłego poby¬tu; miejsce zamieszkania; dziecko; prawo rodzinne

EN

private international law; conflict of law rule; applicable law; rule of ju¬risdiction; national jurisdiction; connecting factor; habitual residence; domicile; child; family law

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Acta Iuris Stetinensis
• Year: 2014
• Issue: 6

Contributors

author

Olga Bobrzyńska

• Uniwersytet Jagielloński

author

Piotr Mostowik

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Beaumont P.R., MacEleavy P.E., The Hague Convention on International Child Abduc¬tion, Oxford 1999.
• Bonomi A., Explanatory report on the Hague Protocol of 23 November 2007 on the Law Applicable to Maintenance Obligations, www.hcch.net.
• Borrás A., Degeling J., Convention of 23 november 2007 on the international recove¬ry of child support and other forms of family maintenance. Explanatory report, www.hcch.net.
• Bucher A., La famille en droit international prive, Recueil des Cours de l’Académie de Droit International de la Haye 2000, t. 283.
• Bucher A., La révision de la Convention de La Haye sur la protection des mineurs, w: Familie und Recht. Famille et Droit: Festgabe der Rechtwissenschaftlichen Fakultät der Universität Freiburg für Bernhard Schnyder zum 65. Geburtstag: mélanges offerts par la Facultéde droit de l’Universitéde Fribourg àBernhard Schnyder àl’occasion de son 65e anniversaire, red. P. Gauch, Freiburg 1995.
• Clive E.M., The concept of habitual residence, „The Juridical Review” 1997.
• Conseil de l’Europe, Unification des concepts juridiques de „domicile” et de „résiden¬ce”: résolution (72) I et annexe adoptées le 18 janvier 1972 et exposé des motifs, Strasbourg 1972.
• Czepelak M., Między Hagą a Brukselą – w poszukiwaniu współczesnej wizji unifika¬cji prawa prywatnego międzynarodowego, w: Prace poświęcone pamięci Adama Uruszczaka, Kraków 2006.
• Czepelak M., Umowa międzynarodowa jako źródło prawa prywatnego międzynarodo¬wego, Warszawa 2008.
• Czepelak M., Would we like to have a European code of private international law, „European Review of Private Law” 2010, nr 4.
• Duncan W., Intercountry adoption: some issues in implementing and supplementing the 1993 Hague Convention on Protection of Children and co-operation in respect of intercountry adoption, w: Children on the move: how to implement their right to family life, red. J. Doek, H. van Loon, P. Vlaardingerbroek, The Hague 1996.
• Geimer R., w: R. Geimer, R.A. Schütze, Europäisches Zivilverfahrensrecht: Kommentar zur EuGVVO, EuEheVO, EuZustellungsVO, EuInsVO, EuVTVO, zum Lugano-Űbe¬reinkommen und zum nationalen Kompetenz- und Anerkennungsrecht, C.H. Beck 2010.
• Jenard P., Report on the Convention on jurisdiction and the enforcement of judgements in civil and commercial matters, Dz. Urz. WE 1979, C 59.
• Juryk A., Prawo właściwe dla alimentów w świetle protokołu haskiego z 2007 r., „Kwar¬talnik Prawa Prywatnego” 2011, z. 4.
• Komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 12 maja 2006 r. pt. Omó¬wienie treści artykułów wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie właściwości, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych, COM/2006/0206.
• Lagarde P., Explanatory report on the 1996 Hague Child Protection Convention, www.hcch.net.
• Lequette Y., Le droit international privéde la famille àl’épreuve des conventions in¬ternationales, Recueil des Cours de l’Académie de Droit International de la Haye 1994 II, t. 246.
• Mączyński A., Europejski kontekst rekodyfikacji polskiego prawa prywatnego między¬narodowego, w: Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, red. J. Wroceński, J. Krajczyński, Warszawa 2009, t. 2.
• Mączyński A., Kodyfikacyjne zagadnienia części ogólnej prawa prywatnego międzyna¬rodowego, w: Studia i Rozprawy. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Całusowi, red. A. Janik, Warszawa 2009.
• Mączyński A., Polskie prawo prywatne międzynarodowe u progu XXI wieku, w: Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych PAN, War¬szawa 2006.
• Mączyński A., Przeciwko potrzebie uchwalenia nowej ustawy – Prawo prywatne mię¬dzynarodowe, Zeszyty Prawnicze BAS 2009, z. 1.
• Mączyński A., Statut personalny osób fizycznych. Refleksje de lege lata i de lege ferenda, w: Leges Sapere. Studia i prace dedykowane Profesorowi Januszowi Sondlowi w pięćdziesiątą rocznicę pracy naukowej, red. W. Uruszczak i in., Kra¬ków 2008.
• Mączyński A., Zamieszkanie jako podstawa łącznika normy kolizyjnej, Zeszyty Nauko¬we UJ, Kraków 1978.
• Mostowik P., Międzynarodowe prawo prywatne i postępowanie cywilne w dekadę po wejściu w życie traktatu amsterdamskiego, „Przegląd Sądowy” 2010, z. 2.
• Mostowik P., Niedźwiedź M., Druga konwencja lugańska o jurysdykcji oraz uznawaniu i wykonywaniu obcych orzeczeń w sprawach cywilnych, „Kwartalnik Prawa Pry¬watnego” 2009, z. 4.
• Mostowik P., Prawo właściwe dla rozwodu i separacji w świetle rozporządzenia unijne¬go 1259/2010, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2011, nr 2.
• Mostowik P., Promulgatio et vacatio legis jako warunek powszechnego obowiązywania prywatnoprawnych umów międzynarodowych, „Radca Prawny” 2009, nr 1.
• Mostowik P., Kwestie kompetencji Unii Europejskiej oraz warunków pomocniczości i proporcjonalności prawodawstwa unijnego na tle projektów rozporządzeń o ju¬rysdykcji, prawie właściwym i skuteczności zagranicznych orzeczeń w majątko¬wych sprawach małżeńskich i partnerskich, Zeszyty Prawnicze BAS 2011, z. 3.
• Niedźwiedź M., Mostowik P., International conventions concluded by the European Union after the ECJ ‘Lugano II Opinion’ of 2006. An alternative or complementary to EU regulations pathto unification of private international law?, „Polish Review of International and European Law” 2012, z. 1–2.
• Niedźwiedź M., Mostowik P., Wspólnota Europejska jako strona umów międzynaro¬dowych w dziedzinie prawa prywatnego międzynarodowego. Uwagi na tle opinii Trybunału Sprawiedliwości WE w sprawie 1/03, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2009, vol. VII, z. 1
• Overbeck von A.E., La contribution de la Conférence de la haye au développement du droit international privé, RCADI 1993, t. 233 (1992 II).
• Pazdan M., Nowa polska ustawa o prawie prywatnym międzynarodowym, „Państwo i Prawo” 2011, z. 6.
• Pazdan M., O potrzebie uchwalenia nowej ustawy Prawo prywatne międzynarodowe, Zeszyty Prawnicze BAS 2009, z. 1.
• Pazdan M., Poszukiwanie właściwego sądu i właściwego prawa po 1 maja 2004 r., „Rejent” 2004, z. 3–4.
• Pazdan M., Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2012.
• Pérez-Vera E., Explanatory report on the 1980 Hague Child Abduction Convention, www.hcch.net.
• Pertegas M., Beyond nationality and habitual residence: other connecting factors in European private international law in family matters, w: International family law for the European Union, red. J. Meeuseni in., Intersentia 2007.
• Rauscher T., w: Europäisches Zivilprozess- und Kollisionsrecht EuZPR/EuIPR. Kom¬mentar. Bearbeitung 2010. Brüssel IIa-VO, EG-UntVO, EG-ErbVO-E, HUntStProt 2007, red. T. Rauscher, Sellier 2010.
• Report of the Working Group to study the application to refugee children of the Hague Convention of 29 May 1993 on Protection of Children and Co-operation in respect of intercountry adoption, Haga 1994.
• Sapota A., Program sztokholmski zapowiedzią dalszej unifikacji prawa prywatnego w Unii Europejskiej, „Przegląd Sądowy” 2011, z. 2.
• Steiger W., Rapport explicatif, w: Actes et documents de la Neuvième session (1960), t. IV: Protection des mineurs, La Haye 1961, www.hcch.net.
• Weitz K., Europejskie prawo procesowe cywilne — stan obecny i perspektywy rozwoju, „Przegląd Sądowy” 2007, z. 2.
• Weitz K., Jurysdykcja krajowa w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej w prawie wspólnotowym, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2007, z. 1.
• Weitz K., w: Traktat ustanawiając Wspólnotę Europejską. Komentarz, red. A. Wróbel, Warszawa 2009, t. 2.
• Weitz K., Założenia i kierunki reformy przepisów kodeksu postępowania cywilnego o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń, „Kwartalnik Prawa Prywat¬nego” 2001, z. 4.
• Zieliński A., Haska Konferencja Prawa Prywatnego Międzynarodowego, „Państwo i Prawo” 1982, z. 11.