Ruch spółdzielczości inwalidów i jego znaczenie dla rozwoju rehabilitacji osób niepełnosprawnych w Polsce

• Authors: Waszkowski Henryk

Title variants

EN

The disabled cooperative movement and its meaning for the development of the rehabilitation of disabled people in Poland

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem publikacji jest ukazanie rozwoju spółdzielczości inwalidów, dorobku naukowego, gospodarczego i społecznego oraz zatrudnienia osób niepełnosprawnych na tle uwarunkowań społeczno-politycznych i gospodarczych w latach 1944–2015. Główną siłą sprawczą jej dynamicznego rozwoju było zastosowanie teorii w praktyce, powstałej dzięki współpracy naukowej z Polskim Towarzystwem Walki z Kalectwem (TWK), które wówczas skupiało kwiat nauki polskiej, tworząc kompleksową rehabilitację opartą na modelowych zakładach pracy chronionej, szerokim procesie szkolenia i przygotowania osób niepełnosprawnych do podjęcia pracy, rehabilitacji medycznej, działalności społeczno-kulturalnej, roli wychowania fizycznego i rodzącego się sportu osób z niepełnosprawnościami oraz integracji społecznej i środowiskowej. Tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych jest złożone i trudne. Dyskusja nad nowym modelem systemowych rozwiązań utknęła w martwym punkcie. Nie osiągnięto oczekiwanych rezultatów przekładających się na wzrost zatrudnienia osób z niepełnosprawnością, pomimo zwiększonych nakładów finansowych na ten cel. Czy spółdzielczość inwalidów może zatem stanowić atrakcyjną i efektywną formę samoorganizacji oraz realizacji gospodarczo-społecznych celów rehabilitacji w ramach zrównoważonego rozwoju i modelu gospodarki społecznej?

EN

The aim of the publication was to present the development the disabled cooperative movement, it’s academic, social and economic achievements and employing disabled people in relation to sociopolitical and economic conditions in 1944–2015 years. Putting the theory into practice was the main driving force of its rapid development, which was born from the scientific cooperation with the Polish Society of the Fight against the Disability (TWK). It concentrated the finest of the Polish academic researchers, creating the complex rehabilitation system leaning against supported employment enterprises, wide training and preparing to work process, medical rehabilitation, socialcultural activities, role of the physical education and sport and of social integration. Creating places of employment for disabled persons is complex and difficult. We do not reach expected results in increasing employment of disabled people, in spite of increased expenses for this purpose. Can the disabled cooperative movement be the attractive and effective form of the disabled self-organization and the achievement of the rehabilitation goals, also economic-social rehabilitation in frames of the sustainable development and the model of the social economy?

Keywords

PL

ruch spółdzielczości inwalidów; rehabilitacja zawodowa i społeczna; polski model rehabilitacji; praca chroniona; sport osób z niepełnosprawnościami

EN

disabled cooperative movement; social and vocational rehabilitation; Polish rehabilitation model; supported work; sport of people with disabilities

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2016
• Issue: 4(21)
• Pages: 97-122

Dates

published

2016-12-29

Contributors

author

Waszkowski Henryk

• Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem Społeczna Rada Naukowa TWK

References

• Almanach dokumentujący twórczość osób niepełnosprawnych w latach 1986–2001 w realizacji programu „Rehabilitacja przez twórczość”, Szczecin, TWK, 2001
• Archiwum ZG TWK, teczka: Współpraca z Sejmem PRL
• Cioch H., Wpływ prawa spółdzielczego na rozwój spółdzielczości po 1989 roku, [w:] 90 lat prawa spółdzielczego. Materiały pokonferencyjne, Warszawa, Biuletyn Instytutu Stefczyka Nr 5, 2010
• ILO European Symposium on: Work for the Disabled: Vocational Rehabilitation and Employment Creation, Stockholm, 1980
• Kirenko J., Możliwości pracy osób niepełnosprawnych, [w:] Ułatwianie wchodzenia i powrotu osób niepełnosprawnych na rynek pracy, red. Waszkowski H., Warszawa, TWK, 2006
• Korczyński M., Profesor Janusz Kirenko w 30-lecie pracy twórczej, Lublin, Wyd. Akademickie WSSP, 2012
• Kosmol A., Morgulec-Adamowicz N., Molik B., Tendencje rozwoju sportu niepełnosprawnych, [w:] Teoria i praktyka sportu niepełnosprawnych, red. Kosmol A., Warszawa, Wyd. AWF, 2008
• Łuszczyński C., Zakłady pracy chronionej w różnych krajach. Podstawowe pojęcia, zasady i formy działania, „Biuletyn Zakładu Badawczego ZSI” 1969, Nr 5(43)
• Machnicka-Bacciarelli D., Ochrona zdrowia w spółdzielczości inwalidów, [w:] Problemy medyczne w rehabilitacji zawodowej inwalidów, Warszawa, Zakład Wyd. CRS, 1974
• Majewski T., Międzynarodowa Organizacja Pracy na rzecz rehabilitacji zawodowej i zatrudniania osób niepełnosprawnych, „Biuletyn Ośrodka Informacji i Dokumentacji Rady Europy Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego” 1997, Nr 4
• Majewski T., Rozwój rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych w Polsce do roku 1990, Warszawa, TWK, 2011
• Materiały z XI Krajowego Zjazdu Delegatów ZSSP „Start”
• Ogólnopolski Zjazd Spółdzielni Inwalidów i Spółdzielni Niewidomych, Warszawa 1995, „Problemy Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej. Kwartalnik” 1995, Nr 2(144)
• Pichalski R., Służby socjalne i rehabilitacyjne w spółdzielniach inwalidów, [w:] Spójny system służb socjalnych dla inwalidów i innych osób niepełnosprawnych, Warszawa, TWK, 1991
• Rada Główna „Start”, X Krajowy Zjazd Delegatów ZSSP „Start”, XXX-lecie 1952– 1982, Olsztyn, 1983
• Rehabilitacja osób niepełnosprawnych jako służba społeczna TWK, red. Mikulski J., Warszawa, Wyd. TWK, 2004
• Spółdzielczość inwalidów w Polsce Ludowej, Warszawa, KAW, 1980
• Stanowisko Senackiej Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności w sprawie konieczności i warunków rozwojowych w Polsce, „Kurier. Informator spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych” 2016, Nr 4–5(17)
• Sytuacja ludzi niepełnosprawnych i stan rehabilitacji PRL, Warszawa, Ekspertyza, PAN, Komitet Rehabilitacji i Adaptacji Człowieka, 1984
• Twórczość i sztuka w życiu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Materiały z I Sympozjum 8–9 grudnia 1984 r., Wrocław, TWK, 1986
• Ulatowski T., Teoria i metodyka sportu, Warszawa, Wyd. Sport i Turystyka, 1979
• Waszkowski H., Niektóre zagadnienia systemu adaptacji społecznej osób niepełnosprawnych, [w:] Niepełnosprawni na progu wejścia Polski do Unii Europejskiej, red. Waszkowski H., Warszawa–Rzeszów, Wyd. TWK, 2004
• Waszkowski H., Podwójne Jubileusze Profesora Janusza Kirenki, [w:] Korczyński M., Profesor Janusz Kirenko w 30-lecie pracy twórczej, Lublin, Wyd. Akademickie WSSP, 2012
• Waszkowski H., Ruch spółdzielczości inwalidów i jego znaczenie dla rozwoju rehabilitacji osób niepełnosprawnych w Polsce, Warszawa, Wyd. TWK, 2016
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1968 r. w sprawie planowego zatrudnienia inwalidów, Dz. U., Nr 20, poz. 8
• Uchwała Nr 281 Rady Ministrów z 1973 r. w sprawie zapewnienia warunków dalszego rozwoju spółdzielczości inwalidów, „Monitor Polski” 1973, Nr 56
• Ustawa z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (stan prawny: 13 września 2015 r.), Warszawa, Wyd. Krajowa Rada Spółdzielcza, 2015
• Ustawa z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielni, Dz. U. z 1990 r., Nr 6, poz. 56 z późn. zm.
• Fundacja Fuga Mundi, Osoby niepełnosprawne w Unii Europejskiej, Akty prawne, http://euronet.ffm.pl/html/docs/osoby_niepelnosprawne_w%20eu.pdf, [data dostępu: 19.05.2016]
• GUS BAEL – wstępne dane średnioroczne za 2015 r. dla osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym ekonomicznym (tj. 18–59/64), www.niepelnosprawni.gov. pl/p,80,rynek-pracy, [data dostępu: 10.05.2016]
• http://niepelnosprawni.gov.pl/container/dokumenty-miedzynarodowe/dokumenty- -unii-europejskiej/konkluzje/Reagowanie%20na%20wyzwania%20demograficzne.% 20Konkluzja%20Rady.pdf, [data dostępu: 10.05.2016]
• Pionierzy spółdzielczości, www.bankowosc-spoldzielcza.eu/dzieje-bankowo%C5%Bci- -sp%C%B3%C5%82dzielczej/pionierzy, [data dostępu:19.05.2016]
• Rola i przyszłość spółdzielczości, Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, „Biuletyn Forum Debaty Publicznej” 2012, Nr 19, www.prezydent.pl/archiwum- -bronislawa-komorowskiego/fdp/biuletyny-fdp, [data dostępu: 10.05.2016]
• www.niepelnosprawni.gov.pl/p,78,dane-demograficzne, [data dostępu: 10.05.2016]
• www.start.wroclaw.pl/historia_klubu2, [data dostępu: 06.07.2015]

Identifiers

ISSN

2084-7734