Kiedy poznający podmiot jest działającą kobietą : przypadek badań feministycznych

• Authors: Worek Barbara

Title variants

EN

When the Cognitive Subject is an Active Woman : the Case of Feminist Studies

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Podmiot, poznanie i działanie - to trzy pojęcia, które wyznaczają zakres debat, jakie toczą się w ramach Koła Krakowskiego. W trakcie dyskusji rozpatrywane były uwarunkowania poznania, związki pomiędzy poznaniem i działaniem i możliwe ograniczenia podmiotu poznającego. Warto sobie jednak zadać pytanie, jakie znaczenie dla poznania i działania ma pleć podmiotu poznającego. Czy jest ona jedynie jednym z wielu wymiarów różnic pomiędzy podmiotami poznającymi? Czy może jest różnicą fundamentalną, która określa zarówno charakter poznania, jak i relacje pomiędzy sposobem opisu świata i imperatywami, jakimi należy się kierować w działaniu? Poszukując odpowiedzi na te pytania, przyjrzymy się w niniejszym tekście badaniom feministycznym. Zostaną one przedstawione jako przykład badań zaangażowanych, czyli takich, w których zaciera się granica pomiędzy poznaniem i działaniem, a w skrajnym przypadku poznanie zostaje podporządkowane działaniu, bowiem nadrzędnym celem poznania staje się intencjonalna zmiana społeczna.

EN

The debates conducted by the Kraków Circle revolve around three notions: the cognitive subject, cognition, and action. The discussion in question focussed on the determinants of cognition, the relationships between cognition and action as well as the possible limitations imposed on the cognitive subject. It makes sense, however, to inquire about the impact of gender of the cognitive subject on her cognition and action. Is gender only one of many differences between cognitive subjects? Or else, is it a crucial distinction that defines both the nature of the cognitive process and the relationships between the mode of description of the world and the imperatives that should be followed in action? In an attempt to answer these questions, the authors focus on feminist research, which is committed, i.e. it crosses the line between cognition and action. In extreme cases, cognition becomes subordinated to action, since the overriding goal of cognition is to effect intentional social change.

Keywords

PL

badania zaangażowane; badania feministyczne; badania jakościowe; uwarunkowania poznania; zmiana społeczna

EN

committed research; feminist studies; qualitative research; determinants of cognition; social change

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
• Journal: Zarządzanie Publiczne / Public Governance
• Year: 2012
• Issue: 1(19)
• Pages: 125-135

Contributors

author

Worek Barbara

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Campbell R., Schräm P.J. (1995). "Feminist research methods. A content analysis of psychology and social science textbooks", Psychology of Women Quarterly, nr 19.
• Cook J.A., Fonow M.M. (1986). "Knowledge and women's interests: Issues of epistemology and methodology in feminist sociological research", Sociological Inquiry, nr 56(4).
• Domański H. (2001). "Women on the labour market: Poland's second great transformation, w: H. Domański, H. Ingham, M. Ingham (red.), Women on the Polish Labour Market. Budapest: CEU Press.
• Foley D., Valenzuela A. (2009). "Etnografia krytyczna. Polityka współpracy", w: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Fonow M.M.M., Cook JA. (1991). "Back to the future: A look at the second wave of feminist epistemology and methodology", w: M.M. Fonow, J.A. Cook (red.), Beyond Methodology Feminist Scholarship as Lived Research. Bloomington: Indiana University Press.
• Fuszara M. (2006). Kobiety w polityce. Warszawa: Trio.
• Hammersley M. (1992). "On feminist methodology", Sociology, nr 26(2).
• Harding S. (1987/ "Is there a Feminist Method?", w: S. Harding (red.), Feminism and Methodology. Bloomington: Indiana University Press.
• Harding S. (1990). "Starting thought from women's lives: Eight resources for maximizing objectivity", Journal of Social Philosophy, nr 21(2-3).
• Harding S. (1993). "Rethinking standpoint epistemology: What is 'strong objectivity'?", w: L. Alcoff, E. Potter (red.), Feminist epistemologies. New York: Roudedge.
• Harding S. (red.) (1998). Feminism and Methodology. Bloomington: Indiana University Press.
• Hartstock N. (1983). "The feminist standpoint", w: S. Harding, M.B. Hintikka (red.), Discovering Reality. Holland-Boston-London: D. Riedel Publishing Company
• Kemmis S., McTaggart R. (2009). "Uczestniczące badania interwencyjne. Działanie komunikacyjne i sfera publiczna", w: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych (t. 1). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Konecki K. (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lentin R. (1993). "Feminist research methodologies - A separate paradigm? Notes for a debate", Irish Journal of Sociology, nr 3.
• Nielsen J.M. (1990). Introduction. In Feminist Research Methods: Exemplary Readings in the Social Sciences. Boulder CO: Westview Press.
• Newton E. (1993). "My best informant's dress: The erotic equation in fieldwork". Cultural Anthropology, nr8(l).
• Oakley A. (1988). ..Interviewing women: A contradiction in terms?", w: H. Roberts (red.), Doing Feminist Research. London: Roudedge and Kegan Paul.
• Olesen V. (2009). "Feministyczna badania jakościowe u progu millennium. Zarys i wyzwania", w: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych (t. 1). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ramazagnolu C. (1992). "On feminist methodology: Male reason versus female empowerment", Sociology, nr 26(2).
• Reason P. (2001). "Learning and change through action research", w: J. Henry (red.), Creative Management. London: Sage.
• Reinharz S. (1992). Feminist Methods in Social Research. Oxford University Press.
• Roberts H. (red.) (1981). Doing Feminist Research. London-New York: Roudedge.
• Saarinen A. (1988). "Feminist research: In search of a new paradigm?",
• cta Sociologica, nr 31(1).
• Seibold C, Campus M., Dawn S. (1994). "Feminist method and qualitative research about midlife", Journal of Advanced Nursing, nr 19.
• Stanley L., Wise S. (1979). "Feminist research, feminist consciousness, and experiences of sexism", Women's Studies International Quarterly, nr 2(3).
• Stanley L., Wise S. (1983). Breaking Out: Feminist Consciousness and Feminist Research. London: Rout-ledge.
• Stanley L., Wise S. (1990). "Method, methodology and epistemology in feminist research processes", w: L. Stanley (red.), Feminist Praxis: Research, Theory and Epistemology in Feminist Sociology. London: Roudedge.
• Sułek A., Nowak K., Wyka A. (red.) (1989). Poza granicami socjologii ankietowej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Titkow A. (2007). Tożsamość polskich kobiet. Ciągłość, zmiana, konteksty. Warszawa: IFiS PAN.
• Whitworth S. (2000). "The practice and praxis of feminist research in international relation", w: J.R. Wyn (red.), Critical Theory and World Politics. Boulder: Lynne Rienner Publishers.