Założenia aksjologiczne oraz warianty dyskursu aborcyjnego

• Authors: Małgorzata Król

Title variants

EN

Axiological assumptions and variants of abortion discourse

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents selected problems relevant for the contentious issue of abortion and related discourses indicating that one of the characteristic features of abortion discourse is its mediatization. The author aims to characterize the constraints on abortion discourses and the varied environments in which different types of such discourses emerge. Abortion discourses are sociolinguistically differentiated and may exhibit different styles and modes of expression. Although they share the scope of the subject matter involved as in all cases they are centered on abortion-related problems, the field of discourse in each case is defined by the nature of the communicative situation in which a particular discourse is embedded. All abortion discourses are underlined with particular assumptions concerning the nature of human life and its beginning, as well as the issues of the dignity and liberty of the human person. The author suggests that what really hampers abortion discourses and prevents their participants from reaching a consensus is the fact that people who engage in such disputes are faced with the incommensurability of the values which translate into decisive factors and the final arguments used by interacting discussants. Another problem is posed by the fact that the two extreme positions in the debate are formulated with the use of different styles and registers, which results in the clash of asymmetric discourses. Finally, it is not insignificant that subjectively important values are much varied and that they must coexist with two main sets or “families” of abortion-oriented fundamental values present in the polarised camps.

Keywords

PL

dyskurs; aborcja; życie człowieka; godność człowieka; niewspółmierność wartości

EN

discourse; abortion; human life; human dignity; incommensurability of values

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2014
• Volume: XCII (92)
• Pages: 103-127

Dates

published

2014

Contributors

author

Małgorzata Król

• Zakład Polityki Prawa, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki

References

• Barthes R., Mit i znak. Eseje, PiW, Warszawa 1970.
• Berlin I., Cztery eseje o wolności, red. H. Hardy, wyd. II, PWN, Warszawa 1994.
• Berlin I., Dwie koncepcje wolności, tłum. D. Grinberg, [w:] J. Jedlicki (red.), Dwie koncepcje wolności i inne eseje, ResPublica, Warszawa 1991, s. 178–233.
• Biernat T., Mit polityczny, PWN, Warszawa 1989.
• Bocheński J.M., Sto zabobonów, Wyd. Philed, Kraków 1992.
• Chmielewski A., Niewspółmierność, nieprzekładalność, konflikt. Relatywizm we współczesnej filozofii analitycznej, Wyd. UWr, Wrocław 1997.
• Crosby J.F., Zarys filozofii osoby. Bycie sobą, tłum. B. Majczyna, Wyd. WAM, Kraków 2007.
• Gizbert-Studnicki T., Język prawny z perspektywy socjolingwistycznej, ZNUJ, zesz. 26, PWN, Warszawa – Kraków 1986.
• Granat W., Osoba ludzka. Próba definicji, Wyd. KUL, Lublin 2006.
• Grzybek G., Etyka, rozwój, wychowanie, Wyd. ATH, Bielsko-Biała 2007.
• Halliday M.A.K., The Users and Uses of Language, [w:] Readings in Sociology of Language, The Hague, Paris 1968, s. 139–169.
• Hyży E., Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku, Universitas, Kraków 2003.
• Jung C.G., Archetypy i symbole. Pisma wybrane, Czytelnik, Warszawa 1981.
• Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Świat Książki, Warszawa 2000.
• Krąpiec M.A., Człowiek jako osoba ludzka, Polskie Tow. Tomasza z Akwinu, Lublin 2005.
• MacIntyre A., Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, przeł. A. Chmielewski, PWN, Warszawa 1996.
• Maritain J., Trzej reformatorzy. Luter. Kartezjusz. Rousseau, Fronda, Warszawa 2005.
• Marulewska K., Eugenika w świetle idei postępu. Rozważania wokół fundamentów filozoficznych, Dialogi Polityczne 2008/10, s. 63–83.
• Nawrot O., Demokratyczne państwo prawa wobec rozwoju biologii i medycyny, Forum Prawnicze 2012/2 (10), s. 23–36.
• Picker E., Godność człowieka a życie ludzkie, tłum. J. Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa 2007.
• Płeszka K., Communicative Approach To Legal Policy – Possibilities and Limitations, [w:] T. Biernat, M. Zirk-Sadowski (ed.), Politics of Law and Legal Policy. Between Modern and Post-Modern Jurisprudence, Wolters Kluwer Polska, Warszawa – Kraków 2008, s. 196–230.
• Polanowska-Sygulska B., Filozofia wolności Isaiaha Berlina, Znak, Kraków 1998.
• Polanowska-Sygulska B., Pluralizm wartości i jego implikacje w filozofii prawa, Księgarnia Akademicka Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2008.
• Putnam Tong R., Myśl feministyczna. Wprowadzenie, PWN, Warszawa 2002.
• Rau Z., Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000.
• Rau Z., Zapomniana wolność. W poszukiwaniu historycznych podstaw liberalizmu, Scholar, Warszawa 2008.
• Raz J., Morality of Freedom, Clarendon Press, Oxford 1986.
• Singer P., Etyka praktyczna, wyd. III, Książka i Wiedza, Warszawa 2007.
• Stoppard M., Kobieta. Wszystko o..., ZETDEZET, Warszawa 1995.
• Szymczyk M., Singer pokonany?, Diametros 2008/15, s. 94–96.
• Ślęczka K., Feminizm. Ideologie i koncepcje społeczne współczesnego feminizmu, Książnica, Katowice 1999.
• Taylor Ch., Pojęcie osoby, [w:] J. Górnicka-Kalinowska (red.), Filozofia podmiotu, Aletheia, Warszawa 2001.
• Wojtczak S., O niewspółmierności wartości i jej konsekwencjach dla stosowania prawa, Wyd. UŁ, Łódź 2010.
• Zaremba Bielawski M., Higieniści. Z dziejów eugeniki, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec, 2011.
• Zirk-Sadowski M., Rozumienie ocen w języku prawnym, Wyd. UŁ, Łódź 1984.
• Zirk-Sadowski M., Wprowadzenie do filozofii prawa, Zakamycze, Kraków. 2000.
• Zirk-Sadowski M., Prawo a uczestniczenie w kulturze, Wyd. UŁ, Łódź 1998.
• Strony internetowe:
• http://www.hli.org.pl/drupal/pl/node/1393; stan na dzień 1.08.2012 r.
• Kulik G., Godność człowieka, http://www.kns.gower.pl/filozofia/godnosc.htm; stan na dzień1.08.2012 r.
• Paradowski R., Pro choice i pro life – rozbieżne dyskursy, http://www.racjonalista.pl/
• kk.php/s,5166; stan na dzień 1.08. 2012 r.
• Podrez E., Osoba ludzka, [w:] W. Piwowarski (red.), Słownik Katolickiej Nauki Społecznej, Warszawa 1993; http://www.kns.gower.pl/slownik/osoba.htm; stan na dzień 2.08.2012 r.
• Sadowski M., Godność człowieka – podstawa aksjologiczna państwa i prawa, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/21952/002.pdf; stan na dzień 2.08.2012 r.
• Stachewicz K., Być osobą – być osobowością. Uwagi na marginesie koncepcji Dietricha von Hildebranda, http://www.tezeusz.pl/cms/tz/index.php?id=2176; stan na dzień 2.08.2012 r.
• Szyszkowska M., O wolności, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,2343; stan na dzień 3.08.2012 r.
• Wiktor D., Wolność: Isaiaha Berlina głos w dyskusji, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s, 2343; stan na dzień 3.08.2012 r.
• Zienkiewicz D., Niewspółmierność teorii naukowych, http://www.zut.edu.pl/fileadmin/pliki/ human/Do_pobrania/Publikacje/Niewspolmiernosc_teorii_naukowych_-_Dariusz_Zienkiewicz. doc; stan na dzień 3.08.2012 r.
• Zuber M., blog (22.06.2008 r.), http://she-who-is.blogspot.com/2008/06/koniec-z-dualizmem. html; stan na dzień 3.08.2012 r.