Kontekst prawniczej wiedzy św. Tomasza z Akwinu

• Authors: Korporowicz Łukasz Jan

Title variants

EN

Context of Legal Knowledge of Saint Thomas Aquinas

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym artykule autor stara się wskazać na kontekst i źródła wiedzy prawniczej posiadanej przez św. Tomasza z Akwinu. Nie ulega wątpliwości, iż Tomasz nie studiował prawa, lecz jest równocześnie pewne, że w swoich pracach powoływał źródła prawa rzymskiego i kanonicznego. Jak się wydaje, nie należy tych przypadków traktować jednostkowo, lecz raczej widzieć je w szerszej perspektywie. W przekonaniu autora wiedza Akwinaty na temat prawa stanowiła naturalną konsekwencję trzech niezależnych okoliczności. Po pierwsze, okres życia św. Tomasza przypadał na tzw. „wiek prawa”. Po drugie, był on członkiem zakonu dominikańskiego, w duchowości którego zawsze podkreślano konieczność studiów, które miały pomóc braciom w lepszym głoszeniu Słowa Bożego. Wreszcie, z początkami istnienia Zakonu Kaznodziejskiego łączyć należy zjawisko dużej liczby powołań wykształconych prawników i kanonistów rekrutujących się przede wszystkim z Uniwersytetu Bolońskiego. Wydaje się, iż wstępując do zakonu dzielili się oni swoją wiedzą ze współbraćmi. Także i w tym nieformalnym procesie nauczania prawa można poszukiwać źródeł prawniczej wiedzy Akwinaty.

EN

In this article author is attempting to show the context and the sources of the legal knowledge acquired by Saint Thomas Aquinas. It is certain that Thomas had not studied law, but it is obvious as well that he used the sources of Roman and Canon law frequently in his own studies. The author believes that the Aquinas’s knowledge of law is natural consequence of three circumstance. First of all, Saint Thomas’s life occurred in the so-called “epoch of the law”. Secondly, he was a member of the Dominican Order which always emphasised the need of study which help the friars to preach more accurately Word of God. Finally, in the times of Thomas Aquinas many friars entered the Order as a professional lawyers and canonists who by no means shared their knowledge of law with brothers.

Keywords

PL

Zakon Kaznodziejski; św. Tomasz z Akwinu; prawo; studium

EN

Order of Preachers; St. Thomas Aquinas; law; study

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2016
• Volume: XCVIII
• Pages: 49-70

Dates

published

2016

Contributors

author

Korporowicz Łukasz Jan

• Katedra Prawa Rzymskiego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki

References

• Anderson Gregory, The Dominican Story. IV. Dominican Contributions to Scripture Studies, Canon Law and Art, http://opcentral.org/blog/the-dominican-story-dominican-contributions-to-scripture-studies-canon-law-and-art/; stan na 9.03.2016 r.
• Aubert Jean-Marie, Le droit romain dans l’oeuvre de Saint Thomas, J. Vrin, Paris 1955.
• Bayonne Emmanuel-Ceslas, Vie du B. Réginald de Saint-Gilles, Librairie Poussièlgue Frères, Paris 1872.
• Bedouelle Guy, Dominik czyli łaska Słowa, wyd. 2, W Drodze, Poznań 2011.
• Boyle Leonard Eugene, Notes on the Education of the Fratres Communes in the Dominican Order in the Thirteenth Century, w: Xenia Medii Aevii Historiam Illustrantia oblata Thomae Kaeppeli, O.P., t. 1, Edizioni di Storia e Letteratura, Rome 1978, s. 249–267.
• Boyle Leonard, The Compilatio quinta and the registers of Honorius III, Bulletin of Medieval Canon Law 1978/8, s. 9–19.
• Brundage James A., Medieval Canon Law, Routledge, London–New York 2013.
• Carrol-Clark Susan Michele, The Practical Summa ad Instructionem Iuniorum of Simon of Hinton, O.P.: Text and Context, University of Toronto, Toronto 1999.
• Crowe Michael Bertram, The Changing Profile of the Natural Law, Martinus Nijhoff, Hague 1977.
• Dębiński Antoni, Kościół i prawo rzymskie, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2007.
• Dietterle Johannes, Die Summae confessorum (sive de casibus conscientiae) – von ihren Anfängen an bis zu Silvester Prierias, Zeitschrift für Kirchengeschichte1903/24/4, s. 520–548.
• Fiori Antonia, La „Collectio Britannica” e la rimersione del Digesto, Rivista Internazionale di Diritto Comune 1998/9, s. 81–121.
• Ginther James R., The Westminster Handbook of Medieval Theology, Westminster John Knox Press, Louisville 2009.
• Goering Joseph, The Internal Forum and the Literature of Penance and Confession, w: Wilfried Hartmann, Kenneth Pennington (red.), The History of Medieval Canon Law in the Classical Period, 1140–1234. From Gratian to the Decretals of Pope Gregory IX, CUA Press, Washington, DC, 2008, s. 379–428.
• Hinnebusch William Aquinas, The History of the Dominican Order. Orgins and Growth to 1500, t. 1, Alba House, Staten Island 1966.
• Hinnebusch William Aquinas, The History of the Dominican Order. Intellectual and Cultural Life to 1500, t. 2, Alba House, Staten Island 1973.
• Hinnebusch William Aquinas, Dominikanie – krótki zarys dziejów, w: Marcin Babraj (red.), Dominikanie. Szkice z dziejów zakonu, W Drodze, Poznań 1986, s. 83–267.
• Humbrecht Thierry-Dominique, Powołanie dominikańskie, W Drodze, Poznań 2011.
• Kuttner Stephan, Raymund of Peñafort as editor: The „decretales” and „constitutiones” of Gregory IX, Bulletin of Medieval Canon Law 1982/12, s. 65–80.
• Liotta Filippo, Martino da Fano giurista e practico del diritto nell’Italia del XIII secolo, w: Vito Piergiovanni (red), Medioevo notarile. Martino da Fano e il formularium super contractibus et libellis, Dott. A Giuffrè Editore, Milano 2007, s. 1–6.
• Łuczyńska Małgorzata, „Ubi ratio, ibi ius”. Doktryna prawna świętego Tomasza z Akwinu, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013.
• Maier Christopher T., Preaching the Crusades. Mendicant Friars and the Cross in the Thirteenth Century, CUP, Cambridge 1994.
• Morris Colin, Monarchia papieska. Dzieje Kościoła zachodniego w latach 1050–1250, Wydawnictwo M. Derewiecki, Kęty 2015.
• Murray Paul, Młode wino dominikańskiej duchowości, W Drodze, Poznań 2006.
• Paluch Michał (red.), Święty Tomasz teolog. Wybór studiów, Wydawnictwo M. Derewiecki – Instytut Tomistyczny, Warszawa-Kęty 2005.
• Payer Pierre J., Raymond of Penyafort Summa on Marriage, Pontifical Institute of Medieval Studies, Toronto 2005.
• Penone Daniele, I Domenicani nei secoli. Panorama storico dell’Ordine dei Fratri Predicatori, Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1998.
• Pennington Kenneth, Müller Wolfgang P., The Decretists. The Italian School, w: Wilfried Hartmann, Kenneth Pennington (red.), The History of Medieval Canon Law in the Classical Period, 1140–1234. From Gratian to the Decretals of Pope Gregory IX, CUA Press, Washington, DC, 2008, s. 121–173.
• Pennington Kenneth, The Decretalists 1190 to 1234, w: Wilfried Hartmann, Kenneth Pennington (red.), The History of Medieval Canon Law in the Classical Period, 1140–1234. From Gratian to the Decretals of Pope Gregory IX, CUA Press, Washington, DC, 2008, s. 211–245.
• Pennington Kenneth, Medieval and Early Modern Jurists: A Bio-Bibliographical Listing, http://faculty.cua.edu/pennington/biobibl.htm; stan na 30.03.2016 r.
• Quaglioni Diego, L’opera canonistica di Martino da Fano. w: Vito Piergiovanni (red), Medioevo notarile. Martino da Fano e il formularium super contractibus et libellis, Dott. A Giuffrè Editore, Milano 2007, s. 125–134.
• Reichert Benedictus Maria, Acta Capitulorum Generalium Ordinis Praedicatorum, t. 1, Ab Anno 1200 usque ad annum 1303, Typographia Polyglotta S.C. de Propaganda Fidei, Romae–Stuttgardiae 1898.
• Rolker Christopher, Canon Law and the Letters of Ivo of Chartres, CUP, Cambridge 2009.
• Salij Jacek, Legendy dominikańskie, wyd. 3, W Drodze, Poznań 2002.
• Sobański Remigiusz, Zarys teologii prawa kościelnego, ATK, Warszawa 1973.
• Sobański Remigiusz, Europa obojga praw, Księgarnia św. Jacka, Katowice 2006.
• Sobański Remigiusz, Szkoły kanonistyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2009.
• Stein Peter, Roman Law in European History, CUP, Cambridge 1999.
• Subera Ignacy, Historia źródeł i nauki prawa kanonicznego, ATK, Warszawa 1977.
• Swieżawski Stefan, ?wi?ty Tomasz na nowo odczytanyŚwięty Tomasz na nowo odczytany, wyd. 3, W Drodze, Poznań 2002.
• Tolan John, Raymond of Penyafort, w: David Thomas, Alex Mallett (red.), Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History, vol. 4, 1200–1350, Brill, Leiden 2012, s. 253–258.
• Torrell Jean-Pierre, Tomasz z Akwinu – człowiek i dzieło, Wydawnictwo M. Derewiecki – Instytut Tomistyczny, Kęty–Warszawa 2008.
• Tugwell Simon, Pasja Dominika, wyd. 2, W Drodze, Poznań 2013.
• Vallis I Taberner Fernando, San Raimondo di Penyafort. Padre del Diritto Canonico, tradu. P.R. Sorgia, Edizioni Studio Domenicano, Bologna 2000.
• Vetulani Adam, Z badań nad prawem rzymskim w Dekrecie Gracjana, Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne 1936/30, s. 119–149.
• Weigand Rudolf, The Transmontane Decretists, w: Wilfried Hartmann, Kenneth Pennington (red.), The History of Medieval Canon Law in the Classical Period, 1140–1234. From Gratian to the Decretals of Pope Gregory IX, CUA Press, Washington, DC, 2008, s. 174–210.
• Vicaire Marie-Humbert, Dominik i jego Bracia Kaznodzieje, W Drodze, Poznań 1985.
• Vinogradoff Paul, Roman Law in Medieval Europe, Harper & Brothers, London 1909.
• Schulte Johann Friedrich von, Geschichte der Quellen und Literatur des Canonischen Rechts, t. 2, Papst Gregor IX bis Concil von Trient, Verlag von F. Enke, Stuttgart 1877.
• White Alan, Ustanowienie Zakonu Braci Kaznodziejów i jego historyczne okoliczności, w: Simon Tugwell, Pasja Dominika, wyd. 2, W Drodze, Poznań 2013, s. 191–212.
• Winkler John Frederick, Roman Law in Anglo-Saxon England, Journal of Legal History 1992/13/2, s. 101–127.
• Winroth Anders, The Making of Gratian’s Decretum, CUP, Cambridge 2000.
• Wispelwey Berend, Biographical Index of the Middle Ages, t. 1, A–I, K.G. Saur, München 2008.
• Wojciechowski Rafał, Arbitraż w doktrynie prawnej średniowiecza, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2010.
• Wojciechowski Rafał, Irnerius – założyciel szkoły glosatorów, w: Maciej Marszał, Jacek Przygocki (red.), Wybitni prawnicy na przestrzeni wieków, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2006, s. 30–35.
• Zaborowski Marek, Dyspensa w prawodawstwie kościelnym, Prawo Kanoniczne 2013/53.1, s. 31–45
• Zajchowska Anna, Błogosławiony Reginald z Orleanu – współzałożyciel Zakonu Braci Kaznodziejów?, Przegląd Tomistyczny 2003/9, s. 313–350.

Identifiers

ISSN

0081-6841