Terminologia matematyczna w "Nowym dykcjonarzu" Michała Abrahama Troca na tle polskiej i europejskiej tradycji naukowej. Prolegomena

• Authors: Kuryłowicz Beata

Title variants

EN

Mathematical terminology in “Nowy dykcjonarz” by Michał Abraham Troc against the background of Polish and European scientific tradition. Prolegomena

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje wyniki wstępnych badań dotyczących terminologii matematycznej zebranej przez M.A. Troca w Nowym dykcjonarzu (1764). Terminy nauk matematycznych, do których w XVIII wieku należały: arytmetyka, geometria, astronomia, astrologia, geografia, mechanika, optyka, zostały ukazane w kontekście zmian wywołanych siedemnastowieczną rewolucją naukową oraz szerzej na tle dziejów polskich nauk matematycznych. Przedstawione analizy wyraźnie pokazują, że stan zarejestrowanej przez Troca terminologii matematycznej jest silnie skorelowany z procesami, które dokonywały się w europejskiej i polskiej nauce końca XVII i początku XVIII stulecia. W badanym materiale obserwujemy wysoką frekwencję terminów matematycznych, wśród których dominuje słownictwo geometryczne i arytmetyczne. Taki stan rzeczy wskazuje na przewartościowanie języka polskiej nauki i uczynienie z matematyki powszechnego i uniwersalnego narzędzia opisu świata.

EN

The article presents the results of preliminary research on mathematical terminology collected by M. A. Troc in “Nowy dykcjonarz” (1764). The terms of mathematical sciences, which in the eighteenth century included arithmetic, geometry, astronomy, astrology, geography, mechanics and optics, were shown in the context of changes caused by the seventeenth-century scientific revolution, and more widely, against the background of the history of Polish mathematical sciences. The presented analyses clearly show that the state of the mathematical terminology registered by Troc is strongly correlated with the processes that took place in the European and Polish science at the end of the seventeenth and the beginning of the eighteenth century. In the examined material we observe a high frequency of mathematical terms, among which geometric and arithmetic vocabulary dominates. This situation depicts the re-evaluation of the language of Polish science and the process of mathematics becoming a common and universal tool of world description.

Keywords

PL

leksykografia historyczna; terminologia naukowa; M.A. Troc; XVIII wiek; nauki matematyczne

EN

historical lexicography; scientific terminology; M.A. Troc; 18th century; mathematical sciences

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2019
• Volume: 99
• Issue: 3
• Pages: 62-71

Contributors

author

Kuryłowicz Beata

• Uniwersytet w Białymstoku

Identifiers

ISSN

10.31286/JP.99.3.5