Ku teologicznemu pogłębieniu rozumienia natchnienia i interpretacji Pisma Świętego. Śladami Josepha Ratzingera (Benedykta XVI)

• Authors: Sławomir Zatwardnicki

Title variants

EN

Striving to Deepen Theological Understanding of Inspiration and Interpretation of the Holy Scripture. Following Joseph Ratzinger’s (Benedict XVI’s) footsteps.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule ukazano Pismo Święte jako rzeczywistość Bosko‑ludzką. Analogicznie do Słowa Bożego, które stało się ciałem – Słowo Boże stało się księgą. W takim razie, aby dotrzeć do obu wymiarów Biblii: Boskiego i ludzkiego, w interpretacji należy uwzględnić zarówno zasady naukowe, jak i teologiczne. Benedykt XVI wskazał na konieczność ich syntezy, która ma się dokonać na wzór zjednoczenia natur Boskiej i ludzkiej w jednej Osobie Syna Bożego – nie wolno ich mieszać, ale też nie wolno ich rozdzielać. Następnie zaproponowano teologiczne pogłębienie rozumienia natchnienia. Takie pogłębienie jest w opinii papieża konieczne również dla studiów biblijnych. Refleksja nad natchnieniem wymaga uwzględnienia chrystologii i mariologii, antropologii i eklezjologii, a również charytologii. Przede wszystkim jednak konieczne jest uwzględnienie wiary, bez której nie można mówić o natchnieniu jako jednym z przejawów relacji człowieka i Boga. W ostatniej części artykułu przedstawiono współczesne problemy biblistyki widziane właśnie z perspektywy wiary. Mocno podkreślono zwłaszcza tajemnicę Wcielenia dokonującą się we współpracy Boga i człowieka. Jak Słowo Boże stało się ciałem za sprawą Ducha Świętego w łonie Dziewicy Maryi i za Jej zgodą, tak Pismo Święte rodzi się z łona Kościoła za sprawą Ducha i odpowiedzi człowieka na objawienie się Boga.

EN

The article shows the Holy Scripture as divine and human reality. Analogically to the Word of God that became flesh, the Word of God became a book. That is why in order to reach both dimensions of the Bible – divine and human ones – one should take into consideration both scientific and theological principles of the interpretation. Benedict XVI highlighted the necessity of their synthesis which should be achieved the way divine and human natures are united in the single Person of the Son of God – one must neither confuse no separate them. Furthermore, it was suggested that theological understanding of inspiration should be deepened. In Pope’s opinion, biblical studies should also be deepened. While reflecting on inspiration one should take into account Christology, Mariology, anthropology, ecclesiology, as well as theology of grace. And first of all, it is faith that is to be taken into account, because without faith one can not consider inspiration as one of the aspects of the relationship between God and man. The last part of the article focuses on modern issues of biblical studies seen from the perspective of faith. It is the mystery of Incarnation taking place owing to cooperation between God and man that was paid special attention to. Just as the word of God became flesh by the power of the Holy Spirit in the Virgin Mary’s womb and with her consent, the same way the Holy Scripture is born from the womb of the Church by the power of the Holy Spirit and owing to man’s response to God’s revelation.

Keywords

PL

Benedykt XVI, egzegeza, hermeneutyka wiary, interpretacja, Joseph Ratzinger, metoda historyczno‑krytyczna, natchnienie, Pismo Święte, teologia, Wcielenie

EN

Benedict XVI, exegesis, hermeneutics of faith, historical‑critical method,; Incarnation, interpretation, Holy Scripture, inspiration, Joseph Ratzinger, theology

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2013
• Issue: 33
• Pages: 13-31

Contributors

author

Sławomir Zatwardnicki

• Papieski Wydział Teologiczny Wrocław

References

• Bachanek G., Sakramentalna struktura Słowa Bożego w teologii kard. J. Ratzingera, „Verbum Vitae” (2005) nr 7, s. 215–229.
• Bartnik Cz., Matka Boża, Lublin 2012.
• Barton J., Natchnienie werbalne, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, red. R. J. Coggins, J. L. Houlden, red. wyd. pol. W. Chrostowski, tłum. B. Widła, Warszawa 2005.
• Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska „Verbum Domini”, Rzym 2010.
• Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników zgromadzenia plenarnego Papieskiej Komisji Biblijnej: „Tradycja i Pismo Święte przenikają się nawzajem” (23.04.2009),„L’Osservatore Romano” 2009, nr 6, s. 33–35.
• Benedykt XVI, Przesłanie z okazji zgromadzenia plenarnego Papieskiej Komisji Biblijnej: „Poprzez swoje Słowo Bóg pragnie przekazać nam prawdę o sobie i o ludzkości” (02.05.2011), „L’Osservatore Romano” 2011, nr 7, s. 20–21.
• Benedykt XVI, Spotkanie z przedstawicielami świata kultury w Kolegium Bernardynów: „Fundamentem prawdziwej kultury jest poszukiwanie Boga” (12.09.2008), „L’Osservatore Romano” 2008, nr 10–11, s.12–16.
• Benedykt XVI, Wystąpienie podczas XIV kongregacji generalnej Synodu Biskupów: „Egzegeza nie tylko historyczna, ale i teologiczna” (14.10.2008), „L’Osservatore Romano” 2008, nr 12, s. 34–35.
• Cantalamessa R., „Litera zabija, Duch ożywia”. Lektura duchowa Biblii, w: Słowo Boże w życiu i misji Kościoła, ed. S. Szymik, Lublin 2009, s. 273–285.
• Farkasfalvy D., W poszukiwaniu nowej, „postkrytycznej” metody egzegezy biblijnej, w: „Nowa ewangelizacja”, red. L. Balter, Poznań 1993, s. 272–290.
• Goldingay J., Natchnienie, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, red. R. J. Coggins, J. L. Houlden, red. wyd. pol. W. Chrostowski, tłum. B. Widła, Warszawa 2005.
• Guardini R., Pismo Święte i nauka wiary. Poznanie duchowe, które otrzymuje się w darze, tłum. K. Czuba, Kielce 2002.
• Jankowski A., Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym, w: Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym („Dei Verbum”), Kraków 1967, s. 35–44.
• Jankowski A., Wprowadzenie do Konstytucji dogmatycznej o Objawieniu Bożym, w: Biblia w dokumentach Kościoła, t. 2. Aby lepiej słyszeć słowo Pana, red. R. Pietkiewicz, Wrocław 1997, s. 157–165.
• Jelonek T., Biblia w nauczaniu Kościoła, Kraków 2011.
• Kudasiewicz J., Konstytucja „Dei Verbum” w opinii biblistów, w: Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym „Dei Verbum”), Kraków 1967, s. 45–68.
• Linke W., Adhortacja „Verbum Domini” a przyszłość dyskusji o rozumieniu natchnienia, „Warszawskie Studia Teologiczne” (2010) nr 1, s. 255–268.
• Muszyński H., Charyzmat natchnienia biblijnego, w: Wstęp ogólny do Pisma Świętego, red. J. Szlaga, Poznań 2008, s. 17–68.
• Oczachowski A., Objawienie. Natchnienie. Biblia, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie” 15 (2010), s. 237–245.
• Orędzie końcowe Synodu Biskupów do Ludu Bożego: „Słowo Boże w historii” (24.10.2008), „L’Osservatore Romano” 2009, nr 1, s. 24–31.
• Pius XII, Encyklika „Divino Afflante Spiritu”, w: Biblia w dokumentach, t. 2. Aby lepiej słyszeć słowo Pana, red. R. Pietkiewicz, Wrocław 1997.
• Ratzinger J. (Benedykt XVI), Jezus z Nazaretu, cz. 2: Od wjazdu do Jerozolimy do Zmartwychwstania, tłum. W. Szymona, Kielce 2011.
• Ratzinger J. (Benedykt XVI), Patrzeć na Chrystusa, tłum. P. Gąsior, Kraków 2007.
• Ratzinger J., Kontrowersje wokół interpretacji Pisma, w: J. Ratzinger – Benedykt XVI, Słowo Boga. Pismo – Tradycja – Urząd, tłum. W. Szymona, Kraków 2008, s. 89–123.
• Ratzinger J., Messori V., Raport o stanie wiary. Z Ks. Kardynałem Josephem Ratzingerem rozmawia Vittorio Messori, tłum. Z. Oryszyn, J. Chrapek, Kraków–Warszawa 1986.
• Ratzinger J., Moje życie, oprac. wersji pol. W. Wiśniowski, Częstochowa 2005.
• Ratzinger J., Patrzeć na przebitego. Szkice o chrystologii duchowej, tłum. J. Merecki, Kraków 2008.
• Ratzinger J., Seewald P., Bóg i świat. Wiara i życie w dzisiejszych czasach. Z kardynałem Josephem Ratzingerem Benedyktem XVI rozmawia Peter Seewald, Kraków 2005.
• Ratzinger J., Świętego Bonawentury teologia historii, tłum. E. I. Zieliński, Lublin 2010.
• Ratzinger J., W drodze do Jezusa Chrystusa, tłum. J. Merecki, Kraków 2004.
• Rowland T., Wiara Ratzingera. Teologia Benedykta XVI, tłum. A. Gomola, Kraków 2010.
• Sobór Trydencki, Dekret o usprawiedliwieniu, Rozdział V, w: Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. I. Bokwa, Poznań 2007.
• Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen Gentium”, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, Poznań 2002.
• Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym „Dei verbum”, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, Poznań 2002.
• Wyznanie wiary Soboru Chalcedońskiego, 451 r., w: Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. I. Bokwa, Poznań 2007.