Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2014 | 1(6) | 216-240

Article title

Национальное самосознание и интеграционные процессы лужицких сербов в Германской империи

Content

Title variants

Languages of publication

RU

Abstracts

RU
Славяне пришли из степей Восточной Европы на Балканский полуостров в первой половине тысячелетия после рождества Христова. В конце пятого и шестого веков некоторые из этих племен, ища новых мест для поселения, прибыли в районе между Эльбой и Одрой – занимая территорию заброшенную германскими племенами, которые переселились в Скандинавский полуостров – и назывались Вендами (Sorben). Южные славяне вторглись и поселился в Лужице и достигли реки Зале [Saale]. В Лужице (южное Полабье) в середине девятого века были почти 50 славянских городов, которых правитель, князь Дерван, признавал начальство Государства Само. А в конце девятого и десятого веков сербы нашлись под влиянием Великоморавской державы (822–895) – которая приняла христианство еще в девятом веке (831) и чешской (895–1018) – а с 1002 польское государство (христианское с 965 г.) пыталось взять контроль над территорией. Болеслав Храбрый отправлялся в Лужицу и получил их в Будишинском мире (1018). В период Реформации лужицкие крестьяне и городские плебеи массово высказались в пользу учения Евангелизм – это оказалась полезным для лужицкой национальной культуры. Он повлиял на возрождение и укрепление. Центром лужицкой культуры стал университет в Виттенберге, ректором которого в годы 1559–1576 был врач лужицкого происхождения Каспер Паукериз Баутцен. На укрепление лужицкого национального самосознания на рубеже восемнадцатого и девятнадцатого веков влияние имела деятельность братьев моравских (стремящихся превратить лютеранство в народную церковь), поселившихся в Верхней Лужицы в Охранове, Нижнем и Малом Велкове. На рубеже веков число лужичан в Германии снизилось до примерно 157 000 человек, из которых больше чем 10 100 проживали за пределами Лужицы (из которых 4147 в Саксонии – но без Нижней Лужицы, 2687 в Вестфалии, 1521 в Рейнланде, 847 в Берлине и 898 в других областях имперского германского рейха). На Лужице широко использовался лужицкий язык, прежде всего диалекты нижний и верхнелужицкий. Основой национальных деятельности лужичан в Германии был основан в 26 сентября 1904, в Баутцене – «Сербский дом», в котором находились библиотека, музей, народный банк, библиотека, издательство и типография. Начало пер вой мировой войны летом 1914 года было для славян надеждой на создание своего собственного национального государства.
EN
The Slavs came from the steppes of Eastern Europe to Balkan Peninsula in the firsthalf of the 1st millennium A.D. At the turn of the 6th century some of the tribes,looking for new places to settle, arrived at the area between the Elbe and Oder– occupying an area abandoned by Germanic tribes, who moved to the ScandinavianPeninsula – and were called Wends. Southern Slavs invaded and settledin Lusatia and reached the Saale. In the middle of the 9th century there were almost 50 Slavic settlements in Lusatia under the rule of Prince Derwan, an ally of Samo. At the turn of the 10th century, the Sorbs came under the influence of the Great Moravia (822–895), which adopted Christianity as early as the 9th century(831), and then Bohemia (895–1018), and from 1002 Poland (Christian since 965) tried to take control over the area. Boleslaw I of Poland invaded Lusatia and won it in the Peace of Bautzen (1018). In the Reformation period, Sorbian peasants and common people massively supported the teachings of Martin Luther, although he was opposed to translating the Bible into Slavic. Evangelicalism proved to be beneficial for the Sorbian national culture. It influenced its revival and strengthening. The University of Wittenberg became Sorbian cultural center, with its rector between years 1559–1576 being a doctor of Sorbian origin – Kasper Pauker from Bautzen. What strengthened the Sorbian national identity at the turn of the 19th century was the activity of Moravian Church (seeking to transform Lutheranism in people’s church), which was then settled in Upper Lusatia in Herrnhut, Niesky and Kleinwelka. At the turn of the 20th century the number of Sorbs in Germany decreased to about 157 000 people, out of whom as many as 10 100 lived outside Lusatia (including 4147 in Saxony – but without Lower Lusatia, 2687 in Westphal ia, 1521 in Rhineland, 847 in Berlin and 898 in other areas of the German Empire). The language widely used in Lusatia was Sorbian with its Lower and Upper dialect. The basis of the national activities of the Sorbs in Germany was “Serbian House” founded on 26 September 1904 in Bautzen to serve as a library, museum, bank, bookshop and publisher. The outbreak of World War I in the summer of 1914 gave hope to the Slavs to establish their own countries.

Year

Volume

Pages

216-240

Physical description

Contributors

  • Научно-Исследовательский Институт Документации и Исследований Произведений искусства Карольа Эстреихэра мл. Краков

References

  • Богуславский, В. (1861). Очерк серболужицкой истории. Санкт-Петербург.
  • Cygański, M., Leszczyński, R. (2002). Zarys dziejów narodowościowych Łużyczan (т. I, до 1919 года). Opole: Opole: Państwowy Instytut Naukowy–Instytut Śląski.
  • Dulinicz, M. (2003). Słowianie i ich sąsiedzi we wczesnym średniowieczu. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
  • Geisebrecht, L. (1843). Wendische Geschichte (т. I–III). Berlin: Gaertner.
  • Grot, Z. (1967). Pruska polityka narodowościowa w północnym Szlezwiku 1864–1920, Poznań: Wydawnictwo poznańskie.
  • Grot, Z. (1978). Walońska mniejszość narodowa w Niemczech (1815–1919). Przegląd Zachodni, 5–6.
  • Hagen, W. W. (1980). Germans, Poles and Jews. The Nationality Conflict in the Prussian East 1772–1914. Chicago–London: Univ of Chicago.
  • Hartsstock, E. (1977). Die sorbische nationale Bewegung in der sächsischen Oberlausitz 1830–1848/49. Bautzen: Domowina.
  • Jacobs, E. (1889). Geschichte in der preuβischen Provinz Sachsen vereinigten Gebiete. Gotha.
  • Jenč, R. (1954). Stawizny serbskeho pismowstwa (т. I). Budyšin: Domowina.
  • Kochański, W. (1962). Dole i niedole Serbołużyczan. Warszawa: Książka i Wiedza.
  • Krasuski, J. (1998). Historia Niemiec. Wrocław: Ossolineum (второе изд. 2004).
  • Krasuski, J. (2001). Stanowisko Germanów i Słowian wśród ludów indoeuropejskich. Przegląd Zachodni, 2(199).
  • Kunze, P. (2001). Geschichte und Kultur der Sorben in der Oberlausitz. В: Geschichte der Oberlausitz. Leipzig.
  • Leszczyński, R. (1993). Położenie Fryzów w Szlezwiku-Holsztynie. Sprawy Narodowościowe– seria nowa, II, тетр. 1(2).
  • Leszczyński, R. (2000). My i oni. Kontakty kulturalne Polaków i Łużyczan. Opole: towarzyszenie Instytut Śląski, Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Ślaski w Opolu.
  • Lubos, A. (1974). Deutsche und Slawen. Beispiele aus Schlesien und anderen Ostgebieten. Wien: Europaverlag.
  • luzyca.y0. (н.г.). Ян Бедрих Тешнар [Jan Bjedrich Tešnaŕ (1829–1898). http://www.luzyca.y0.pl/news.php?rowstart=55 [доступ 5.12.2013].
  • Marti, R. (1992). Die Sorben – Prüfstein und Experimentierfeld für Nationalitätenpolitik. Europa Ethnica, 49(1).
  • Matelski, D. (2004). Osadnictwo i wpływy niemieckie na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XVIII wieku. Prace Komisji Środkowoeuropejskiej Polskiej Akademii Umiejętności, XII.
  • Matyniak, A. S. (1970). Polsko-łużyckie stosunki kulturalne do Wiosny Ludów. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  • Meinecke, F. (1962). Weltbürgertum und Nationalstaat. München: München R. Oldenbourg.
  • Mětšk, F. (1965). Der Kurmärkisch-wendische Distrikt. Ein Beitrag zur Geschichte der Territorien Bärwalde, Beeskow, Storkow, Teupitz und Zossen unter besonderer Berücksichtigung des 16. bis 18. Jahrhunderts, Bautzen: Domowina.
  • Mětšk, F. (1969). Verordnungen und Denkschriften gegen die sorbische Sprache und Kultur wärend der Zeit des Spätfeudalismus. Eine Quellensammlung. Bautzen:Domowina.
  • Nowycasnik. (н.г.). Redaktor Kito Šwjela, ako jo pisał casnik 51 lět. http://www.nowycasnik.de/historija/2 [доступ 5.12.2013].
  • Opacki, Z. (1996). W kręgu Polski, Rosji i Słowiańszczyzny. Myśl i działalność społeczno–polityczna Mariana Zdziechowskiego do 1914 roku. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  • Rajš, F. (1987). Stawizny Domowiny we słowje a wobrazu, Budyšin: Ludowe nakładnistwo Domowina.
  • Rzetelska-Feleszko, E. (1993). Łużyczanie w Niemczech. Sprawy narodowościowe – seria nowa, II, тетр. 1(2).
  • Siatkowska, E. (1992). Rodzina języków zachodniosławiańskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Strzelczyk, J. (1987). Szkice średniowieczne. Poznań: Wydawnictwo poznańskie.
  • Strzelczyk, J. (1997). Apostołowie Europy. Warszawa: PAX .
  • Śliziński, J. (ред.). (1970). Polsko-łużyckie stosunki literackie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  • Šołta, J. i in. (ред). (1975). Stawizny Serbow. Cyłkowne předstajenje (т. I–III) Budyšin: Domowina.
  • Šołta, J. (1984). Zarys dziejów Łużyczan. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  • Tanty, M., Wasilewski, T., Skowronek, J. (1988). Historia Słowian południowych i zachodnich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Toller, E. (1970). Eine Jugend in Deutschland. Leipzig.
  • Trevbus. (2012a, 22 июля). Карта размещения лужицкосербских племён в VIII–X вв. http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%8B_(%D1%81%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D1%91%D0%BD)#mediaviewer/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2.png
  • [доступ 5.12.2013].
  • Trevbus. (2012b, 26 сентября). Карта серболужицкого языкового ареала. http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8#mediaviewer/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%A1%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%BE%D0 %B3%D0%BE-%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B3%D0%BE-%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%B0.png[доступ 5.12.2013].
  • Wawrykowa, M. (1984). Johann Gottfried Herder und die polnische Idee zur Philosophie der Geschichte in der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts. Germanica Wratislaviensia, XLIV.
  • Wawrykowa, M. (1988). U progu nowoczesności. Szkice z dziejów kultury niemieckiej XVIII i XIX wieku. Warszawa: Państwowe Wydawn. Naukowe.
  • Weymar, E. (1961). Das Selbstverständnis der Deutschen. Ein Bericht über den Geist des
  • Geschichtsunterrichts der höheren Schulen im 19. Jahrhundert. Stuttgart: E. Klett.
  • Winkler, H. A. (1964). Preuβischer Liberalismus und deutscher Nationalstaat. Tübingen: Mohr.
  • Wróblewski, T. (1962). Organizacja Serbołużyczan „Domowina” w 50-rocznicę swego istnienia. Przegląd Zachodni, 6.
  • Vilímek, J. (1884). Portrait of Michał Hórnik, Sorbian writer and editor from Lusatia (present-day Saxony, Germany). http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Michal_Hornik_Vilimek.jpg [доступ 5.12.2013].
  • Völkel, M. (1984). Serbske nowiny a časopisy w zašłości a přitomnosći. Budyšin.
  • Zientara, B. (1985). Świt narodów europejskich. Powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej. Warszawa: PIW.
  • Zwahr, H. (1966). Bauernwiderstand und Volksbewegung in der Oberlausitz (1900–1918). Bautzen: Domowina-Verlag VEB.
  • –. (1900). Heinrich Jordan (1841–1910). http://de.wikipedia.org/wiki/Hendrich_Jordan#mediaviewer/Datei:Hendrich_Jordan.jpg [доступ 5.12.2013].
  • –. (1908). Der Schriftsteller, Volkskundler und Förderer des sorbischen Volkes, ArnoštMuka (1854–1932). http://de.wikipedia.org/wiki/Datei:Muka,_Arno%C5%A1t_(1854–1932).jpg [доступ 5.12.2013].
  • – (1925). „Kulturwehl” – organ mniejszości narodowych w Niemczech. Strażnica Zachodnia, IV(4–6).
  • –. (2006, 11. август). Sorabian/Wendish poet Handrij Zejler (1804–1872). http://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Zejler01.jpg [доступ 5.12.2013].
  • –. (2012, 21 сентября). Ян Арношт Смоляр (1816–1884 гг.), серболужицкий просве- титель, основатель Матицы Верхнелужицкой (1847 г.). http://barjaktarevic.livejournal.com/953355.html [доступ 5.12.2013].
  • –. (н.г.). Jakub Bart-Ćišinski (1856–1909). http://pl.wikipedia.org/wiki/Jakub_Bart-%C4%86i%C5%A1inski [доступ 5.12.2013].

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-1c4f153e-28e2-4924-99a2-a5b1f09f7f61
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.