Contribution to the research on the use of flint and stone by the Lusatian culture population during the Bronze age and Early Iron age in the Lublin region (remarks of a non-lithic expert)

• Authors: Kłosińska Elżbieta Małgorzata

Title variants

Przyczynek do badań nad wykorzystaniem krzemienia i kamienia przez ludność kultury łużyckiej na Lubelszczyźnie w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza (uwagi niespecjalisty)

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

The population of the Lusatian culture inhabiting the Lublin area during the Bronze age and Early Iron age used various items made of flint and stone. The most spectacular finds include sickles and sickles inserts with surface retouch. Items made from flint and stone were used mainly as tools, but also as weapons, as well as prestige indicators. They also had symbolic function. These artefacts were probably produced on site at settlements and they were among the accessories of everyday life of the population living then. In the Early Iron age, in the valley of the Vistula River, local flint deposits were exploited. Flint knapping workshops were set up here. Extremly numerous flint artefacts were recorded at these workshops and they represent the so-called Kosin industry.

Keywords

EN

flint; stone; Lusatian culture; Bronze age; Early Iron age; Lublin region

• Publisher: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie; Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego; Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
• Journal: Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
• Year: 2019
• Issue: 40
• Pages: 215-234

Contributors

author

Kłosińska Elżbieta Małgorzata

• Instytut Archeologii UMCS, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 4, 20-031 Lublin

References

• Bagińska J., Libera J. 1996. Materiały pradziejowe odkryte w trakcie badań cmentarzyska kultury łużyckiej w Komarowie-Osadzie, woj. Zamość. Sprawozdania Archeologiczne 48, 67–112.
• Balcer B. 1983. Wytwórczość narzędzi krzemiennych w neolicie ziem Polski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
• Bandrivs’kij = Бандрівський M. 1994. Скринкові поховання висоцької куьтури в межиріччі Збруча і Стрипи. Львів.
• Bandrivs’kij, Krushel’nic’ka = Бандрівський M., Крушельницька Л. 1998. Основні періоди розвитку висоцької культури (за матеріалами поховальних ам’яток). Записки Наукового Товaриства іменi Шевченка 235 (= Праці Археологічної комісії), 193–247. Львів.
• Bargieł B. 2002. Stan badań nad wykorzystywaniem krzemienia świeciechowskiego w późnym neolicie i epoce brązu w Polsce południowo-wschodniej (zarys problematyki). W: B. Matraszek, S. Sałaciński (red.), Krzemień świeciechowski w pradziejach. Materiały z konferencji w Ryni, 22–24. 05. 2000 (= Studia nad Gospodarką Surowcami Krzemiennymi w Pradziejach 4), 123–140. Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
• Bargieł B., Gurba J. 1986. Niedatowany kopiec ziemny na osadzie kultury łużyckiej (stan. 20) w Kosinie, gm. Annopol, woj. tarnobrzeskie. W: J. Gurba (red.), Sprawozdania z badań terenowych Katedry Archeologii UMCS w 1986 roku, 28–32. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
• Bargieł B., Libera J. 1989. Kolekcja zabytków archeologicznych z Siedliszcza, Lubelskie Materiały Archeologiczne 2, 33–46.
• Bargieł B., Libera J. 1995. Drugi sezon badań pracowni przykopalnianych kultury łużyckiej w Kopcu. W: J. Gurba (red.), Sprawozdania z badań terenowych Katedry Archeologii UMCS w 1994 roku, 13–16. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
• Bargieł B., Libera J. 1997. Z badań nad formami bifacjalnymi w Małopolsce. W: J. Lech, D. Piotrowska (red.), Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Materiały z sympozjum zorganizowanego w Warszawie 20–22 października 1994 r., 145–161. Warszawa: PWN.
• Berounská M. 1987. Bulavy ve střední Evropě, Praehistorica 13 (= Acta Instituti Praehistorici Universitatis Carolinae Pragensis.Varia Archaeologica 4), 27–61.
• Bronicki A., Iżycka W. 2008. Luźne znaleziska zabytków archeologicznych z Obniżenia Dubienki w posiadaniu Muzeum Chełmskiego i z kolekcji pozamuzealnych. W: J. Libera (red.), Pradziejowe i wczesnośredniowieczne materiały z Obniżenia Dubienki (= Lubelskie Materiały Archeologiczne 16), 225–323. Lublin: Instytut Archeologii UMCS w Lublinie.
• Bukowski Z. 1977. The Scythian Influence in the Area of Lusatian Culture. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Burghardt M. 2012. Osełki z otworem do podwieszania w kulturach stepowych późnej epoki brązu i wczesnej epoki żelaza (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 16). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Buszewicz J. 2004. Sprawozdanie z badań ratowniczych wielokulturowego stanowiska nr 3 w Sitańcu Wolicy, gm. Zamość, Kolonia Bortatycze. Typescript in the Archives of the Voivodeship Monuments Protection Office in Lublin, Branch in Zamość.
• Chochorowski J. 1985. Die Vekerzug-Kultur. Charakteristik der Funde (= Prace Archeologiczne 36). Warszawa-Kraków: PWN.
• Chochorowski J. 1993. Ekspansja kimmeryjska na tereny Europy Środkowej. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• Cyrek K. 1983. Krzemienie w mezolicie w dorzeczu Wisły i górnej Warty. W: J.K. Kozłowski, S.K. Kozłowski (red.), Człowiek i środowisko w pradziejach, 106–113. Warszawa: PWN.
• Dąbrowski J. 1969. Badania stanowisk kultury łużyckiej w powiecie Chełm Lubelski w 1967 roku. Sprawozdania Archeologiczne 21, pp. 85–89.
• Dąbrowski J. 1982. Kultura łużycka na Lubelszczyźnie. W: M. Gedl (red.), Południowa strefa kultury łużyckiej i powiązania tej kultury z południem, 261–268. Kraków: Instytut Archeologii UJ.
• Dąbrowski J. 1996. Odtworzenie pełnego zestawu źródeł do poznania kultury łużyckiej. W: J. Chochorowski (red.), Problemy epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej. Księga jubileuszowa poświęcona Markowi Gedlowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, 175–186. Kraków: Instytut Archeologii UJ.
• Dąbrowski J. 2006. Groby kultury łużyckiej z Siedliszcza, pow. chełmski. Archeologia Polski Środkowowschodniej 8, 275–291.
• Dąbrowski J. 2009. Polska przed trzema tysiącami lat. Czasy kultury łużyckiej. Warszawa: Trio.
• Dąbrowski J. 2012. Rola metalu w epoce brązu. W: W. Blajer (red.), Peregrinationes archaeologicae in Asia et Europa Joanni Chochorowski dedicatae, 87–92. Kraków: Instytut Archeologii UJ.
• Dobrogowski T. 1938. Narzędzia kamienne z grodu kultury łużyckiej w Biskupinie. W: J. Kostrzewski (red.), Gród prasłowiański w Biskupinie w powiecie żnińskim. Sprawozdanie z badań w latach 1936 i 1937 z uwzględnieniem wyników z lat 1934–1935, 63–65. Poznań: Uniwersytet Poznański.
• Dobrzyński M. 2008. Kamienne topory na terenie Polski (od późnego neolitu do wczesnej epoki żelaza). Lublin: master’s thesis in the collection of the IA UMCS in Lublin.
• Durczewski Z. 1939–1946. Grupa górnośląsko-małopolska kultury łużyckiej w Polsce. Część 1 (Syntetyczna) (= Prace Prehistoryczne 4). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
• Durczewski Z. 1948. Grupa górnośląsko-małopolska kultury łużyckiej w Polsce. Część 2 (Materiały) (= Prace Prehistoryczne 6), Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
• Florek M., Libera J. 1994. Pierwszy sezon badawczy przykopalnianych pracowni w rejonie wychodni krzemienia świeciechowskiego w Kopcu. W: J. Gurba (red.), Sprawozdania z badań terenowych Katedry Archeologii UMCS w 1993 roku, 3–14. Lublin: Instytut Archeologii UMCS w Lublinie.
• Fogel J. 1981. Broń ochronna i okazjonalna ludności kultury łużyckiej w dorzeczu Odry i Wisły. Archeologia Polski 26/1, 147–190.
• Gajewski L. 1961. Chlewiska, pow. Lubartów, wykopaliska na stanowisku 2 w Chlewiskach w roku 1961. Lublin: typescript in the archives of WOSOZ Lublin.
• Gajewski L. 1962. Chlewiska, pow. Lubartów, wykopaliska na stanowisku 2 w Chlewiskach w roku 1962. Lublin: typescript in the archives of WOSOZ Lublin.
• Gajewski L. 1964. Sprawozdanie z prac archeologicznych w dolinie Wieprza w pow. lubartowskim w okresie od 9 VII do 13 VIII 1964 r. (= Sprawozdanie Lubelskiego Ośrodka Archeologicznego 6), 8–9. Lublin.
• Gardawski A. 1979. Zagadnienia wytwórczości. W: J. Dąbrowski, Z. Rajewski (red.), Od środkowej epoki brązu do środkowego okresu lateńskiego (= Prahistoria Ziem Polskich 4), 257–278. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum, Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
• Gediga B. 1982. Metalurgia brązu w kulturze łużyckiej na Śląsku. Pamiętnik Muzeum Miedzi 1,109–130.
• Gedl M. 1982. Zarys dziejów metalurgii miedzi i brązu na ziemiach polskich do początków epoki żelaza. Pamiętnik Muzeum Miedzi 1, 33–66.
• Gedl M. 1984. Die Messer in Polen (= Prähistorische Bronzefunde 7/4), München.
• Gedl M. 1995 Die Sicheln in Polen (= Prähistorische Bronzefunde 18/4), Stuttgart.
• Głosik J. 1958. Cmentarzysko ciałopalne kultury łużyckiej z IV okresu epoki brązu w Topornicy, pow. Zamość. Materiały Starożytne 3, 155–205.
• Harding A., Ostoja-Zagórski J., Palmer C., Rackham J. 2004. Sobiejuchy: A Fortified Site of the Early Iron Age in Poland. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
• Il’inskaja = Ильинская В.А. 1968. Скифы днепровского лесостепного Левобережья (курганы Посулья). Киев.
• Jeliński Z. 2002. Osadnictwo w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza na osadzie wielokulturowej w Teptiukowie, stan. 6, gm. Hrubieszów, woj. lubelskie. Lublin: typescript of a master’s thesis in the archives of IA UMCS in Lublinie.
• Kaczmarek M. 2002. Zachodniowielkopolskie społeczności kultury łużyckiej w epoce brązu. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Kłosińska E.M. 2004. Osadnictwo ludności kultury łużyckiej nad środkowym Wieprzem w epoce brązu i we wczesnej epoce żelaza. W: J. Libera, A. Zakościelna (red.), Przez pradzieje i wczesne średniowiecze. Księga jubileuszowa na siedemdziesiąte piąte urodziny docenta doktora Jana Gurby, 239–252. Lublin: Uniwersytet Marii Curie--Skłodowskiej w Lublinie.
• Kłosińska E.M. 2005a. Na południowo-wschodnich rubieżach popielnicowego świata - sytuacja kulturowa i osadnicza w młodszej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza w dorzeczu Huczwy i górnego Bugu. W: S. Czopek (red.), Problemy kultury wysockiej, 161–192. Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.
• Kłosińska E.M. 2005b. Przyczynek do rozpoznania osadnictwa ludności kultury łużyckiej na pograniczu Kotliny Sandomierskiej, Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej oraz Wyżyny Lubelskiej. W: M. Kuraś (red.), Archeologia Kotliny Sandomierskiej (= Rocznik Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli 4), 271–287. Stalowa Wola: Muzeum Regionalne w Stalowej Woli.
• Kłosińska E.M. 2008. Stosunki kulturowe i osadnicze na Polesiu Wołyńskim w młodszych odcinkach epoki brązu i we wczesnej epoce żelaza. W: M. Mogielnicka-Urban (red.), Opera ex ære. Studia z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza dedykowane profesorowi Janowi Dąbrowskiemu przez przyjaciół, uczniów i kolegów z okazji siedemdziesięciolecia urodzin, 193–206. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
• Kłosińska E.M. 2012. Przyczynek do badań nad występowaniem przedmiotów krzemiennych, kamieni i skamielin w grobach ludności kultury łużyckiej na Lubelszczyźnie. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 33, 135–154.
• Kłosińska E.M. 2017. From the research on clay processing and the use of pottery products among the population of the Lusatian culture in the Lublin region. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 38, 27–48.
• Kostrzewska M. 1953. Wyroby kamienne kultury łużyckiej w Wielkopolsce w epoce brązowej i wczesnożelaznej. Przegląd Archeologiczny 9, 214–256.
• Kovpanenko = Ковпаненко Г.Т. 1967. Племeна скіфського часу на Ворсклі. Київ.
• Krushel’nic’ka = Крушельницька Л.I. 1965. Могильник висоцької культури у м. Золочеві. Археологія 19, 122–135.
• Krushel’nic’ka = Крушельницька Л.I. 1998. Чорноліська культура Середнього Придністров’я (за матеріалами непоротівської групи пам’яток). Львів.
• Kuśnierz J., Niedźwiedź J. 1999. Przedinwestycyjne badania sondażowe w Pniówku, pow. Zamość, na stan. 15. Archeologia Polski Środkowowschodniej 4, 94–98.
• Lasak I. 2005. Badania cmentarzyska kultury łużyckiej w Miłosławicach, pow. Milicz w 2004 roku. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 47, 67–79.
• Lasak I. 2008. Kamienne buławy kultury łużyckiej na terenie Polski. W: J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz, M. Szmyt (red.), Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60. rocznicę urodzin, 281–300. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Lech H., Lech J. 1997. Górnictwo krzemienia w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. Badania uroczyska “Zele” w Wierzbicy, woj. radomskie. W: J. Lech, D. Piotrowska (red.), Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Materiały z sympozjum zorganizowanego w Warszawie 20–22 października 1994 r., 95–113. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lech J. 1997. Krzemieniarstwo postneolityczne i jego badania. W: J. Lech, D. Piotrowska (red.), Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Materiały z sympozjum zorganizowanego w Warszawie 20–22października 1994 r., 337–349. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lech J. 1983. Górnictwo surowców krzemiennych w kulturze społeczności wczesnorolniczych na terytorium Polski. W: J.K. Kozłowski, S.K. Kozłowski (red.), Człowiek i środowisko w pradziejach, 114–126. Warszawa: PWN.
• Libera J. 1988. Obozowisko kultury świderskiej w Potoczku, woj. tarnobrzeskie. Sprawozdania z badań terenowych Katedry Archeologii UMCS w 1988 roku, 1–5.
• Libera J. 2001. Krzemienne formy bifacjalne na terenach Polski i zachodniej Ukrainy (od środkowego neolitu do wczesnej epoki żelaza). Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
• Libera J. 2003. Pośród pagórów Polesia Lubelskiego. Z Otchłani Wieków 58, 19–24.
• Libera J. 2005. Z badań nad krzemieniarstwem wczesnej epoki żelaza w dorzeczu Sanu – podstawy wydzielenia przemysłu kosińskiego. W: S. Czopek (red.), Problemy kultury wysockiej, 119–160. Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.
• Libera J. 2006a. Analiza inwentarzy krzemiennych uzyskanych w trakcie badań wykopaliskowych stanowiska 2 kultury łużyckiej w Siedliszczu, pow. chełmski. Archeologia Polski Środkowowschodniej 8, 293–306.
• Libera J. 2006b. Z badań nad krzemieniarstwem kultury łużyckiej w dorzeczu Wisły (próba podsumowania), Lublin: work in typescript.
• Libera J. 2008. Zabytki krzemienne znalezione na stanowisku kultury łużyckiej w Opoczce Małej, pow. kraśnicki. Archeologia Polski Środkowowschodniej 10, 233–236.
• Libera J., Zakościelna A. 1987. Złoża krzemieni turońskich na prawobrzeżu Środkowej Wisły w świetle badań AZP. Sprawozdania z badań terenowych Katedry Archeologii UMCS w 1987 roku, 39–47.
• Libera J., Zakościelna A. 2002. Złoża krzemieni turońskich w przełomowym odcinku Wisły. W: B. Matraszek, S. Sałaciński (red.), Krzemień świeciechowski w pradziejach. Materiały z konferencji w Ryni, 22–24.05.2000 (= Studia nad Gospodarką Surowcami Krzemiennymi w Pradziejach 4), 93–109. Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne.
• Maciejewski F. 1950. Narzędzia kamienne z grodu kultury łużyckiej w Biskupinie. W: J. Kostrzewski (red.), III Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w grodzie kultury łużyckiej w Biskupinie w powiecie żnińskim za lata 1938–1939 i 1946–1948, 105–110. Poznań: Polskie Towarzystwo Prehistoryczne.
• Madera P. 2002. Cmentarzysko ciałopalne kultury łużyckiej w Łazach, stan. 1, pow. Wołów, woj. dolnośląskie, w świetle ostatnich badań ratowniczych. W: M. Gedl (red.), Wielkie cmentarzyska z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza (= Prace Komitetu Nauk Pra- i Protohistorycznych 5), 149–174. Warszawa: PWN.
• Makhortikh = Maхортих С. 2002. Biйськова справа Кіммерійців. Записки Наукового Товaриства іменi Шевченка 235 (= Праці Археологічної комісії), 195–203. Львів.
• Malinowski T. 1982. Groby odlewców w kulturze łużyckiej na ziemiach polskich. Pamiętnik Muzeum Miedzi 1, 249–270.
• Mazurek T. 2005. Osada kultury łużyckiej z przełomu epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Mołodutyniu, stan. 17, pow. Chełm (badania w 2000 i 2001 roku). Archeologia Polski Środkowowschodniej 7, 77–86.
• Mazurek W. 1992. Drugi sezon badań na osadzie wielokulturowej w Szumince, stan. 7. Informator o badaniach archeologicznych w województwie chełmskim w 1991 roku 6, 5–8.
• Mazurek W. 1997. Krzemienne wkładki sierpowe typu Szuminka, W: J. Lech, D. Piotrowska (red.), Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Materiały z sympozjum zorganizowanego w Warszawie 20–22 października 1994 r., 185–203. Warszawa: PWN.
• Metzner-Nebelsick C. 2002. Der „Thrako-Kimmerische” Formenkreis aus der Sicht der Urnenfelder- und Hallstattzeit im südöstlichen Pannonien. Teil 1 – Text, Teil 2 – Katalog und Tafeln (= Vorgeschichtliche Forschungen 23), Rahden/Westf.: Leidorf.
• Mikłaszewska-Balcer R., Miśkiewicz J. 1968. Cmentarzysko kultury łużyckiej w miejscowości Podule, pow. Łask, stanowisko 1. Wiadomości Archeologiczne 33, 3–113.
• Miśkiewicz J., Węgrzynowicz T. 1974. Cmentarzyska kultury łużyckiej z Kosina, pow. Kraśnik (Stanowiska I, II, III). Wiadomości Archeologiczne 39, 131–202.
• Mogielnicka-Urban M. 1984. Warsztat ceramiczny w kulturze łużyckiej. Warszawa: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
• Niedźwiedź J. 1987. Osada wielokulturowa w Podlodowie stan. 59 gm. Łaszczów. Sprawozdania z badań terenowych w województwie zamojskim w 1987 roku, 14–17.
• Niedźwiedź J. 1994. Sprawozdanie z badań ratowniczych na stan. 1C w Gródku Nadbużnym, gm. Hrubieszów. W: A. Urbański (red.), Sprawozdanie z badań archeologicznych w województwie zamojskim w 1993, 10–11.
• Niedźwiedź J. 1996. Badania na osadzie wielokulturowej w Teptiukowie, stan. 6, gm. Hrubieszów. Archeologia Polski Środkowowschodniej 1, 141–145.
• Nosek S. 1957. Materiały do badań nad historią starożytną i wczesnośredniowieczną międzyrzecza Wisły i Bugu (= Annales UMCS 6). Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Oleszczak Ł., Twardowski W. 2011. Tresta Rządowa, stanowisko 1. Cmentarzysko kultury łużyckiej z Polski Środkowej (= Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne 1). Pękowice-Kraków: Instytut Archeologii UJ, Profil-Archeo.
• Petrenko = Пeтрeнко В.Г. 1967. Правобережье Среднего Приднепровья в V–III вв. до н. э. Москва.
• Prinke A. 1983. Surowce kamienne. W: J.K. Kozłowski, S.K. Kozłowski (red.), Człowiek i środowisko w pradziejach, 127–135. Warszawa: PWN.
• Rejniewicz Ł. 2009. Wstępne sprawozdanie wstępne z ratowniczych badań archeologicznych na stanowisku 10/78 (AZP 70–80) w Bykowszczyźnie, gm. Firlej, pow. Lubartów. Lublin: typescript in the archives of WUOZ in Lublin.
• Rejniewicz Ł., Padło K., Ratajczak R. 2009. Dokumentacja z badań archeologicznych i nadzorów przeprowadzonych przy Pałacu w Niezdowie w 2008 roku, t. 1–2.Lublin: typescript in the archives of WUOZ in Lublin.
• Rejniewicz Ł. et al. 2004. Dokumentacja archeologicznych badań weryfikacyjnych stanowiska 1/1 w Giżycach, gm. Michów, pow. Lubartów, woj. lubelskie, tom 1: tekst; tom 2: ryciny i tablice; tom 3: fotografie. Lublin: typescript in the archives of WUOZ in Lublin.
• Skibiński S. 1964. Malinówka, pow. Chełm. Z otchłani wieków 30, 105.
• Smirnova G. I. 1998. Die Ostkarpatenregion zur Vorskythen- und Skythenzeit und die osteuropäischen Stephen: Kontakte und Migrationen. W: B. Hänsel, J. Machnik (red.), Das Karpatenbecken und oseuropäische Steppe. Nomadenbewegungen und Kulturaustausch in der vorchristlichen Metallzeit (4000–500 v. Chr.) (= Südosteuropa-Schriften 20, Prähistorische Archäologie in Südosteuropa 12), 451–465. München, Rahden/Wesf.
• Sulimirski T. 1931. Kultura wysocka, Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
• Sulimirski T. 1936. Scytowie na Zachodniem Podolu. Lwów: Lwowskie Towarzystwo Prehistoryczne.
• Supryn M., Hunicz A. 1970. Inwentaryzacja stanowisk archeologicznych pow. chełmskiego z roku 1970, vol. 1 (A-H), vol. 2 (J-P), vol. 3 (P-S), vol. 4 (S-Ż). Lublin: typescript in the Archives of IA UMCS in Lublin.
• Sveshnikov = Cвешніков І.К. 1964. Пам’ятки голіградського типу на Західному Поділлі. Матеріали і дослідження з археології Прикарпаття і Волині 5, 40–65.
• Terenozhkin = Тереножкин A.И. 1961 Предскифский период на днепровском Правобережье. Киев.
• Terenozhkin = Тереножкин A.И. 1976. Киммерийцы. Киев.
• Telepko K. 1986. Badania wykopaliskowe na stanowisku 1 w Sobiborze, gm. Włodawa. Informator o badaniach archeologicznych w województwie chełmskim w 1985 r., 2–3,10.
• Waluś A., Manasterski D. 1999. Uwagi na temat krzemieniarstwa w grupie środkowopolskiej kultury łużyckiej w młodszym okresie epoki brązu. Światowit 1 (42), 207–212.
• Węgrzynowicz T. 1973. Kultura łużycka na Mazowszu Wschodnim i Podlasiu. Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne 2, 7–120.
• Wichrowski Z. 1989. Osadnictwo kultury łużyckiej we Wronowicach-Paprzycy, woj. zamojskie, stan. 5A i 5B. Prace i Materiały Zamojskie 2, 98–138.
• Wojciechowski W. 1973. Broń pierwotna i starożytna w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
• Woźniak M. 2009. Komarów stan. 9. Cmentarzysko kultury łużyckiej w południowo-wschodniej Lubelszczyźnie. Warszawa: typescript in the Archives of IA UW in Warsaw.
• Woźny J. 2011. Garncarki i kowale, czyli eschatologiczna symbolika wybranych narzędzi kamiennych w pradziejowych obrzędach pogrzebowych. W: W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (red.), Kim jesteś człowieku? (= Funeralia Lednickie 13), 43–50. Poznań.
• Zakościelna A. (ed.) 2019. Kosin 10, Kopiec 4 i 8 – stanowiska osadniczo-pracowniane tarnobrzeskiej kultury łużyckiej na terenie wychodni krzemienia świeciechowskiego i gościeradowskiego. Lublin: Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej w Lublinie.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.15584/misroa.2019.40.7