Teksty minimalne jako przedmiot badań genologicznych

• Authors: Czachur Waldemar

Title variants

EN

Minimal texts as the subject of genre studies

• Languages of publication: PL DE EN

Abstracts

EN

The aim of the work is to reflect on the essence of such texts as bus tickets, banknotes, postage stamps, receipts, street signs, and credit cards, which I define as minimum texts. On the one hand, I am interested in the question of what research potential lies in the analysis of minimum texts from a genological perspective and, on the other hand, what analysis criteria and categories from the field of genre studies could be relevant for the analysis of minimal texts. I will try to explain by means of a few examples how I define minimal texts and what I see as the value of this category in answering the questions raised above and outlining the deiderata of integrated multimodal text type linguistics.

Keywords

PL

tekst minimalny; gatunek mowy; genologia; genologia multimodalna

EN

minimal text; genre; genre studies; multimodal genre studie

• Publisher: Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: tekst i dyskurs - text und diskurs
• Year: 2020
• Issue: 13
• Pages: 25-42

Dates

published

2020-12-30

Contributors

author

Czachur Waldemar

References

• Antos Gerd, Lewandowska Anna (2020): Augenblickstexte. Sprüche als Spiel und Strategie, nicht alles sagen zu müssen. In: Berdychowska Zofia, Liedtke Frank (Hrsg.): Prägnante Kürze und mehr. Kurztexte und multimodale Kurzformen im öffentlichen Raum. Berlin (w druku).
• Antos Gerd, Opiłowski Roman (2015): W drodze do lingwistyki obrazu. Kierunki rozwoju nowej subdyscypliny lingwistycznej z perspektywy polsko-niemieckiej. Stephan Izabela (tłum.). tekst i dyskurs – text und diskurs, 8, 11–36.
• Antos Gerd, Spitzmüller Jürgen (2015): Jakie „znaczenie” ma design tekstu? Rozważania o teorii wiedzy typograficznej. Żebrowska Ewa (tłum.). W: Opiłowski Roman, Jarosz Józef, Staniewski Przemysław (red.): Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń. Wrocław, 185−195.
• Balcerzan Edward (1999): W stronę genologii multimedialnej. Teksty Drugie: Teoria Literatury, Krytyka, Interpretacja, 6(59), 7−24.
• Bartmiński Jerzy, Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława (2009): Tekstologia. Warszawa.
• Berdychowska Zofia, Liedtke Frank (Hrsg.) (2020): Prägnante Kürze und mehr. Kurztexte und multimodale Kurzformen im öffentlichen Raum. Berlin (w druku).
• Bizior Renata (2019): Od mikrokazań do memów. O małych formach kaznodziejskich ks. Eugeniusza Burzyka. Prace Językoznawcze, XXI/3, 5−24.
• Blommaert Jan (2013): Ethnography, Superdiversity and Linguistic Landscapes. Chronicles of Complexity. Bristol.
• Bucher Hans-Jürgen (2015): Rozumienie multimodalne lub recepcja jako interakcja. Teoretyczne i empiryczne podstawy systemowej analizy multimodalności. Lisiecka-Czop Magdalena (tłum.). W: Opiłowski Roman, Jarosz Józef, Staniewski Przemysław (red.): Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń. Wrocław, 79–110.
• Bystroń Jan (1980): Napisy. W: Bystroń Jan (red.): Tematy, które mi odradzano. Warszawa, 109−171.
• Chlebda Wojciech (2018): Czy mikroteksty mogą być obiektami frazeografii (przekładowej)? W: Pstyga Alicja, Kaganowicz Tatiana, Buchowska Magdalena (red.): Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza, t. 7: Frazeologia z perspektywy językoznawcy i tłumacza. Gdańsk, 40–53.
• Chudnik Anna (2010): Inskrypcje w przestrzeni miejskiej. Studium pragmalingwistyczne. Sanok.
• Czachur Waldemar (2019): Multimodalne profilowanie w dyskursach pamięci. Analiza na przykładzie internetowych zapowiedzi obchodów 50. rocznicy niemiecko-francuskiej Mszy Pojednania w Reims i 25. rocznicy polsko-niemieckiej Mszy Pojednania w Krzyżowej, Stylistyka, 28, 455−471.
• Czachur Waldemar (2020): Lingwistyka dyskursu jako zintegrowany program badawczy. Wrocław.
• Czachur Waldemar, Pappert Stefen (2019): Wizualny populizm: analiza praktyk multimodalnych na przykładzie plakatów wyborczych z Polski i Niemiec. tekst i dyskurs – text und diskurs, 12, 125−149.
• Czachur Waldemar, Zimmer Agnieszka (2020): Gedenktafeln als urbane Kurztexte der Erinnerungskultur. Eine vergleichende Analyse an Beispielen aus Warschau und Berlin. In: Berdychowska Zofia, Liedtke Frank (Hrsg.): Prägnante Kürze und mehr. Kurztexte und multimodale Kurzformen im öffentlichen Raum. Berlin (w druku).
• Domke Christine (2014): Die Betextung des öffentlichen Raumes. Eine Studie zur Spezifik von Meso-Kommunikation am Beispiel von Bahnhöfen, Innenstädten und Flughäfen. Heidelberg.
• Dudek-Szumigaj Agnieszka (2018): Inskrypcje nagrobne pogranicza polsko-ukraińskiego. Studium genologiczne. Lublin.
• Godlewski Grzegorz, Karpowicz Agnieszka, Rakoczy Marta, Rodak Paweł (red.) (2014): Od aforyzmu do zinu. Gatunki twórczości słownej. Warszawa.
• Góral Bogumiła (2011): Czym jest pejzaż językowy (linguistic landscape)? W: Juszczyk Konrad, Mikołajczyk Beata, Taborek Janusy, Zabrocki Władysław (red.): Język w Poznaniu 2. Poznań, 41−42.
• Hausendorf Heiko (2009): Kleine Texte über Randerscheinungen von Textualität. Germanistik in der Schweiz Onlinezeitschrift der Schweizerischen Akademischen Gesellschaft für Germanistik, 6, 5−19.
• Janich Nina (2015): Kurze Texte und Kurztexte – transtextuell vernetzt? In: Skog-Södersved Marinn, Reuter Ewald, Rink Christian (Hrsg.): Kurze Texte und Intertextualität. Ausgewählte Beiträge der GeFoText-Konferenz vom 26.9. bis 27.9.2013 in Vaasa. Frankfurt am Main, 27−48.
• Jarosz Józef (2018): Płyty nagrobne w ujęciu semiotycznym. Orbis Linguarum, 49, 349−363.
• Jędrzejko Ewa (2015): Przysłowia, aforyzmy, sentencje... Jeden gatunek czy różne gatunki? W: Ostaszewska Danuta, Przyklenk Joanna (red.): Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 5: Gatunek a granice. Katowice, 151−160.
• Kaczmarek Dorota (2016): Tematyczno-funkcjonalne powiązania tekstów. Możliwości adaptacji dyskursu dla potrzeb dydaktyki filologicznej. W: Czachur Waldemar, Kulczyńska Agnieszka, Kumięga Łukasz (red.): Jak analizować dyskurs? Perspektywy dydaktyczne. Kraków, 137−158.
• Kapuścińska Anna (2017): Grenzphänomene zwischen Text und Bild am Beispiel multimedialer Nachrichtensendungen. Berlin.
• Klug Nina-Maria, Pappert Steffen (2020): Wenn Rasen tötet und Prägnanz fordert. Merkmale multimodaler Texte an der Autobahn. In: Berdychowska Zofia, Liedtke Frank (Hrsg.): Prägnante Kürze und mehr. Kurztexte und multimodale Kurzformen im öffentlichen Raum. Berlin (w druku).
• Krauz Maria (2017): Relacja tekst-obraz. O podpisach pod zdjęciami w prasie – struktura, funkcje, składnia. W: Hofman Iwona, Kepa-Figura Danuta (red.): Współczesne media. Gatunki w mediach. Prace dedykowane profesor Marii Wojtak, t. 1: Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych. Lublin, 447−465.
• Lisek Grzegorz (2016): Europejskość pejzażu językowego w Polsce. Analiza pejzażu językowego polskiego pogranicza na przykładzie centrum Świnoujścia. W: Sobczak Witold, Sobczak-Gołda Maria (red.): Dylematy Unii Europejskiej. Studia i szkice. Poznań, 141−155.
• Lisek Grzegorz (2018): Überlegungen zu Aufstellspeisekarten im grenznahen Linguistic Landscape – metrolinguistische Perspektive. In: Janíková Vĕra, Brychová Alice, Veličková Jana, Wagner Roland (Hrsg.): Sprachen verbinden. Beiträge der 24. Linguistik- und Literaturtage, Brno/Tschechien, 2016. Hamburg, 217−228.
• Loewe Iwona (2018): Dyskurs telewizyjny w świetle lingwistyki mediów. Katowice.
• Mac Agnieszka (2018): Multimodalna aranżacja tekstu w telewizyjnych serwisach informacyjnych na przykładzie Wiadomości TVP1. W: Hofman Iwona, Kępa-Figura Danuta (red.): Współczesne media: Media multimodalne, t. 2: Multimodalność mediów elektronicznych. Lublin, 9−32.
• Maćkiewicz Jolanta (2016): Jak można badać przekazy multimodalne. Język Polski, 96/2, 18–27.
• Majkowski Grzegorz (2015): Ulotka jako gatunek tekstu wyborczego. Warszawa.
• Makowska Magdalena (2014a): Pokaż mi swoje logo – logo miast jako płaszczyzna wizualna. Acta Neophilologica, XVI(1), 87−97.
• Makowska Magdalena (2014b): Jak pokazać lek? Opakowania leków jako płaszczyzny wizualne. Acta Neophilologica, XVI(2), 75−86.
• Makowska Magdalena (2016): Interaktive Infografiken. tekst i dyskurs – text und diskurs, 9, 115−130.
• Makowska Magdalena (2020): Einige Überlegungen zu Formen und Funktionen von Texten in öffentlichen Räumen. tekst i dyskurs – text und diskurs, 13, 7–24.
• Migoń Krzysztof, Skalska-Zlat Marta, Żbikowska-Migoń Anna (red.) (2006): Druki ulotne i okolicznościowe – wartości i funkcje. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej. Wojnowice, 8−10 października 2004. Wrocław.
• Opiłowski Roman (2020): Muster der kommunikativen Kreativität im urbanen Raum. Eine multimodale Perspektive. In: Cieszkowski Marek, Pociask Janusz (Hrsg.): Text- und Diskurswelten in der massenmedialen Kommunikation. Berlin, 199–220.
• Ostromęcka-Frączak Bożena (2008): Między tekstem a podtekstem: nagłówki prasowe, Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców, 16, 5−12.
• Panasiuk Jolanty, Zimny Rafał (2007): Wizytówka – tekst czy nie-tekst? W: Ostaszewska Danuta (red.): Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 3: Gatunek a odmiany funkcjonalne. Katowice, 116−129. Partyka Joanna (2019): Przysłowie, aforyzm, sentencja. Definicje małych form literackich w perspektywie komparatystycznej. Teksty Drugie: Teoria Literatury, Krytyka, Interpretacja, 2, 32–41.
• Piekot Tomasz (2016): Mediacje semiotyczne. Słowo i obraz na usługach ideologii. Warszawa.
• Poprawa Marcin (2020): Przestrzenie słowno-obrazowe w propagandowych drukach ulotnych lat 1918–1939. Próba analizy w świetle lingwistyki tekstowej i teorii wizualności. Sztuka Edycji, 1, 203–230.
• Purschke Christoph (2017): (T)Apping the linguistic landscape. Methodological challenges and the scientific potential of a citizen-science approach to the study of social semiotics. Linguistic Landscape, 3(3), 246–266.
• Schmitz Ulrich (2015): Badanie płaszczyzn wizualnych. Wprowadzenie. Makowska Magdalena (tłum.). W: Opiłowski Roman, Jarosz Józef, Staniewski Przemysław (red.): Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń. Wrocław, 57−77.
• Schmitz Ulrich (2021): Klein, aber oho! Wissenschaftliche Rehabilitation sehr kleiner Texte. In: Pappert Steffen, Roth Kersten Sven (Hrsg.): Kleine Texte. Berlin (w druku).
• Skowronek Bogusław (2013): Mediolingwistyka. Wprowadzenie. Kraków.
• Skwarczyńska Stefania (1965): Wstęp do nauki o literaturze, t. 3. Warszawa.
• Ślawska Magdalena (2008): Tytuł – najmniejszy tekst prasowy. Rocznik Prasoznawczy, II, 117–126. Śleziak Marta (2018): Klepsydry na tle innych tekstów pożegnalnych. Wrocław.
• Sobczak Katarzyna (2016): Perswazyjny potencjał mikrotekstów, czyli o tym, jak przykuć uwagę i osiągnąć cel na stronie internetowej e-sklepu. Res Rhetorica, 4, 16−32.
• Steciąg Magdalena, Karmowska Anna (2020): Lingua Materna, Lingua Receptiva, Lingua Franca, Multilingua Franca? The Linguascape of the Polish-Czech Borderland from the Perspective of Sustainable Multilingualism. Sustainable Multilingualism, 16, 21–38.
• Stöckl Hartmut (2015): Czytanie tekstów językowo-obrazowych? Elementy kompetencji podstawowej. Pociask Janusz (tłum.). W: Opiłowski Roman, Jarosz Józef, Staniewski Przemysław (red.): Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń. Wrocław, 113–137.
• Szczęk Joanna (2018): „Der Raum spricht“. Zu den Ansätzen der Landscape Linguistic-Forschung (am Beispiel des deutschen und polnischen akademischen Raums). Linguistische Treffen in Wrocław, 14, 149−158.
• Szczepaniak Jacek (2017): Tekst (i) obraz w lingwistycznej analizie dyskursu, Socjolingwistyka, 31, 7–20.
• Szczęsna Ewa (2007): Poetyka mediów. Polisemiotyczność, digitalizacja, reklama. Warszawa.
• Szpila Grzegorz (1999): Przysłowie – semantyka tekstu jednozdaniowego. Język Polski, 5, 371−378.
• Tereszkiewicz Anna (2012): Internetowe zajawki i zapowiedzi prasowe – charakterystyka wybranych cech gatunkowych. Studia Medioznawcze, 3(50), 99–110.
• Trzynadlowski Jan (1977): Małe formy literackie. Wrocław.
• Witosz Bożena (2005): Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki. Katowice.
• Witosz Bożena (2012): O potrzebie perspektywy multimedialnej w badaniach stylistycznych. W: Kita Małgorzata, Ślawska Magdalena (red.): Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, t. 1: Stan wiedzy i postulaty badawcze. Katowice, 155−168.
• Wójcicka Marta (2019): Mem internetowy jako multimodalny gatunek pamięci zbiorowej. Lublin.
• Wojtak Maria (2011): Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne. Tarnów.
• Wojtak Maria (2019): Wprowadzenie do genologii. Lublin.
• Zielińska Kinga (2015): Nekrologi dźwignią (auto)reklamy – o hybrydach gatunkowych na przykładzie nekrologów w języku polskim i niemieckim. W: Przyklenk Joanna, Ostaszewska Danuta (red.): Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 5: Gatunek a granice. Katowice, 532−542.
• Zielińska Kinga (2018): Pamięć w wymiarze multimodalnym – strategie upamiętniania na przykładzie polskich i niemieckich zapowiedzi internetowych. W: Czachur Waldemar (red.): Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne. Warszawa, 218−243.

Identifiers

DOI

10.7311/tid.13.2020.02