Bliski Wschód w XVI-wiecznych pamiętnikach polskich (na przykładzie wybranych kręgów tematycznych)

• Authors: Rafał Zarębski

Title variants

EN

Middle East in the Sixteenth-Century Polish memoirs (On the Basis of Selected Thematic Circles)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The article discusses the construction of the image of the Middle East in Polish sixteenth century memoirs. The material is based on texts by Anzelm Polak, Jan Goryński, Erazm Otwinowski, Andrzej Tarnowski, and Mikołaj Krzysztof Radziwiłł „Sierotka”. Using research methods and tools of lexical semantics, and in particular the lexical-semantic fields theory, as well as the findings of cultural linguistics, the following conclusions have been reached. 1) Memoirists described unknown lands from an anthropocentric perspective. 2) They were interested in aspects such as: the physical appearance and the psyche of residents of the Middle East, their religion, social relationships, and nature. 3) Oriental vocabulary, detailed descriptions, and comparisons play a major role in the reconstruction of the Middle Eastern reality. The analysed diaries are a good source of knowledge about the mentality of the Old Polish nobility and about life in the realms of the contemporary Middle East, especially Turkey.

Keywords

EN

diary; the Middle East; the history of vocabulary; oriental vocabulary

• Publisher: Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
• Journal: Przegląd Orientalistyczny
• Year: 2015
• Issue: 3-4
• Pages: 179-190

Contributors

author

Rafał Zarębski

• Uniwersytet Łódzki

References

• Bartmiński Jerzy, Styl potoczny, w: Jerzy Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001, s. 115–134.
• Bugajski Marian, Wojciechowska Anna, Teoria językowego obrazu świata w badaniu idiolektu pisarza, „Poradnik Językowy”, 1996, z. 3, s. 17–25.
• Kuran Michał, Pogranicza dobra i zła, piękna i brzydoty w siedemnastowiecznych polskich poetyckich relacjach z podróży na muzułmański wschód, w: Danuta Kowalska (red.), Pogranicza. Materiały z konferencji 8–10 maja 2006 r., Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2007, s. 359–378.
• Linde Samuel Bogumił, Słownik języka polskiego, t. 1–6, Drukarnia Zakładu Ossolińskich, Warszawa 1807–1814.
• Markowski Andrzej, Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny, t. 1–2, Wydawnictwo „Wiedza o Kulturze”, Wrocław 1992.
• Mayenowa Maria Renata, Pepłowski Franciszek (red. t. 1–34), Mrowcewicz Krzysztof, Potoniec Patrycja (red. t. 35 do hasła ROWNY), Słownik polszczyzny XVI wieku, Ossolineum (1966–1994), IBL PAN (od 1995), Wrocław–Warszawa–Kraków 1966–2001.
• Niewiara Aleksandra, Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
• Pollak Roman (red.), Antologia pamiętników polskich XVI wieku, oprac. Stanisław Drewniak, Marian Kaczmarek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966.
• Radziwiłł „Sierotka” Mikołaj Krzysztof, Podróż do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu, 1582–1584, oprac. Leszek Kukulski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1962.
• Słownik wyrazów archaicznych i orientalnych, w: Samuel Twardowski, Przeważna legacyja Krzysztofa Zbaraskiego od Zygmunta III do Sołtana Mustafy, wydał Roman Krzywy, Instytut Badań Literackich, Warszawa 2000, s. 409–449.
• Stachowski Stanisław, Słownik historyczny turcyzmów w języku polskim, Księgarnia Akademicka, 2007.
• Tokarski Ryszard, Struktura pola znaczeniowego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.
• Twardowski Samuel, Przeważna legacyja Krzysztofa Zbaraskiego od Zygmunta III do Sołtana Mustafy, wyd. R. Krzywy, Instytut Badań Literackich, Warszawa 2000, s. 424.
• Zarębski Rafał, Językowe sposoby oswajania egzotycznej rzeczywistości w „Podróży do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu” Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki”, w: Danuta Kowalska (red.), Pogranicza. Materiały z konferencji 8–10 maja 2006 r., Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2007, s. 757–758.
• Zarębski Rafał, Szeregi synonimiczne w badaniach stylistycznego zróżnicowania dawnej polszczyzny (na przykładzie Podróży do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu M. K. Radziwiłła Sierotki), w: Tomasz Mika, Dorota Rojszczak-Robińska, O. Stramczewska (red.), Staropolskie Spotkania Językoznawcze, t. 1: Jak badać teksty staropolskie, Wydawnictwo Rys, Poznań 2015, s. 231–245.