Parateksty jako wyraz koncepcji przekładu

• Authors: Tokarz Bożena

Title variants

EN

Paratexts as an expression of the concept of Translation

SL

Parabesedilo kot izraz prevajalske koncepcije

• Languages of publication: PL SL EN

Abstracts

SL

Obstaja povezava med parabesedili in prevajalsko strategijo, med odnosom do tujega in zasnovo prevoda, opazovano z vidika ciljne kulture, ki jo predstavljajo prevajalci, kritiki in raziskovalci. Parabesedila zmeraj opredeljujejo literarno in kulturno zavest posameznikov in dobe. opirajoč se na konkretne prevajalske rešitve na ravni jezika in kulture v razmerju do izvornega besedila ustvarjajo novo literarno in miselno resni- čnost. v letih 1987—2014 je v spremnih besedah prevajalcev slovenskih prevodov iz poljske književnosti posredno in neposredno izražena koncepcija prevoda, ta pa v središče prevajalskega procesa in translatoloških analiz postavlja izvirnik. Spremna beseda je izraz interakcije, ki se vzpostavi v prevodnem procesu med prevodom in izvirnikom ter med prevajalcem in bralcem prevoda. Prevodna operacija, ki jo prevajalec sklene (in izvede) v sporazumu z bralcem, obeta čudovito odpravo v neznani svet pod vodstvom nespornega poznavalca. Spremne besede imajo spoznavno in posredovalno vlogo.

EN

Approximately 75% of book publications of Polish literature in Slovenian in the years 1987—2014 include an afterword written by the translator, who expresses in it his concept of translation as a linked text. Slovenian translators place the original in the center of the reflection on translation, attributing the translation a cognitive, mediating and sometimes artistically inspirational function. This testifies to the translators’ responsibility for the reception of the translated literature, and to their historical and literary integrity, as well as to the publishers’ diligence.

Keywords

PL

przekład; parateksty; posłowie; literatura polska; słoweńscy tłumacze

SL

prevod, parabesedilo, spremna beseda, poljska književnost, slovenski prevajalci

EN

translation; paratext; afterword; Polish literature; Slovenian translators

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2017
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 15-35

Dates

published

2017.12.31

Contributors

author

Tokarz Bożena

• Uniwersytet Śląski

References

• Berman A., 1998: L’épreuve de l’étranger. Paris, Gallimard.
• Danek D., 1980: Dzieło literackie jako książka. Warszawa, PWN.
• Darasz Z., 2000: Adam Mickiewicz in France Prešeren med klasicizmom in romantiko. W: B. Paternu et al., ur.: Prešernovi dnevi v Kranju (ob. 150-letnici smrti dr. Franceta Prešerna). Kranj, mestna občina Kranj, s. 51—58.
• Eco U., 1994: Lector in fabula. P. Salwa, tłum. Warszawa, PIW.
• Genette G., 1987: Seuils. Paris, Seuil.
• Jarniewicz J., 2002: Tłumacz jako twórca kanonu. W: R. Lewicki, red.: Przekład, język, kultura. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Jež N., 2009: Lovorov venec zmage in žalost zmagoslavija. W: K. Wierzyński: Olimpijski venec. Prevod in uvod Tine Debeljak. N. Jež, ur.; R. Švent: Gradivo za bibliografijo Tineta Debeljaka. Škofja Loka, Muzejsko društvo: Knjižnica Ivana Tavčarja, s. 73—98.
• Jullien F., 2001: Du temps. Paris, Grasset et Fasquelle.
• Papadima M., 2011: Głos tłumacza w peritekście jego przekładu: przedmowa, posłowie, przypisy i inne zwierzenia. „Między Oryginałem a Przekładem”, t. 17: Parateksty przekładu, s. 13—32.
• Pretnar T., 1998: Prešeren in Mickiewicz. O slovenskem in poljskem romantičnem verzu. N. Jež, M. Pavičić, prev. Ljubljana, Slovenska matica.
• Schleiermacher F.D.E., 1977: Hermeneutik und Kritik. M. Frank, red. Frankfurt am Main, Manfred Frank.
• Stanovnik M., 2016: I. Prijatelj in A Nowaczyński: informativno-korektivna funkcija prevoda (Wildovi aforizmi prek poljščine v slovenščino). „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 7, cz. 1, s. 136—150.
• Štefan R., 1963: Prešeren in Mickiewicz. „Slavistična revija”, št. 1, s. 181—198.
• Štefan R., 2000: Pesnik in njegovo delo. W: A. Mickiewicz: Konrad Wallenrod. R. Štefan, prev. Ljubljana, Belart, s. 65—76.
• Tokarz B., 2000: „Gazele” France Prešerna a sonety odeskie Adama Mickiewicza. W: B. Paternu et al., ur.: Prešernovi dnevi v Kranju (ob. 150-letnici smrti dr. Franceta Prešerna). Kranj, Mestna občina Kranj, s. 261—270.
• Tokarz B., 2013: „Ostatnia wieczerza” Pawła Huellego (i Jany Unuk) jako konfrontacja z tradycją, z własną i cudzą kulturą. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 4, cz. 1, s. 185—207.
• Unuk J., 2005: Romaneskni svetovi Olge Tokarczuk. W: O. Tokarczuk: Dnevna hiša, nočna hiša. J. Unuk, prev. Ljubljana, Društvo Apokalipsa, s. 360—361.

Identifiers

ISSN

1899-9417