Dialogi damy z kawalerem. Uwagi o poezji miłosnej Antoniny Niemiryczowej

• Authors: Kawska Sylwia

Title variants

EN

Dialogues of a Lady with a Bachelor. On the Love Poetry on the Basis of Selected Works of Antonina Niemiryczowa

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This article treats selected love poems by the forgotten Polish poetess from the 18th century, Antonina Niemiryczowa. From a syncretic, loosely composed and thematically diverse selection of poems called Wiersze polskie the author chooses a group of love poems, mainly epigrams, presenting conversations of a lady with a bachelor. These works are a rare example of woman writing in the Old Polish literature (especially erotic one), at the same time being testimony to the turn of the century and a change in the literary trends in Polish poetry, a move from the Baroque to the Enlightment’s Rococo. The article highlights the major influences of the French Rococo (intimacy, a flirt and a game of feelings, court conventions) and the baroque erotic metaphor, a transformation of mainly Petrarchan conventions (love as sweet enslavement, the feeling as a flame or a conceptive opposition of fire and ice).

Keywords

PL

Antonina Niemiryczowa,; pisarstwo kobiece,; rokoko,; barok,; poezja miłosna

EN

Antonina Niemiryczowa,; women’s writing,; Rococo,; Baroque,; erotic poem

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Literaturoznawcze
• Year: 2017
• Issue: 5
• Pages: 149–157

Contributors

author

Kawska Sylwia

• Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego

References

• Niemiryczowa Antonina, Krótkie ze świata zebranie różnych koniektur odmienne alternaty przez pieśni świeckie wyrażające, samej prawdzie nieskazitelnej Bogu, przez krótkie aprobaty, to jest: A.Z.I.N.S.O., komponowane dla częstej refleksji człowiekowi, Lwów 1743.
• [Niemiryczowa Antonina], Zbiór wierszów polskich kompozycji Jaśnie Wielmożnej Jejmości Pani Antoniny z Jełowickich Niemiryczowej, oboźnej koronnej Wielkiego Księstwa Litewskiego, które się w pokojach złotyjowskich znajdują pod temi figurami, które się niżej wyrażają. Dnia 6 Julli Anno Domini 1753, kopia z 1896 roku ze zbioru Wiktora Gomulickiego, rękopis Biblioteki Ossolineum we Wrocławiu, sygn. 5284/I.
• de Préchac Jean, Feniks rzadki w świecie, to jest przyjaciel w różnych intrygach i awanturach stateczny. J.M. Walewski na pamiątkę i pochwałę kawalerów polskich wierszem polskim z francuskiego [...] opisany, przeł. Antonina Niemiryczowa, Lwów 1750.
• Białostocki Jan., Rokoko: ornament, styl i postawa, w: tegoż, Refleksje i syntezy ze świata sztuki, Warszawa 1978, s. 158–177.
• Bibliografia literatury polskiej Nowy Korbut, t. 3, red. Roman Pollak, Warszawa 1965.
• Buchwald-Pelcowa Paulina, Satyra czasów saskich, Wrocław 1969 (,,Studia Staropolskie”, t. 25).
• Chłędowski Kazimierz, Rokoko we Włoszech, Warszawa 1959.
• Czyż Antoni, Antonina Niemiryczowa, czyli rokoko metafizyczne, w: tegoż, Ja i Bóg. Poezja metafizyczna polskiego baroku, Wrocław 1988, s. 101–116.
• Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa polskiego do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, t. 3, Warszawa 2002.
• Gomulicki Wiktor, Zapomniana poetka polska z wieku XVIII-ego, w: tegoż, Kłosy z polskiej niwy, Warszawa 1912, s. 289–384.
• Guzek Antoni K., Salony literackie, w: Słownik literatury polskiego oświecenia, red. Teresa Kostkiewiczowa, Wrocław 1977, s. 633–638.
• Hanusiewicz Mirosława, Miłość i śmierć. O niektórych kliszach wyobraźni erotycznej w poezji staropolskiej, ,,Teksty Drugie” 2007, z. 1–2, s. 60–73.
• Hanusiewicz Mirosława, Pięć stopni miłości. O wyobraźni erotycznej w polskiej poezji barokowej, Warszawa 2004.
• Kostkiewiczowa Teresa, Problemy rokoka, w: tejże, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1979, s. 317–453.
• Kotarska Jadwiga, Erotyk staropolski. Inspiracje i odmiany, Wrocław 1980.
• Kotarska Jadwiga, Petrarkizm w poezji miłosnej polskiego baroku. Trwanie i przemiana, w: Barok polski wobec Europy. Kierunki dialogu, red. Alina Nowicka-Jeżowa, Warszawa 2003, s. 365–384.
• Kukulski Leszek, Andrzeja Morsztyna sonet do trupa, ,,Przegląd Humanistyczny” 1974, nr 10.
• Kukulski Leszek, Precjoza Morsztynowskie (III), ,,Przegląd Humanistyczny” 1975, nr 8.
• Libera Zbigniew, Poezja polska XVIII wieku, Warszawa 1983.
• Litwornia Andrzej, Petrarka w kulturze przedromantycznej Polski. Rekonesans, w: Barok polski wobec Europy. Kierunki dialogu, red. Alina Nowicka-Jeżowa, Warszawa 2003, s. 333–363.
• Nowicka-Jeżowa Alina, Jan Andrzej Morsztyn i Giambattista Marino. Dialog poetów europejskiego baroku, Warszawa 2000.
• Pelc Janusz, Barok – epoka przeciwieństw, Warszawa 1993.
• Pelc Janusz, Słowo – obraz – znak. Studium o emblematach w literaturze staropolskiej, Wrocław 1973.
• Prejs Marek, Poezja późnego baroku. Główne kierunki przemian, Warszawa 1989.
• Rabowicz Edmund, Niemiryczowa (Niemierzycowa) z Jełowickich Antonina, w: Polski słownik biograficzny, t. 23, Wrocław 1978, s.1–3.
• Rabowicz Edmund, Rokoko, w: Słownik literatury polskiego oświecenia, red. Teresa Kostkiewiczowa, Wrocław 1977, s. 604–612.
• Roćko Agata, Wizerunek artystyczny Antoniny Niemiryczowej, w: Pisarki polskie epok dawnych, red. Krystyna Stasiewicz, Olsztyn 1998, s. 129–140.
• Vincenz Andrzej, Wstęp, w: Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, wyb., wstęp i komentarze tenże, opracowanie tekstów i bibliografia Marian Malicki, wyb. ilustracji Juliusz A. Chrościcki, Wrocław 1989.