Istota poznania filozoficznego według Dietricha von Hildebranda

• Authors: Godek Robert

Title variants

EN

The essence of philosophical knowledge according to Dietrich von Hildebrand

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł ukazuje ujęcie filozoficznego sposobu poznawania sformułowane przez Dietricha von Hildebranda w pracy Czym jest filozofia? Filozof ten opiera swój system na metodach badawczych fenomenologii realistycznej. Poznanie uznaje za pierwotną aktywność właściwą osobie. Uważa, że w procesie poznawczym mamy do czynienia ze współdziałaniem sfery osobowej – poznającego podmiotu i sfery przedmiotowej – poznawanego przedmiotu. Zgodnie z metodą fenomenologiczną poznanie ujmowane jest jako wyrastający z doświadczenia rodzaj aktów intencjonalnych, w których odkrywany jest właściwy wygląd i charakter przedmiotów. W wizji Hildebranda wyróżnione zostają dwa główne sposoby poznawania: empiryczny i aprioryczny. Poznanie empiryczne pozwala na odkrywanie zewnętrznych cech badanych przedmiotów, podczas gdy poznanie aprioryczne może docierać do ich istoty, wyznaczanej przez takie kryteria jak: wewnętrzna konieczność, inteligibilność, absolutna pewność. Poznanie aprioryczne jest wg Hildebranda najwłaściwszą metodą prowadzenia badań filozoficznych, które ponadto powinny dotyczyć przedmiotów o odpowiednio wysokiej doniosłości. Procesy poznawcze mają charakter aksjologiczny, gdyż osoba dostrzega wartość przedmiotu i dokonuje adekwatnego aktu odpowiedzi na tę wartość. Tak ujęte procesy poznawcze, będące podstawą badania filozoficznego, pozwalają na odkrywanie metafizycznego porządku rzeczywistości jako świata stworzonego przez Boga dla człowieka.

Keywords

PL

filozofia; fenomenologia; Hildebrand; poznanie; istota

EN

philosophy; knowledge; Hildebrand; phenomenology; essence

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Logos i Ethos
• Year: 2015
• Issue: 2(39)
• Pages: 117–136

Contributors

author

Godek Robert

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

• Biesaga T. SDB, Dietricha von Hildebranda epistemologiczno-ontologiczne podstawy etyki, Lublin 1989.
• Galarowicz J., W drodze do etyki odpowiedzialności, t. 1: Fenomenologiczna etyka wartości (Max Scheler – Nicolai Hartmann – Dietrich von Hildebrand), Kraków 1997.
• Góralczyk P. SAC, Możliwość uwzględnienia założeń systemowych etyki Dietricha von Hildebranda w teologii moralnej, Poznań 1989.
• Hildebrand von A., Dusza lwa. Biografia Dietricha von Hildebranda (1889–1977), Warszawa 2008.
• Hildebrand von D., Czym jest filozofia?, Kraków 2012.
• Kaźmierczak P., Dietrich von Hildebrand wobec narodowego socjalizmu, Kraków 2011.
• Kopciuch L., Wolność a wartości. Max Scheler, Nicolai Hartmann, Dietrich von Hildebrand, Hans Reiner, Lublin 2010.
• Mazanka P., Sidorek J., Od tłumaczy, [w:] D. von Hildebrand, Czym jest filozofia?, Kraków 2012.
• Orlik P., Fenomenologia świadomości aksjologicznej, Poznań 1995.
• Stachewicz K., W poszukiwaniu podstaw moralności, Kraków 2001.
• Waligóra M., Wstęp do fenomenologii, Kraków 2013.