Problem uznania granic jako wyznacznik stosunków polsko-niemieckich

• Authors: Bernadetta Nitschke

Title variants

EN

The Problem of Recognition of Borders as a Determinant af Polish-German Relations

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

As a result of the end of WorldWar II, Poland was in the new geopolitical situation which conditioned the shape of state borders, i.e., territorial acquisitions in the West and losses in the East. The paper shows how it influenced Polish-German relations. Both Poland and Germany had to get used to the entirely new arrangement of political forces which was created in Europe. In 1949 two German states were formed. The People’s Republic of Poland (PRL) and Eastern Germany (GDR) found themselves under the influence of USSR. Therefore, it was necessary to regulate the relations between PRL and GDR first. This was reflected in the treaty signed by both countries on July the 6th, 1950 in Zgorzelec. Thereby GDR recognized the shape of the Polish-German state border. Normalization of relations between Poland and Western Germany (FRG) was equally important. Favourable conditions for doing so arose only in the early 1970s. On December the 7th, 1970, PRL and FRG signed a treaty about the normalization of mutual relations. The treaty was an undoubted breakthrough in the relations between the two countries. However, it was still a long way to full stabilization. The year 1989 appeared to be a turning point. Geopolitical image of Europe underwent fundamental transformations. The transformation in Poland started the domino effect, which put on the agenda the issue of German reunification. Poland supported the reunification of Germany and soon signed two treaties with already reunified Germany. The first, signed on November the 14th, 1990, confirmed the existing border between the two countries, and the second, dated on June the 17th, 1991, concerned the regulation of mutual relations. In such a way, only 46 years after the end of World War II, Poland normalized the relations with its western neighbour.

W wyniku zakończenia II wojny światowej Polska znalazła się w nowej sytuacji geopolitycznej, która uwarunkowała kształt granic państwowych tzn. nabytki terytorialne na zachodzie i straty na wschodzie. Artykuł ukazuje jak wpłynęło to na stosunki polsko-niemieckie. W zupełnie nowym układzie sił politycznych, jaki ukształtował się w Europie, musiała się odnaleźć nie tylko Polska ale i Niemcy. W 1949 roku powstały dwa państwa niemieckie. Zarówno Polska, jak i Niemcy wschodnie (NRD) znalazły się w strefie wpływów ZSRR. Stąd w pierwszej kolejności musiały zostać uregulowane stosunki między PRL a NRD. Znalazło to wyraz w układzie podpisanym między obu państwami 6 lipca 1950 roku w Zgorzelcu. Tym samym NRD uznała kształt polsko – niemieckiej granicy państwowej. Równie ważna była normalizacja stosunków między PRL a RFN. Sprzyjające ku temu warunki zaistniały dopiero na początku lat 70-tych. Wtedy to 7. grudnia 1970 roku doszło do zawarcia miedzy PRL a RFN układu o normalizacji stosunków wzajemnych. Układ ten stanowił niewątpliwy przełom w stosunkach między obu państwami. Do pełnej stabilizacji było jednak jeszcze daleko. Przełomowy okazał się rok 1989. Geopolityczny obraz Europy uległ wtedy zasadniczym przeobrażeniom. Transformacja w Polsce zapoczątkowała efekt domina, który postawił m.in. na porządku dziennym problem zjednoczenia Niemiec. Polska poparła zjednoczenie Niemiec i wkrótce podpisała ze zjednoczonymi już Niemcami dwa układy. Pierwszy z 14. listopada 1990 roku potwierdzał istniejącą miedzy obu państwami granicę, a drugi z 17. czerwca 1991 roku dotyczył regulacji wzajemnych stosunków. W ten sposób dopiero 46 lat po zakończeniu II wojny światowej Polska unormowała swe stosunki z zachodnim sąsiadem.

Keywords

EN

Polish-German relations; Polish-German state border; Recognition of borders

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2012
• Volume: 38
• Issue: 1
• Pages: 61-74

Contributors

author

Bernadetta Nitschke

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Bałtowski M. (2009), Gospodarka socjalistyczna w Polsce. Geneza – rozwój – upadek, Warszawa.
• Barcz J. (2011), Dwadzieścia lat stosunków Polski ze zjednoczonymi Niemcami, Warszawa.
• Barcz J., Góralski M. W. (2011), Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy: Koncepcja, zasadnicze regulacje i porozumienia towarzyszące, [w:] Przełom i wyzwanie XX lat polsko–niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy 1991- 2011, red. W. M. Góralski, Warszawa.
• Borodziej W., (red.) (2006) Polska wobec zjednoczenia Niemiec 1989–1991. Dokumenty dyplomatyczne, Warszawa.
• Gelles K. (2007), Niemiecka polityka wschodnia, Wrocław.
• Góralski W. M. (2007), Polska racja stanu a odprężenie w Europie. Normalizacja stosunków między Polską a RFN w latach 1970-1977, [w:] Polska - Niemcy 1945-2007. Od konfrontacji do współpracy i partnerstwa w Europie, red. W. M. Góralski, Warszawa.
• Greschat M. (2010), Od Memoriału Tybińskiego (1961) do ratyfikacji układów wschodnich (1972). Protestancki wkład w pojednanie z Polską, [w:] Pojednanie i polityka. Polsko–niemieckie inicjatywy pojednania w latach sześćdziesiątych XX wieku a polityka odprężenia, red. F. Boll, W. J. Wysocki, K. Ziemer, Warszawa.
• Jaskułowski T., Gil K. (2011), Dwadzieścia lat później. Rozmowy o polsko-niemieckim traktacie o dobrym sąsiedztwie i współpracy. Rozmowa z prof. W. Borodziejem, Wrocław.
• Merseburger P. (2011), Willy Brandt 1913–1992.Wizjoner i realista, Poznań.
• Sułek J. (2002), Dylematy sąsiedztwa, Warszawa.
• Sułek J. (2009), Na drodze do porozumienia i pojednania z Niemcami, Warszawa.
• Tomala M. (2005), Polityka i dyplomacja polska wobec Niemiec, t. I, 1945–1970,
• Wstęp, wybór i opracowanie dokumentów, Warszawa.
• Trzcielińska-Polus A. (2008), Zakotwiczenie RFN we Wspólnocie/Unii Europejskiej, Wrocław.
• Wieliński B. T. (2010), Brandt zmienił swój kraj, „Gazeta Wyborcza”, nr 285.
• Winkler H. A. (2007), Długa droga na Zachód, t. 2, Dzieje Niemiec 1933- 1990, Wrocław.
• Zięba R. (2010), Głowne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie, Warszawa.
• Żurek R. (2010), Bolesław Kominek – autor orędzia pojednania biskupów polskich, [w:] Pojednanie i polityka. Polsko-niemieckie inicjatywy pojednania w latach sześćdziesiątych XX wieku a polityka odprężenia, red. F. Boll, W. J. Wysocki, K. Ziemer, Warszawa.