Premodernizm, dekonstrukcjonizm, „proteuszowość” Norwida

Title variants

EN

Premodernism, deconstructivism and the Norwid’s protean nature

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Summary The study focuses on the specific way of seeing Norwid and his works in the light of four Wiesław Rzońca’s treatises, significant and controversial among all Polish norwidologists’ studies: Norwid. The Poet of Writing. The Attempt of the Work Deconstruction (1995), Witkacy – Norwid. The Draft for the Deconstructional Comparatistics (1998), Norwid and Romantism in Poland (2005) and eventually Norwid’s Premodernism – on the Backgrounds of Literary Symbolism of the Second Half of the Nineteenth Century (2013). Author of this sketch attempts to visualise the internal evolution of Rzońca as a scientist, the evolution that reflects his (Rzońca’s) permanent admiration to the deconstructional comparatistics. This one choice of research – strongly declarative – leaded Rzońca to the highly uncertain and riskful as well as to the inevitably inspiring and regenerating (explicitly for norwidology, implicitly for comparatistics) conclusions. The last Rzońca’s book concentrated on tracing the reminiscent motifs of Norwid’s writing, which may bring him together with the well-known masterpieces of European premodernism and modernism, finally confirms and simultaneously (in some meaning) ultimately ends the Rzońca’s postmodernist path of reading Norwid.

Keywords

PL

postmodernistyczna lektura Norwida; premodernizm; symbolizm; Witkacy; Rilke; Nieukerken; Sawicki; norwidologia; metanorwidologia; „romantyzm przed trybunałem”

EN

postmodern Norwid’s lecture; premodernism; symbolism; Witkacy; Rilke; Nieukerken; Sawicki; norwidology; meta-norwidology; “romantism in the court of justice”

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2015
• Issue: 13
• Pages: 101-120
• Physical description: recenzja naukowa

Dates

published

2016-01-22

Contributors

reviewed work author

Samsel Karol

• Uniwersytet Warszawski

References

• Norwid C., Pisma wszystkie, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył J.W. Gomulicki, tomów 11. Warszawa 1971-1976
• Barańczak S., Norwid: obecność nieobecnego. W: idem, Tablica z Macondo. Osiemnaście prób wytłumaczenia, po co i dlaczego się pisze. Londyn 1990
• Burzyńska A., Między nauką a literaturą. W: eadem, Anty-teoria literatury. Kraków 2006
• Buś M., Norwidyści. Miriam – Cywiński – Borowy – Makowiecki – Wyka. Konteksty. Kraków 2008
• Buś M., Uczeń i znawca. Stanisław Cywiński wobec Norwida. W: idem, Norwidyści. Miriam – Cywiński – Borowy – Makowiecki – Wyka. Konteksty. Kraków 2008
• Całość w twórczości Norwida, red. J. Puzynina, E. Teleżyńska. Warszawa 1992
• Cieślik K., Norwidowski „tłum” w kontekście „Buntu mas” José Ortegi y Gasseta (z wglądem w „Psychologię tłumu” Gustawa Le Bona). „Tekstualia. Palimpsesty Literackie, Artystyczne, Naukowe: Varia Online”, www.tekstualia.pl/index.php/pl/varia-online/44-artykuly/161-norwidowski-tlum-w-kontekscie-buntu-mas-jose-ortegi-y-gasseta-z-wgladem-w-psychologie-tlumu-gustawa-le-bona (dostęp: 31.01.2015)
• Corliss F. Jr., Norwid and the American Transcendentalists. W: Cyprian Norwid. 1821-
• -1883. Poet, thinker, craftsman. A centennial conference, red. B. Mazur, G. Gömöri. London 1988
• Cywiński S., Wstęp. W: C. Norwid, Wybór poezji. Kraków 1924
• Derrida J., Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych. W: idem, Pismo i różnica, przeł. K. Kłosiński. Warszawa 2004
• Dokurno Z., Kompozycja utworów lirycznych C.K. Norwida (do roku 1852). Toruń 1965
• Fabianowski A., Komparatystyka dekonstrukcjonistyczna. „Nowe Książki” 1999, nr 5
• Fert J., Norwid poeta dialogu. Wrocław 1982
• Girard R., Pragnienie „trójkątne”, przeł. M. Wodzyńska. W: Antologia współczesnej krytyki literackiej we Francji, oprac. W. Karpiński. Warszawa 1974
• Gomulicki J.W., Metryki i objaśnienia. W: C. Norwid, Pisma wszystkie. Dramaty, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył J.W. Gomulicki, t. 5. Warszawa 1971
• Grzędzielska M., Nienawiązane ogniwo rozwojowe poezji polskiej. W: Cyprian Norwid w 150-lecie urodzin. Materiały konferencji naukowej 23-25 września 1971, red. M. Żmigrodzka. Warszawa 1973
• Halkiewicz-Sojak G., Byron w twórczości Norwida. Toruń 1994
• Halkiewicz-Sojak G., Jak czytać Norwida? – kilka uwag na marginesie dyskusji o książce Wiesława Rzońcy „Norwid a romantyzm polski” (Warszawa 2005). „Słupskie Prace Filologiczne” 2008, nr 6, seria: Filologia Polska
• Halkiewicz-Sojak G., Nawiązane ogniwo. Studia o poezji Norwida i jej kontekstach. Toruń 2010
• Inglot M., Dekonstrukcjonizm stosowany na przykładzie książek Wiesława Rzońcy „Norwid – poeta pisma. Próba dekonstrukcji dzieła” oraz „Witkacy-Norwid. Próba komparatystyki dekonstrukcjonistycznej”. „Edukacja Humanistyczna” 1999, nr 4
• Jastrun M., O czytaniu poety (II). W: Cyprian Norwid w 150-lecie urodzin. Materiały konferencji naukowej 23-25 września 1971, red. M. Żmigrodzka. Warszawa 1973
• Juszczak W., Poeta i mit. Wołowiec 2014
• Kasperski E., Pseudo-Norwid, czyli co się komu podoba. „Studia Norwidiana” 2014, nr 32
• Kasperski E., Słowne obrazy Norwida. Szkic z poetyki komparatystycznej. W: idem, Kategorie komparatystyki. Warszawa 2010
• Kołaczkowski S., Ironia Norwida. „Droga” 1933, nr 11
• Krasuska A., O francuskich tłumaczeniach wiersza „Czułość”. W: Norwid mniej znany. Przybliżenia, red. T. Korpysz, współpraca: M. Będkowski. Warszawa 2011
• Kuziak M., Palimpsesty komparatystyki. W: Komparatystyka dzisiaj, t. 1: Problemy teoretyczne, red. E. Szczęsna, E. Kasperski. Warszawa 2010
• Kuziak M., Wartość kulturowego braku. Syndrom kolonialny w twórczości Mickiewicza. „Porównania” 2008, nr 5
• Kuźma E., Postmodernizm. W: Po przełomie: przełom wieku w kulturze – kultura na przełomie wieków, red. A. Żylińska, A. Skrendo. Szczecin 2001
• Maciejewski M., Spojrzenie „w górę” i „wokoło” (Norwid-Malczewski). „Roczniki Humanistyczne” 1976, nr 24
• Nieukerken A. van, Perspektywiczność sacrum. Szkice o norwidowskim romantyzmie. Warszawa 2007
• Nieukerken A. van, W czym zawiera się Norwidowski modernizm?. „Przegląd Humanistyczny” 2014, z. 2
• Przybylski R., Świat jako maszyna piekielna (O „Zamku kaniowskim” Seweryna Goszczyńskiego). W: idem, Studia z teorii i historii poezji, red. M. Głowiński. Warszawa 1970
• Romaniuk R., Dekonstrukcja pozytywna. „Przegląd Humanistyczny” 2000, nr 6
• Rzońca W., Całość w „Przeszłości”. W: Całość w twórczości Norwida, red. J. Puzynina, E. Teleżyńska. Warszawa 1992
• Rzońca W., Krzyż w „Wariacie i zakonnicy” Witkacego. W: idem, Witkacy-Norwid. Projekt komparatystyki dekonstrukcjonistycznej. Warszawa 1998
• Rzońca W., Modernizm Norwida-paryżanina w świetle młodopolskiego neoromantyzmu (Paul Verlaine w ujęciu Tadeusza Żeleńskiego). W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Narodziny modernizmu filozoficznego. Søren Kierkegaard – zironizowany dialog jako droga do prawdy. W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Norwida ironia typu modernistycznego (w kontekście „Fantazego” Juliusza Słowackiego oraz „projektu inteligenckiego” Aleksandra Świętochowskiego). W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Pielgrzym wieczny Norwida na tle poezji Rainera Marii Rilkego. W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Początki symbolizmu polskiego – „Anhelli” Juliusza Słowackiego a Norwid. W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Popularyzacja symbolizmu w Polsce lat dziewięćdziesiątych XIX wieku jako bezpośrednie uwarunkowanie „zmartwychwstania” Norwida. W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Romantyzm polski w kontekście nowoczesności. W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Sonata Belzebuba napisana na fortepianie Szopena. W: idem, Witkacy-
• -Norwid. Projekt komparatystyki dekonstrukcjonistycznej. Warszawa 1998
• Rzońca W., Symbolizm a emocjonalizm – w perspektywie Danuty Zamącińskiej ujęcia uczuciowości typu romantycznego. W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Symbolizm Hermanna Hessego a symbolizm Norwida – „Peter Camenzind”. W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Uzasadnienie komparatystyki dekonstrukcjonistycznej. W: idem, Witkacy-
• -Norwid. Projekt komparatystyki dekonstrukcjonistycznej. Warszawa 1998
• Rzońca W., Wisława Szymborska – poetyka zintelektualizowanego nieba. W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Wstęp. W: idem, Norwid a romantyzm polski. Warszawa 2005
• Rzońca W., Wstęp. W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Rzońca W., Zakończenie – wyznaczniki premodernizmu dzieła Norwida. W: idem, Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku. Warszawa 2013
• Sawicki S., Nad książką „Norwid poeta pisma”. „Studia Norwidiana” 1996, nr 14
• Stefanowska Z., Próba zdrowego rozumu. W: eadem, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu. Warszawa 1976
• Symbol w dziele Cypriana Norwida, red. W. Rzońca. Warszawa 2011
• Śniedziewski P., Mallarmé – Norwid. Milczenie i poetycki modernizm we Francji oraz w Polsce. Poznań 2008
• Woźniak C., „Horror metaphysicus”. Transcendencja a pragnienie obecności. „Przegląd Filozoficzny” 2012, nr 2

Identifiers

ISSN

2083-4721