Miesto nášho veku v histórii civilizácie (Ch.S. Peirce a jeho filozofická diagnóza súčasnosti)

• Authors: František Mihina

Title variants

EN

The Place of Our Age in the History of Civilisation (Ch.S. Peirce and His Philosophical Diagnosis of the Contemporary)

RU

Значение нашего столетия в истории цивилизации (Ч.С. Пирс и его философский диагноз современности)

• Languages of publication: SK

Abstracts

EN

The author takes up the question of the forms of the development of our civilisation. He analyses Peirce‘s philosophic debut from 1863 – „The Place of Our Age in the History of Civilisation“. Here he argued for the need of scientific orientation toward philosophy that would overcome the deficiencies of idealism on the one hand and materialism on the other. Acording to Peirce, materialism and idealism both err but opposite ways. Materialism fails on the side of incompleteness, idealism always presents a systematic totality, but it must always have some vagueness and thus lead to error. But if materialism without idealism is blind, idealism without materialism is void.

PL

Autor podejmuje kwestię form rozwoju cywilizacji europejskiej. Analizuje debiut filozoficzny Ch.S. Peirce’a z 1863 roku – The Place of Our Age in the History of Civilisation (Miejsce naszego wieku w historii cywilizacji). Ch.S. Peirce argumentował potrzebę unaukowienia filozofii, co mogłoby pozwolić na prze-zwyciężenie słabości idealizmu z jednej strony i materializmu z drugiej. Według Peirce’a, zarówno materializm, jak i idealizm błądzą lecz w odmienny sposób. Materializm grzęźnie w niekompletności, idealizm zaś zawsze prezentuje systema-tyczną całość lecz kosztem pewnej ogólnikowości, co również jest błędem. Skoro jednak materializm bez idealizmu jest ślepy, to idealizm bez materializmu jest pusty.

Keywords

EN

European civilization; crisis of philosophy; pragmatism; materialism; idealism

PL

cywilizacja europejska; kryzys filozofii; pragmatyzm; materializm; idealizm

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
• Journal: ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
• Year: 2012
• Issue: 12
• Pages: 21-34

Contributors

author

František Mihina

• Prešovská univerzita v Prešove

References

• Burckhardt J. 1996. Úvahy o světových dějinách. Olomouc: Votobia.
• Epikuros. 1989. O šťastnom živote. Filozofické odkazy. Bratislava: Pravda.
• Hartshorne Ch., P. Weiss (eds.). 1960. Collected Papers of Charles Sanders Peirce, vol. V. Cambridge: The Belknap Press of Harvard University Press.
• Hawking St., L. Mlodinov. 2010. The Grand Design. New York: Bantam Books.
• Heidegger M. 1993. Konec filosofie a ůkol myšlení. Praha: Oikoymenh.
• Heidegger M. 1995. „Už jenom nějaký Bůh nás může zachránit”. Filosofický časopis XLIII.
• Husserl E. 1972. Krize evropských věd a transcendentální fenomenologie. Úvod do fenomenolo-gické filosofie. Praha: Academia.
• Kant I. 1979. Kritika čistého rozumu. Bratislava: Pravda. Filozofické odkazy.
• Král M. 1998. Kam směřuje civilizace?. Praha: NFÚ AV ČR Filosofia.
• Márai S. 2003. Nebo a Zem. Bratislava: Kalligram.
• Stroh G.W. 1968. American Philosophy. From Edwards to Dewey. An Introduction. Princeton: D. Van Nostrand Company, Inc..
• Weizsäcker C.F. 1993. Člověk ve svých dějinách. Praha: Scriptum.