Rytuał inicjacyjny dla mniszek Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego

• Authors: Krawczuk Marcin

Title variants

EN

The Initiation Ritual for the Nuns in the Ethiopian Orthodox Church

DE

Das Initiationsritual für Mönche der äthiopisch-orthodoxen Kirche

FR

Le rituel de l’initiation pour les moniales de l’Eglise éthiopienne orthodoxe

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Tradycja monastycyzmu kobiecego jest bardzo żywotna wśród etiopskich chrześcijan ortodoksyjnych. Zgodnie ze zwyczajem sięgającym korzeniami samych początków ascetyzmu w Kościele, życiu zakonnemu mogą oddać się młode kobiety, jak również wdowy, które odchowały już dzieci. Rekonstrukcja sytuacji mniszek w dawnej Etiopii nie jest jednak zadaniem łatwym, gdyż teksty gǝ‘ǝz poza bardzo nielicznymi wyjątkami skupiają się na postaciach mężczyzn. Teksty rytuałów inicjacyjnych dla zakonnic dostarczają stosunkowo niewiele informacji faktograficznych (ceremonia była celebrowana przez kapłana i diakona, centralnym punktem rytuału były postrzyżyny, istniała jakaś forma nowicjatu). W zamian za to pokazują, jakich wartości etycznych oczekiwano od kandydatek i które spośród czczonych w Etiopii świętych niewiast Kościoła powszechnego były szczególnie chętnie podawane za wzór. Przykład monastycyzmu kobiecego pokazuje, w moim odczuciu, jak z jednej strony – tradycje Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego są osobliwe i uwikłane w historyczne i geograficzne realia Rogu Afryki; z drugiej zaś – jak bardzo wierne są myśli wczesnochrześcijańskiej i duchowi ewangelicznemu.

EN

Female monasticism in the Ethiopian Orthodox Church can be traced back to at least 14th Century. The article analyzes two unpublished Ethiopian manuscripts which shed new light on some customs present among female monastic communities. On their basis it is possible to reconstruct the ritual during which women were entering the monastery. The ritual involves Biblical readings which correspond to the character of the event as well as cutting hair of the candidates. Furthermore one of the manuscripts offers an interesting insight on the models of female sanctity among the Ethiopians.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Theologica Varsaviensia
• Year: 2014
• Volume: 52
• Issue: 1 - KANONIZACJA JANA PAWŁA II – INSPIRACJE I WYZWANIA
• Pages: 165-177

Contributors

author

Krawczuk Marcin

References

• M. Abiy-Addi, Il monachesimo femminile nella tradizione della Chiesa Etiopica, „Claretianum” 19 (1979), s. 217-218.
• E. Amélineau, La géographie de l’Égypte à l’époque copte, Paris 1893, s. 496.
• A. Bartnicki, J. Mantel-Niećko, Historia Etiopii, Wrocław 1987, s. 22-25.
• A. Bausi, The Aksumite background of the Ethiopic „Corpus Canonum”, w: S. Uhlig (red.) Proceedings of the Fifteenth International Conference of Ethiopian Studies, Hamburg 21-25 July 2003, Wiesbaden 2005.
• R. Beylot, Testamentum Domini éthiopien, Louvain 1984.
• C. Bosc-Tiessé, L’histoire et l’art des églises du lac Tana, „Annales d’Ethiopie”, 16 (2000), s. 263-265.
• E. Cerulli, Atti di Krestos Samra, Louvain 1956.
• E. Cerulli, Gli atti di Zena Maryam, monaca etiopica del secolo XIV, „Rivista degli Studi Orientali”, XXI/2-4 (1962), s. 121-156.
• S. B. Chernetsov, A transgressor of the norms of female behaviour in the seventeenth century Ethiopia - the heroine of the "Life of the our mother Walatta Petros”, „Hristianskij Vostok”, 4 (2006). 56-72.
• C. Conti Rossini, Vitae sanctorum indigenarum, 1, Acta S. Walatta Petrus, Romae 1912.
• J. Daniélou, H. I. Marrou, Historia Kościoła, I, Od początków do roku 600, Warszawa 1986.
• Gädlä Fǝqǝrtä Krǝstos gǝ‘ǝzǝnna amarǝñña, Addis Abeba [2003/2004].
• S. Grébaut, Rituel éthiopien de prise de l’habit, Mesnil 1940.
• R. Grierson, S. Munro-Hay, Arka Przymierza: prawdziwa historia największej biblijnej relikwii, Warszawa 2002, s. 168-247.
• G. Haile, Catalogue of Ethiopian manuscripts microfilmed for the Ethiopian Manuscript Mikrofilm Library, Addis Ababa, and for the Hill Monastic Manuscript Library, Collegeville, VI, Project numbers 2001-2500, Collegeville 1982.
• I. Guidi, Il Gadla ’Aragăwi, „Atti della R. Accademia Nazionale dei Lincei. Classe di Scienze Morali, Storiche e Filologiche”, V/ 2 (1896), s. 75-76.
• F. Heyer, Die Kirche Äthiopiens, Berlin-New York 1971, s. 3-9.
• A. Jugănaru, From social death to spiritual rebirth. The beginnings of monastic life for Christian women between Late Antiquity and the early Middle Ages (4th-6th Centuries), „Cogito” III/2, s. [10]. Dostęp 28 lutego 2013: [http://cogito.ucdc.ro/arhiva.html].
• S. Kaplan, The monastic holy man and the christianization of early Solomonic Ethiopia, Wiesbaden 1984.
• M. Krawczuk, Mniszki Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego w wybranych tekstach hagiograficznych, w: L. Łykowska (red.), Role społeczne płci w Afryce Subsaharyjskiej, Warszawa 2012.
• M. Krawczuk, Relacje między kościołami Armenii i Etiopii: święta Rypsyma i jej kult w Etiopii, w: A. Majewicz, A. Joniak-Lüthi (red.), Nie tylko Europa: wybór materiałów z I Ogólnopolskiej Konferencji Orientalistów w Ciążeniu nad Wartą, Poznań 2005, s. 85-94.
• M. Kropp, „Glücklich, wer von Weib geboren, dessen Tage doch Kurz bemessen…!” Die altäthiopische Grabinschrift von Ḥam, datiert auf den 23. Dezember 873 n. Chr., „Oriens Christianus”, 83 (1999).
• D. Nosnitsin, Ethiopian Gǝ’ǝz literature, w: A. Marx (red.), Steh auf und geh nach Süden: 2000 Jahre Christentum in Äthiopien, Tübingen 2007, s. 49-52.
• D. Nosnitsin, Wäwähabo qob‘a wä’askema…Reflections on an episode from the history of the Ethiopian monastic movement, „Scrinium”, (2005), s. 204-210.
• P. Piovanelli, Les aventures des apocryphes en Éthiopie, „Apocrypha”, 4 (1993), s. 208.
• R. Rubinkiewicz, Wprowadzenie do apokryfów Starego Testamentu, Lublin 1987.
• V. Six , Äthiopische Handschriften vom Ţanasee, III, Nebst einem Nachtrag zum Katalog der äthiopischen Handschriften deutscher Bibliotheken und Museen, Stuttgart 1999.
• M. Starowieyski (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, I, Ewangelie apokryficzne, Lublin 1980.B. Turaiev, Gadla Ewosţatewos sive Acta Sancti Eustachii, „Corpus Scritptorum Christianorum Orientalium. Scriptores Aethiopici”, 2 (1906), s. 61
• W. Witakowski, Ethiopic and Hebrew versions of the legend of The Finding of the Holy Cross, „Studia Patristica”, 35 (2000), s. 535-543.
• I. Wajnberg, Das Leben des Hl. Jāfqerana 'Egzī', Roma 1936.
• M. C. Wright, At the limits of sexuality: the femininity of Ethiopian Orthodox nuns, „Journal of Ethiopian Studies”, vol. 35, no. 1 (2002), s. 28-41.

Identifiers

ISSN

0585-5594