Młodzi pszczelarze. Postawy uczniów technikum w Pszczelej Woli wobec pszczelarstwa i pszczół

• Authors: Magdalena Pokrzyńska

Title variants

EN

Young Apiarists. The Attitudes of the Technical College in Pszczela Wola, Poland, towards Beekeeping and Bees

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zostały zaprezentowane wyniki badań przeprowadzonych przez autorkę wśród uczniów wyjątkowej szkoły, jaką jest Technikum Pszczelarskie mieszczące się we wsi Pszczela Wola nieopodal Lublina. Dane empiryczne zostały uporządkowane według następujących zagadnień: motywy wyboru szkoły, wyobrażenia i przekonania o pszczelarstwie jako profesji, plany zawodowe młodzieży, postawy wobec pszczół. Wyniki badań dowodzą kontynuacji kultury i tradycyjnych wartości związanych z pszczelarstwem. Afektywny aspekt postaw młodych pszczelarzy względem pszczół i pszczelarstwa można uznać za przykład tzw. struktur długiego trwania. W zgodzie z tradycją pozostaje nie tylko ich głęboki szacunek względem pszczół, lecz także dziedziczenie zawodu i poszczególnych aspektów jego uprawiania, np. pszczelarstwo jako gałąź rolnictwa wykonywana zbiorowym wysiłkiem członków rodziny, pszczelarstwo jako istotne, lecz nie jedyne zajęcie (zjawisko wielozawodowości pszczelarzy). Jednak pozostałe dwa aspekty postawy, behawioralny i poznawczy, przejawiane przez badaną młodzież różnią się od tradycyjnych wzorów. Wiedza badanych na temat pszczół opiera się na najnowszych odkryciach biologów i osiągnięciach współczesnych hodowców. Głęboko tradycyjny sposób postrzegania pszczół spotyka się z nowoczesnością wiedzy i hodowli.

EN

The article presents the results of the research conducted by the author on the students of a very special school – the Technical College of Apiculture – in a village situated near Lublin called Pszczela Wola (in literal translation: ‘Apiarian Will’), Poland. The empirical findings have been sorted out according to the following questions: motives for choosing the school, preconceptions on apiculture as a profession, professional plans of the youth, and attitudes towards bees. The research results prove the continuation of culture and traditional values connected with beekeeping. The affective aspect of young apiarists’ attitudes towards bees and beekeeping may be treated as an example of the so-called structures of long lasting. In line with the tradition young apiarists not only respect bees but they keep inheriting their ancestors’ trade taking it as it comes, the trade of apiculture as a branch of agriculture, a collective activity of all the members of a family, apiculture as an important job but not the only one (the phenomenon of apiarists doing many jobs at the same time). On the other hand, other aspects of the young apiarists’ attitudes – behavioural and cognitive – differ from the traditional patterns. Their knowledge about bees is based on the latest discoveries made by biologists and on the achievements of breeders. The traditional manner of perceiving bees is confronted with the present-day apiarian theory and practice.

Keywords

PL

postawa; młodzież; rolnictwo; pszczelarstwo; pszczoła

EN

attitude; youth; agriculture; apiculture; the bee

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2016
• Issue: 1(15)
• Pages: 59-76

Contributors

author

Magdalena Pokrzyńska

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Bukraba-Rylska, I. (2005). Kultura ludowa w społecznej (pod)świadomości. W: Tradycja z przyszłością: kultura ludowa w mediach. Trzecia Konferencja Etnologiczna, Sandomierz 15–16 kwietnia 2005 (s. 15–34). Sandomierz: Towarzystwo Naukowe Sandomierskie.
• Bystroń, J.S. (1917). Studia nad zwyczajami ludowymi. Rozprawy Akademii Umiejętności, Wydział Historyczno-Filozoficzny, seria II, t. 35.
• Bystroń, J.S. (1980). Tematy, które mi odradzano. Pisma etnograficzne rozproszone. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Gloger, Z. (1876). Przesądy pszczolarskie, myśliwskie i rolnicze, Biblioteka Warszawska, T. 4, Serya V, Zeszyt 12, 552–553.
• Główna księga ewidencyjna uczniów (uczennic). Publiczna Średnia Szkoła Zawodowa w Pszczelej Woli.
• Ibis-Wróblewski, A. (1991). Czy trzeba podnosić ludowe do ludzkości. Kazimierz 1991. 25 Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych (folder). Kazimierz nad Wisłą (autorka korzystała z przedruku opublikowanym w: „Gadki z Chatki” 2001, nr 35–36).
• Jakim powinien być pszczelarz (1931). Pszczelarz. Miesięcznik dla spraw pszczelarskich, 10 (październik), rok II, s. 3.
• Kamiński, A., Karłowicz, L. (1980). Państwowe Technikum Pszczelarskie w Pszczelej Woli w latach 1945–1980. Pszczela Wola: Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego w Końskowoli.
• Kącki, W., Ostroróg, J. (1614). Nauka koło pasiek z informaciey Pana Walentego Kąckiego anno M.DC.XII. w Komarnie u mnie Jana Ostroroga wojewody poznanskiego spisana. Zamość.
• Kępa, I. (2004). Szkoła pszczelarska w Pszczelej Woli w latach 1944–2003. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr Małgorzaty Górczyńskiej, UMCS, Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, mps, Lublin.
• Kluk, J.K. (1780). Zwierząt domowych i dzikich, osobliwie krajowych, historii naturalnej początki i gospodarstwo. Potrzebnych i pożytecznych domowych chowanie, rozmnożenie, chorób leczenie, dzikich łowienie, oswojenie, zażycie, szkodliwych zaś wygubienie. T. 4: O owadzie i robakach. Warszawa.
• Kowalski, P. (2007). O symbolice miodu. W: P. Kowalski, Kultura magiczna. Omen, przesąd, znaczenie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lelewel, J. (1856). Pszczoły i bartnictwo w Polszcze. Poznań.
• Marody, M. (2000). Postawa. W: Encyklopedia socjologii, t. 3 (s. 151–155). Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Mazak, S. (1958). W pierwszą rocznicę śmierci Jakuba Kani, Pszczelarstwo, 10.
• Mead, M. (1978). Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego. Warszawa: PWN.
• Merton, R.K. (2002). Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Nowak, S. (1973), Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych. W: S. Nowak (red.), Teorie postaw (s. 17–88). Warszawa: PWN.
• Olędzki, J. (1964). Pasiecznictwo na terenie Kurpiowskiej Puszczy Zielonej od końca XIX do połowy XX wieku. W: A. Kutrzeba-Pojnarowa (red.), Kurpie Puszcza Zielona, t. 2 (s. 174–193). Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
• Rocznik (2010). Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2010. Warszawa: GUS.
• Rocznik (2014). Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2014. Warszawa: GUS.
• Semkiw, P. (2014). Sektor pszczelarski w Polsce w 2014 roku, Puławy. Pobrane z: http://www.inhort.plfilesprogram_wieloletniwykaz_publikacjiobszar33.3_Opracowanie_1_2014.pdf.
• Skudrzyk, A., Urban, K. (2010). Małe ojczyzny. Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych. Katowice: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek.
• Skuza, Z.A. (2008). Ginące zawody w Polsce. Warszawa: Muza.
• Sobisiak, W. (1964). Pszczelnictwo. W: J. Burszta (red.), Kultura ludowa Wielkopolski, t. 2 (s. 215–266). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Turowski, J. (1995). Socjologia wsi i rolnictwa, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Wilczyńska, E. (2013). Symbolika pszczół i mrówek w polskiej kulturze ludowej. TEKSTURA. Rocznik Filologiczno-Kulturoznawczy, 1 (4), 17–25.
• Wróblewski, R. (1997). Wierzenia i obyczaje pszczelarzy polskich. Nowy Sącz: Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik.
• Żukowski, R. (1965). Bartnictwo w Zagajnicy Łomżyńskiej w okresie od XVI do połowy XIX wieku. Białystok: Białostockie Towarzystwo Naukowe.

Identifiers

DOI

10.18276/os.2016.1-05