Katechetyczna formacja sumienia w warunkach sekularyzaji moralności

• Authors: Potocki Andrzej

Title variants

EN

Catechetical formation of conscience in the conditions of the secularization of morality

Abstracts

PL

W wychowaniu moralnym centralne miejsce zajmuje wychowanie sumienia. Nie jest to obecnie zadanie łatwe, m.in. ze względu na silnie dziś się zaznaczający proces sekularyzacji moralności, zatem emancypowania się poglądów, postaw, zachowań moralnych spod wpływu religii, zwłaszcza spod uzasadnień typu religijnego. Współczesny człowiek w autonomizacji sumienia, w indywidualizacji ocen oraz idących za nimi wyborów moralnych, chce upatrywać osobistą drogę do nieskrępowanej wolności. Bywa, że taki człowiek wręcz nie chce być wychowywany. Jednym z podstawowych środków, jakimi dysponuje Kościół w swej wychowawczej posłudze, jest katecheza. Autor przygląda się najpierw fenomenowi sumienia oraz jego związkom z prawdą i wolnością (punkt 1), następnie zjawisku sekularyzacji moralności w warunkach polskich (punkt 2), wreszcie katechezie, w toku której ma się realizować formacja, czyli wychowywanie sumienia (punkt 3). Stąd analizy są prowadzone w różnych konwencjach badawczych: kolejno w etycznej, socjologicznej i katechetycznej.

EN

Education of conscience occupies a central place in moral education. It is not now an easy task, among other things, due to strong today, pointing out the process of secularization of morality, thus emancipating the views, attitudes, moral behavior from the influence of religion, especially from the religious justifications type. Modern man in the autonomy of conscience, individualized assessments and reaching for their moral choices wants to be seen as a personal way to unfettered freedom. It happens that a person simply does not want to be brought up. One of the basic resources of the Church in its educational ministry is catechesis. The author looks at the first phenomenon of conscience, and his ties to the truth and freedom (point 1), then the phenomenon of secularization of morality in Polish conditions (point 2), and finally catechesis, in the course of which is to pursue the formation of conscience (point 3). Thus, the analysis is carried out in various conventions of research: successively in the ethical, sociological and catechetical.

Keywords

PL

katecheza; wychowanie sumienia; sekularyzacja moralności; młodzież

EN

catechesis; education of conscience; the secularization of morality; youth

• Publisher: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Colloquia Theologica Ottoniana
• Year: 2016
• Issue: 2
• Pages: 111-141

Contributors

author

Potocki Andrzej

• Uniwersytet Warszawski

References

• Boguszewski R., Religijność i moralność w społeczeństwie polskim: zależność czy autonomia? Studium socjologiczne, Toruń 2012.
• Ceglarek R., Sztaba M. (red.), Być człowiekiem sumienia. Interdyscyplinarny namysł nad fenomenem sumienia, Częstochowa 2015.
• Dziekoński S., Wychowanie moralne w katechezie, w: J. Stala (red.), Katechetyka materialna, Tarnów 2002, s. 135–193.
• Jagiełło J., Zuziak W. (red.), Sumienie w świecie wolności, Kraków 2007.
• Kiciński K., Sumienie jako instancja moralna, w: J. Baniak (red.), Socjologia religii, t. VIII: Metodologia i problematyka socjologii moralności, Poznań 2009, s. 115–128.
• Marek Z., Podstawy wychowania moralnego, Kraków 2005.
• Nowak M., Wychowanie sumienia, w: J. Guzowski (red.), Człowiek sumienia, Olsztyn 1997, s. 71–108.
• Orczyk A., Wychowanie moralne jako podstawowy wymiar katechezy z perspektywy pedagogiki i katechetyki, „Katecheta” 2001, nr 10, s. 3–12.
• Rosik S., Sumienie między wolnością a prawdą, w: J. Nagórny, A. Derdziuk (red.), Człowiek. Sumienie. Wartości, Lublin 1997, s. 103–118.
• Styczeń T., Sumienie: źródło wolności czy zniewolenia? „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 1979, t. XXII, nr 1–3, s. 87–97.
• Sumienie. Głos Boga w duszy. Wybór tekstów, oprac. M. Czekański, Kraków 2002.
• Wolicki M., Dojrzała osobowość. Dojrzałe sumienie, Wrocław 2000.