Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2018 | 14/II | 159-177

Article title

PROBLEMATYKA WYBORU OBIEKTÓW DO ANALIZY GEOMETRYCZNO-WYTRZYMAŁOŚCIOWEJ HISTORYCZNYCH POŁĄCZEŃ CIESIELSKICH

Authors

Content

Title variants

EN
THE KEY ISSUES OF OBJECTS SELECTION FOR GEOMETRIC AND STRENGTH ANALYSIS OF TRADITIONAL CARPENTRY JOINTS

Languages of publication

Abstracts

PL
Pierwszym etapem prac naukowych w zakresie architektury jest ustalenie pola badawczego, czyli grupy obiektów, która będzie podstawą do dalszych analiz i opracowań. Jego wybór musi być uzasadniony. Polega na przyjęciu odpowiednich kryteriów doboru obiektów. Niniejsza praca opisuje szczegółowo kolejne etapy zadania. Artykuł jest poświęcony selekcji budowli drewnianych, dokonanej w celu przeprowadzenia analizy historycznych połączeń ciesielskich ścian wieńcowych. Celem pracy było wyznaczenie pola badawczego. Analizowaną szczegółowo grupę obiektów stanowiły zabytkowe cerkwie Podkarpacia. We wstępie pracy przybliżono problematykę i charakter badań. W dalszej części artykułu szczegółowo zaprezentowano kryteria selekcji obiektów. Pierwszym etapem pracy był wybór grupy budynków, następnie należało wyznaczyć zakres terytorialny ich występowania. Jeżeli to zasadne, tak jak w przypadku przeprowadzonej analizy, grupę obiektów można było zawęzić do zabytków. Ważnym czynnikiem był także brak odeskowania ścian, co umożliwiało pomiar geometrii i wilgotności konstrukcji złączy ciesielskich. Kolejnym kryterium było wyznaczenie przedziału czasowego i wieku wytypowanych drewnianych cerkwi. Najważniejszym czynnikiem dla badacza, determinującym wybranie danej świątyni do badań terenowych był autentyzm konstrukcji ścian wieńcowych. Stwierdzono to wstępnie na podstawie kwerendy archiwalno-bibliotecznej dostępnych zasobów. Ostatnim etapem było przeprowadzenie wizji lokalnych i uzyskanie zgody na badania wytypowanych świątyń. W trakcie selekcji zabytków, ważnym elementem całego procesu był kontakt z pracownikami instytucji i organów administracji publicznej, odpowiedzialnych za ochronę i kontrolę zabytków. Finalnie jako zespół obiektów do planowanych badań wybrano grupę cerkwi, w których można wykonać badania nieniszczące, widocznych, autentycznych, historycznych złączy ciesielskich. Ze 118 zabytkowych cerkwi polskiego Podkarpacia wybrano cztery świątynie do badań terenowych w Cewkowie, Chotylubiu, Prusiu i Wólce Żmijowskiej.
EN
Many scientists conduct research related to architecture. The first stage is to establish a research field. It is a group of objects that will be the basis for their further analyses. The selection must be prepared correctly, using appropriate criterias. The article is devoted to the selection of wooden structures, to provide an analysis of historical carpentry joints. The purpose of the article is to determine the research field. The historical Greek Catholic churches of Polish Subcarpathia are analysed in this paper. The introduction of the work presents the problem and nature of the research. In the next part of the article, criteria for objects selection are presented in detail. The first stage of the work is the choice of buildings group and its territorial range. In some cases, it might be analysed only historical monuments. The lack of siding is an important factor. It allows to measure the geometry and humidity of the structure. The most important factor for researchers is the authenticity of walls construction. It was determined on archival and library query. The final stage is to conduct local visions and obtain permission for research. An important element of the work is a contact with employees of institutions and public administration responsible for the protection and control of the monuments. Final list of historical churches, where it is possible to provide research consists of four temples in Cewków, Chotylub, Prusie, Wólka Żmijowska. A non-destructive testing of visible, authentic historic carpentry joints might be performed in this objects.

Year

Issue

Pages

159-177

Physical description

Dates

published
2018

Contributors

  • Politechnika Gdańska
  • Sopocka Szkoła Wyższa

References

  • Brudnicki J., Prawna opieka nad zabytkami – wybrane aspekty, ,,Ochrona Zabytków” 2014, nr 2.
  • Brykowski R., Dawna architektura cerkiewna na koronnych ziemiach Rzeczypospolitej, Warszawa 1995.
  • Czuba M. ,Drewniana architektura sakralna w województwie podkarpackim. Zasoby, stan oraz problematyka konserwatorska, ,,Wiadomości konserwatorskie” 2007, nr 27.
  • Durak P., Świątynie wygnane. Niszczejące cerkwie grekokatolickie w Polsce, Krosno 2017.
  • Gleń P., Cerkwie wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – kryteria wyboru, ,,Budownictwo i Architektura” 2015, vol. 14, nr 3.
  • Gloger Z. Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce, Warszawa 1907.
  • Heurich J. Przewodnik dla cieśli, Warszawa 1871.
  • https://www.nid.pl/pl/O_NID/[dostęp: 10.04.2018].
  • https://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestrzabytkow/ zestawienia-zabytkow-nieruchomych/ [dostęp: 01.03.2018].
  • https://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Aktualnosci/news.php?ID=147 [dostęp: 01.03.2018].
  • http://www.muzeumkresow.eu/muzeum [dostęp: 10.06.2018].
  • http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180002067 [dostęp: 15.05.2018].
  • http://samorzad.nid.pl/baza_wiedzy/kompetencje-wojewodzkiegokonserwatora- zabytkow/ [dostęp: 18.05.2018].
  • Jankowski L., Lech J., Jasieńko J., Praca statyczna wybranych połączeń występujących w drewnianych obiektach historycznych, ,,Wiadomości konserwatorskie”2005, nr 18.
  • Jasieńko J., Nowak T., Karolak A., Historyczne złącza ciesielskie, ,,Wiadomości konserwatorskie” 2014, nr40.
  • Kapuściński A., Drewniane więźby dachowe średniowiecznych kościołów Gdańska, Rozprawa doktorska. Gdańsk 2012.
  • Kopkowicz F., Ciesielstwo polskie, Warszawa 1958. 18. Kysiak A., Regulska K., Złącza ciesielskie w tradycyjnych i nowoczesnych konstrukcjach drewnianych więźb dachowych, ,,Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo” 2013 z. 19 (169).
  • Mazur J., Cerkwie drewniane w okolicach Lubaczowa t. I-III, Lubaczów 1997.
  • Michalak H., Dachy, [w:] Nowy poradnik majstra budowlanego, pod red. J. Panas, Warszawa 2010.
  • Mleczek A., Kłosowski P., Numerical analysis of the carpentry joints applied in the traditional wooden structures, ,,3rd Polish Congress of Mechanics (PCM) / 21st International Conference on Computer Methods in Mechanics (CMM)” 2016.
  • Nakonieczna E., Węzłowe problemy XX-wiecznego konserwatorstwa, ,,Przestrzeń Ekonomia Społeczeństwo” 2017 vol. 11, nr. I.
  • Niezabitowska E.D., Metody i techniki badawcze w architekturze, Gliwice 2014.
  • Kłosowski P., Lubowiecka I., Pestka A., Szepietowska K., Historical carpentry orner log joints—Numerical analysis within stochastic Framework, ,,Engineering Structures” 2018 vol. 176.
  • Ruszczyk G., Drewno i architektura. Dzieje budownictwa drewnianego w Polsce, Warszawa 2007.
  • Tłoczek I., Polskie budownictwo drewniane, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1980.
  • Zieliński K., Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego, Rzeszów 2015.
  • Giemza J., Karta ewidencyjna zabytków i architektury budownictwa – Cerkiew gr.-kat. p.w. Narodzenia Bogarodzicy w Wólce Żmijowskiej, Przemyśl 1996.
  • Giemza J., Karta ewidencyjna zabytków i architektury budownictwa – Cerkiew gr.-kat. p.w. św. Dymitra w Cewkowie, Przemyśl 1997.
  • Mazur J., Karta ewidencyjna zabytków i architektury budownictwa – Cerkiew gr.-kat. p.w. Narodzenia NMP w Prusiu, Przemyśl 1999.
  • Zawałeń E., Karta ewidencyjna zabytków i architektury budownictwa – Cerkiew gr.-kat. p.w. P.B. Pokrów, obecnie kościół rzym.-kat. fil. pw. Opieki NMP w Chotylubiu, Przemyśl 1997.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-215fd55a-9d4f-4990-a650-4c5cac530ad8
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.