Do the Origins of the Constitution Can Be Sought in Roman Law? - A Few Comments on the Side Note of the Cicero’s and Polybius’ Selected Sorks

• Authors: Świrgoń-Skok Renata

Title variants

PL

Czy genezy konstytucji można szukać w prawie rzymskim? - kilka uwag na marginesie wybranych dzieł Cycerona i Polibiusza

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W niniejszym artykule postaram się odpowiedzieć na pytanie czy w państwie rzymskim można odnaleźć korzenie konstytucji. W starożytnym Rzymie nie występowała wprawdzie konstytucja jako osobny akt normatywny, jak i nie stworzono osobnej jurysprudencji prawa publicznego a prawo konstytucyjne oparte było przede wszystkim na zwyczaju i praktyce ustrojowej. To jednak w zachowanym materiale źródłowym można odnaleźć m.in. wypowiedzi Cycerona i Polibiusza odnoszące się swoją tematyką do kwestii ustrojowych. Właśnie w oparciu o ich analizę postaram się dowieść, że idee konstytucjonalizmu i konstytucji, oczywiście w sensie materialnoprawnym, sięgają aż do starożytnego Rzymu.

EN

In the presented article, I try to answer the question whether in the Roman state there is a possibility to find the roots of the constitution. In Roman state the constitution as a separate normative act did not exist, the separate jurisdiction of public law was not created, and a constitutional law was primarily based on the custom and political practice. However, in the preserved source material, among others, Cicero’s and Polybius’ statements can be found, which refer to the political issues. On the basis of their analyses, I try to prove that the ideas of constitutionalism and constitution, of course in a substantive sense, date back to the ancient Rome.

Keywords

PL

konstytucja; ustrój; starożytny Rzym; Cyceron

EN

constitution; political system; ancient Rome; Cicero

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2020
• Issue: 5 (57)
• Pages: 283-293

Dates

published

2020-10-31

Contributors

author

Świrgoń-Skok Renata

• University of Rzeszow

References

• Arystoteles, Polityka, Wrocław 2005.
• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warsaw 2004.
• Bleicken J., Die Verfassung der Römischen Republik. Grundlagen und Entwiklung, Paderborn-München-Bonn-Zürich 1985.
• Böckenförde E.W., Historyczny rozwój i różne znaczenia pojęcia konstytucji, “Civitas” 1997, No. 1.
• Cicero and Modern Law, ed. R.O. Brooks, London-New York 2009.
• Cicero, On the Commonwealth and On the Laws, ed. J.E.G. Zetzel, Cambridge 1999.
• Ciszewski W., Republikańskie odczytanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, “Przegląd Konstytucyjny” 2017, No. 4.
• Dębiński A., Misztal-Konecka J., Wójcik M., Prawo rzymskie publiczne, Warsaw 2010.
• Dictionary of Political Knowledge, eds. J. Marszałek-Kawa, D. Plecka, Toruń 2019.
• Encyklopedia prawa, ed. U. Kalina-Prasznic, Warsaw 2007.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne - zarys wykładu, Warsaw 2008.
• Jurewicz A., Sajkowski R., Sitek B., Szczerbowski J., Świętoń A., Rzymskie prawo publiczne. Wybrane zagadnienia, Olsztyn 2011.
• Kumaniecki K., Cyceron i jego współcześni, Warsaw 1989.
• Kumaniecki K., Literatura rzymska. Okres cyceroński, Warsaw 1977.
• Lewicki Z., Greckie i rzymskie wzorce konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki, “Zeszyty Prawnicze” 2012, vol. 12.3.
• Lintott A., The Constitution of the Roman Republic, Oxford-New York 1999.
• O państwie, [in]: Cyceron, Pisma filozoficzne, vol. II, O państwie. O prawach. O powinnościach. O cnotach, Warsaw 1960.
• Piekarski R., Co nie mieści się w dobrze pojętym republikanizmie. Wybrane narracje republikanizmu w cywilizacji Zachodu - od czasów antyku greckiego po czasy współczesne, “Pieniądze i Więź” 2018, vol. 21, No. 2.
• Polibiusz, Dzieje, I, Wrocław 1957. Polskie prawo konstytucyjne, ed. W. Skrzydło, Lublin 2004.
• Radford R.T., Cicero, A Study in the Origins of Republican Philosophy, Rodopi, Amsterdam-New York 2002.
• Rzymskie prawo publiczne, eds. B. Sitek, P. Krajewski, Olsztyn 2006.
• Sondel J., Słownik łacińsko - polski dla prawników i historyków, Cracow 1997.
• Surowiecka A., Konstytucja - aspekty historyczne, definicyjne i współczesne kierunki rozwoju, “PERSPEC†IVA Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne” 2012, No. 2.
• Walbank F.W., Polybius and the Roman Empire, Cambridge 2009.
• Wołodkiewicz W., Europa i prawo rzymskie. Szkice z historii europejskiej kultury prawnej, Oficyna 2009.
• Wołodkiewicz W., L’impatto delle idee ciceroniane dello stato sul pensiero politico americano del sette cento, “Ciceroniana” 1994, vol. 8.
• Wołodkiewicz W., Uwagi na marginesie konstytucyjnego modelu państwa prawa, “Palestra” 2006, No. 5-6.
• Wołpiuk W.J., Instytucja konstytucjonalizmu a prawo konstytucyjne, [in:] Instytucje prawa konstytucyjnego w dobie integracji europejskiej, eds. J. Wawrzyniak, M. Laskowska, Warsaw 2009.
• Wróblewski M., Dyskurs konstytucyjny w Unii Europejskiej - pojęcie konstytucji i konstytucjonalizmu w porządku prawnym Unii Europejskiej, [in:] Konstytucja dla Europy. Przyszły fundament Unii Europejskiej, ed. S. Dudzik, Cracow 2005.
• Zabłocki J., Tarwacka A., Publiczne prawo rzymskie, Warsaw 2011.
• Zajadło J., Czy Cyceron był prawnikiem?, “Palestra” 2018, No. 11.
• Zajadło J., Fragment Oratio pro Cluentio Cycerona - pierwowzór idei rządów prawa, “Przegląd Konstytucyjny” 2019, No. 1.
• Zajadło J., Konstytucjonalizacja prawa międzynarodowego, “Państwo i Prawo” 2011, No. 3.
• Zajadło J., Nie wiecie co znaczy rule of law? Sięgnijcie do Cycerona, “Monitor Konstytucyjny” 2019, No. 1.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2020.05.21