Społeczności kultury pucharów lejkowatych na wyspie Wolin

• Authors: Matuszewska Agnieszka

Title variants

EN

Funnel Beaker culture communities on Wolin island

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Abstract: The article is a summary of previous findings concerning the settlement of the Funnel Beaker culture on Wolin island. There is comprehensively characterized the palaeoenvironment of the region in question and these findings were used to determine the settlement preferences of the Funnel Beaker culture communities. The analysis of pottery material, mainly decoration motifs, allowed to establish that its majority should be associated with Wiórek phase, with a very modest share of the northern component (Gingst group).

Keywords

PL

kultura pucharów lejkowatych; wyspa Wolin; osadnictwo; badania paleośrodowiskowe

EN

the Funnel Beaker culture; Wolin island; Settlement; palaeoenvironmental studies

• Publisher: Muzeum Narodowe w Szczecinie
• Journal: Materiały Zachodniopomorskie
• Year: 2016
• Volume: 12
• Pages: 77-124

Dates

published

2016

Contributors

author

Matuszewska Agnieszka

• Katedra Archeologii Uniwersytet Szczeciński

References

• Åberg N. 1918. Das nordische Kulturgebiet in Mitteleuropa während der jüngeren Steinzeit. Uppsala-Leipzig.
• Balcer B. 1983. Z badań nad rozwojem krzemieniarstwa neolitycznego na Pomorzu. W: T. Malinowski (red.), Problemy epoki kamienia na Pomorzu. Słupsk, 205–216.
• Borowiec J. 1959. Gleby powiatów wolińskiego i kamieńskiego na tle warunków przyrodniczych. Materiały Zachodniopomorskie 5, 9–24.
• Borowiec J. 1969. Zagadnienia gleboznawczo-siedliskowe Wolińskiego Parku Narodowego, Szczecińskie Towarzystwo Naukowe, Wydział Nauk Przyrodniczo-Rolniczych XXXI, 3, 3–59.
• Borówka R. K. 2002. Środowisko geograficzne. W: K. Borówka (red.), Przyroda Pomorza Zachodniego. Szczecin, 6–102.
• Cnotliwy E. 1959. Powiat Wolin. Materiały Zachodniopomorskie 5, 591–598.
• Cnotliwy E. 1961. Wyniki archeologicznych badań ratunkowych na Wzgórzu Wisielców w Wolinie w 1959 r. Materiały Zachodniopomorskie 7, 181–257.
• Cnotliwy E. 1966. Powiat kamieński w starożytności. Szczecin.
• Czebreszuk J., Kozłowska-Skoczka D. 2008. Sztylety krzemienne na Pomorzu Zachodnim. Szczecin.
• Hartz S., Lübke H. 2005. Zur chronostratigraphischen Gliederung der Ertebølle-Kultur und frühesten Trichterbecherkultur in der südlichen Mecklenburger Bucht. Bodendenkmalpflege in Mecklenburg-Vorpommern 52, 119–143.
• Jankowska D. 1990. Społeczności strefy południowo-zachodniobałtyckiej w dobie neolityzacji. Poznań.
• Kalita-Skwirzyńska K., Cnotliwy E. 1992. Katalog zabytków Pomorza Zachodniego: województwo szczecińskie, gmina Wolin. Szczecin.
• Kondracki J. 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. Warszawa.
• Kostrzewski A., Zwoliński Z. 1988. Morphodynamics of the cliffed coast, Wolin Island. Geographia Polonica 55, 69–81.
• Kostrzewski A., Zwoliński Z. 1994a. Bałtyckie wybrzeże klifowe Wyspy Wolin – stan aktualny, tendencje rozwoju. Klify 1, 81–97.
• Kostrzewski A., Zwoliński Z. 1994b. Contemporary morphodynamics of the cliff coasts of Wolin Island. W: K. Rotnicki (red.), Changes of the Polish Coastal Zone, QRI, AMU. Poznań, 145–155.
• Kulczycka-Leciejewiczowa A. 1996. Badania nad osadnictwem neolitycznym we wschodniej części środkowego i dolnego Nadodrza. W: L. Leciejewicz, E. Gringmuth-Dallmer (red.), Człowiek a środowisko w środkowym i dolnym Nadodrzu. Badania nad osadnictwem pra- i wczesnodziejowym. Spotkania Bytomskie 2. Wrocław, 41–57.
• Kunkel O., Borchers W., Bethe H. 1938. Urgeschichte, Volkskunde, Landesgeschichte und Stadtkultur, kirchliche Kunst (Mitteilungen aus dem Pommerschen Landesmuseum). Baltische Studien (Neue Folge) 40, 308–355.
• Latałowa M. 1992. Man and vegetation in the pollen diagrams from Wolin Island (NW Poland). Acta Paleobotanica 32/1, 123–249.
• Latałowa M. 1998a. Zarys późnoglacjalnej i holoceńskiej historii roślinności wyspy Wolin. W: J. Herbich, M. Herbichowa (red.), Szata roślinna Pomorza – zróżnicowanie, dynamika, zagrożenia, ochrona. Przewodnik Sesji Terenowych 51. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego, 15-19 IX 1998. Gdańsk, 23–32.
• Latałowa M. 1998b. Stanowiska „Kołczewo” i „Jezioro Racze” – późnoglacjalna i holoceńska historia roślinności na obszarze morenowym. W: Szata roślinna Pomorza – zróżnicowanie, dynamika, zagrożenia, ochrona. Przewodnik sesji terenowych 51. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego, 15-19 IX 1998. Gdańsk, 41.
• Latałowa M. 1999a. Holoceńskie zdarzenia hydrologiczne zarejestrowane metodami paleoekologicznym na stanowiskach „Wolin II” i „Wolin I” w dolinie Dziwny. W: R.K. Borówka, Z. Młynarczyk, A. Wojciechowski (red.), Ewolucja geosystemów nadmorskich południowego Bałtyku. Poznań–Szczecin, 95–98.
• Latałowa M. 1999b. Zmiany hydrologiczne wywołane przez czynnik klimatyczny i działalność człowieka zapisane w torfowisku Kołczewo i osadach dennych Jeziora Raczego. W: R.K. Borówka, Z. Młynarczyk, A. Wojciechowski (red.), Ewolucja geosystemów nadmorskich południowego Bałtyku. Poznań–Szczecin, 99–103.
• Latałowa M. 2007. Gospodarka człowieka w diagramach pyłkowych. W: M. Makohonienko (red.), Środowisko – człowiek – cywilizacja 1. Poznań, 171–187.
• Latałowa M., Święta J. 2003. Rozwój Zalewu Szczecińskiego w świetle analizy pyłkowej i analizy szczątków makroskopowych roślin. W R.K. Borówka (red.), Holoceńskie zmiany paleohydrologiczne w Zalewie Szczecińskim w świetle badań sekwencji pokryw osadów dennych. Szczecin, 1–17.
• Marsz A. 1966. Próba regionalizacji fizycznogeograficznej wyspy Wolin. Poznań, 59–108. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią 17.
• Matuszewska A. 2011. Kultura ceramiki sznurowej na Dolnym Nadodrzu. Poznań.
• Matuszkiewicz J.M. 2008. Potencjalna roślinność naturalna Polski. Warszawa.
• Midgley M. 1992. TRB Culture. The first farmers of the North European Plan. Edinburgh.
• Nowak M. 2009. Drugi etap neolityzacji ziem polskich. Kraków.
• Orwat F. 1958. Wyniki analizy pyłkowej. Poznań, 264. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią 4.
• Papis P. 2013. Źródła neolityczne ze stanowiska Zalesie 2, gm. Międzyzdroje, woj. zachodniopomorskie. Maszynopis pracy magisterskiej, Archiwum Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Rzepecki S. 2004. Społeczności środkowoneolitycznej kultury pucharów lejkowatych na Kujawach. Poznań.
• Schuldt E. 1972. Die mecklenburgischen Megalithgräber. Untersuchungen zu ihrer Architektur und Funktion. Beiträge zur Ur- und Frühgeschichte der Bezirke Rostock, Schwerin und Neubrandenburg 6.
• Siuchniński K. 1969. Klasyfikacja czasowo-przestrzenna kultur neolitycznych na Pomorzu Zachodnim 1: Katalog źródeł archeologicznych. Szczecin.
• Siuchniński K. 1972. Klasyfikacja czasowo-przestrzenna kultur neolitycznych na Pomorzu Zachodnim 2: Opracowanie analityczne. Szczecin.
• Siuchniński K. 1981. Zagadnienie grupy ustowskiej (britzko-ustowskiej) kultury pucharów lejkowatych. W: T. Wiślański (red.), Kultura pucharów lejkowatych w Polsce. Poznań, 137–160.
• Siuchniński K. 1983. Stosunki kulturowe u ujścia Odry w neolicie i w początkach epoki brązu. W: W. Filipowiak, G. Labuda (red.), Dzieje Szczecina 1, Pradzieje Szczecina. Warszawa–Szczecin, 103–278.
• Stanisławski B. 2007. Sprawozdanie z nadzoru archeologiczno-konserwatorskiego przy budowie obwodnicy Międzyzdrojów oraz archeologicznych badań wykopaliskowych w Międzyzdrojach, stanowisko nr 2, wykopy nr 1 & 2, osada kultury pucharów lejkowatych Maszynopis opracowania wyników badań. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie. Wolin.
• Starkel L. 1977. Paleogeografia holocenu. Warszawa.
• Starkel L. 1983. Paleogeografia i klimat późnego plejstocenu i holocenu. W: J.K. Kozłowski, S. Kozłowski (red.), Człowiek i środowisko w pradziejach. Warszawa, 14–31.
• Starkel L., Ralska-Jasiewiczowa M. 1991. Zmiany klimatu i stosunków wodnych w holocenie. W: L. Starkel (red.), Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. Warszawa, 177–181.
• Umbreit C. 1937. Neue Forschungen zur ostdeutschen Steinzeit und frühen Bronzezeit. Lipsk.
• Wiślański T. 1966. Kultura amfor kulistych w Polsce północno-zachodniej. Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Wojtasik J. 1959. Odkrycia. Materiały Zachodniopomorskie 5, 598–600.

Identifiers

ISSN

0076-5236