Słabości i niedostatki procedur demokracji deliberacyjnej

• Authors: Krzewińska Aneta

Title variants

EN

The limitations and shortcomings of deliberative democracy procedures

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zostały omówione dwie kwestie. Po pierwsze, wskazano na cechy systemów demokratycznych, które są krytykowane przez zwolenników demokracji deliberacyjnej. Taka perspektywa pozwoliła na prezentację najważniejszych cech demokracji deliberacyjnej. Charakteryzując ten typ demokracji, odniesiono się również do samej procedury deliberacji, czyli grupowego namysłu nad ważnymi kwestiami o wymiarze społecznym, politycznym i gospodarczym. Po drugie, przeprowadzono krytykę demokracji deliberacyjnej, ale nie odnosząc się do jej filozoficzny założeń, lecz wskazując na problemy, które wynikają ze stosowania właściwych dla demokracji deliberacyjnej procedur. Artykuł kończy prezentacja przyczyn niezwykle rzadkiego wykorzystywania procedur deliberacyjnych w Polsce oraz trudności z jakimi wiąże się ich realizacja.

EN

This article presents two main issues. Firstly, it shows the characteristics of democracy which are criticised by supporters of deliberative democracy. This perspective makes it possible to present the main attributes of deliberative democracy. The characteristics of this type of democracy refer to the procedures of deliberation, as a general reflection on important social, political, and economic issues. Secondly, the paper criticises deliberative democracy by showing the problems associated with the implementation of procedures, without considering the philosophical background of the issue under discussion. The article concludes with the presentation of an extremely rare application of the procedures of deliberative democracy in Poland, and the troubles connected with its realisation.

Keywords

PL

demokracja deliberacyjna; deliberacja; procedury demokracji deliberacyjnej; facylitator

EN

deliberative democracy; deliberation; procedures of deliberative democracy; facilitator

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2017
• Volume: LXVI
• Issue: 3
• Pages: 45-72

Dates

published

2017

Contributors

author

Krzewińska Aneta

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Metod i Technik Badań Społecznych

References

• Adamiak Piotr. 2014. Zaangażowanie społeczne Polek i Polaków. Wolontariat, filantropia, 1% i wizerunek organizacji pozarządowych. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor. http://civicpedia.ngo.pl/files/wiadomosci.ngo.pl/public/civicpedia/publikacje_okladki_LAST/20140407_RAPORT_final.pdf [dostęp: 5.10.2014].
• Bachmann Klaus. 2004. Konwent o przyszłości Europy. Demokracja deliberatywna jako metoda legitymizacji władzy w wielopłaszczyznowym systemie politycznym. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
• Baciak Przemysław. 2006. „Internet – Agora XXI wieku? Rozważania w świetle teorii demokracji deliberatywnej autorstwa Jürgena Habermasa”. Global Media Journal – Polish Edition 2(2) Fall: 132–147.
• Bauman Zygmunt. 2000. Globalizacja. Warszawa: PIW.
• Bohman James. 1998. “The coming of age of deliberative democracy”. Journal of Political Philosophy 6: 399–423.
• Buksiński Tadeusz. 2002. Dylematy demokracji deliberatywnej Johna Rawlsa i Jürgena Habermasa. W: Rozum jest wolny, wolność – rozumna, R. Marszałek, E. Nowak-Juchacz (red.), 347–363. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Boguszewski Rafał. 2016. Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich. Komunikat z badań CBOS nr 13/2016.
• Cybulska Anna. 2012. Zaufanie społeczne. Komunikat z badań CBOS, BS/33/2012.
• Czapiński Janusz, Panek Tomasz (red.). 2015. Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków. www.diagnoza.com [dostęp: 25.01.2016].
• Czyżewski Marek. 2008. „Demokracja deliberacyjna w Unii Europejskiej i europejska strefa publiczna”. Przegląd Socjologiczny LVII/2: 171–185.
• Czyżewski Marek, Kinga Dunin, Andrzej Piotrowski. 2010. Cudze problemy, czyli wstęp do sepologii. W: Cudze problemy. O ważności tego, co nieważne. Analiza dyskursu publicznego w Polsce, M. Czyżewski, K. Dunin, A. Piotrowski (red.), 5–22. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Czapiński Janusz, Panek Tomasz (eds.). 2005. The deliberative democracy handbook. Strategies for effective civic engagement in the twenty-first century. San Francisco: Jossey--Bass.
• Davies Todd, Reid Chandler. 2011. Online deliberation design: Choices, criteria, and evidence. W: Democracy in motion: Evaluating the practice and impact of deliberative civic engagement, T. Nabatchi, M. Weiksner, J. Gastil, M. Leighninger (eds.), 103–131. New York: Oxford University Press.
• Elliott Janice, Sara Heesterbeek, Carolyn J. Lukensmeyer, Nikki Slocum. 2005. Participatory methods toolkit. A practitioner’s manual. The King Baudouin Fundation and the Flemish Institute for Science and Technology Assessment. www.kbs-frb.be [dostęp: 20.05.2010].
• Grzeszkiewicz-Radulska Katarzyna. 2007. „Obywatel jako respondent?”. Przegląd Socjologiczny LVI/1: 175–202. Łódź.
• Grzeszkiewicz-Radulska Katarzyna. 2009. „Respondenci niedostępni w badaniach sondażowych”. Analizy i próby technik badawczych w socjologii XII, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Habermas Jürgen. 2005. Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Held David. 2010. Modele demokracji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Hipsz Natalia. 2015. 25 lat państwa obywatelskiego. Społeczne oceny samorządności terytorialnej. Komunikat z badań CBOS nr 69/2015.
• Jakubiak-Mirończuk Aneta. 2009. Model tworzenia prawa w Polsce po reformie Better Regumation a idea demokracji deliberatywnej. ZNZE WSIiZ 3(110): 1–40.
• Juchacz Piotr W. 2002. Idea demokracji deliberatywnej. W: Indywidualizm, wspólnotowość, polityka, M.N. Jakubowska, A. Szahaj, K. Arbiszewski (red.), 147–162. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Kotnarowski Michał, Radosław Markowski, Michał Wenzel, Marta Żerkowska-Balas. 2014. Demokratyczny Audyt Polski. Warszawa: Centrum Studiów nad Demokracją, SWPS. http://bs.net.pl/sites/default/files/media/rozne/demokratyczny_audyt_polski_2014_final_0.pdf [dostęp: 10.11.2016].
• Krzewińska Aneta. 2015. E-konsultacje społeczne – teraźniejszość czy przyszłość? Łódzkie doświadczenia związane z prowadzeniem konsultacji społecznych. W: E-społeczeństwo w Europie Środkowej i Wschodniej. Teraźniejszość i perspektywy rozwoju, S. Partycki (red.), 272–287. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Krzewińska Aneta. 2016. Deliberacja. Teoria – metodologia – praktyka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kubiak Anna. 2007. „Destrukcja procesu akulturacji badań sondażowych w Polsce”. Przegląd Socjologiczny LVI/1: 61–78.
• Lutyński Jan. 1994. Ankieta i jej rodzaje na tle podziału technik otrzymywania materiałów. W: Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia, Lutyński Jan, 110–150. Łódź: ŁTN.
• Michałowska Elżbieta. 2008. „Syndrom NIMBY jako przykład samoorganizacji społecznej na poziomie lokalnym”. Studia Regionalne i Lokalne 1(31): 60–80.
• Olech Anna. 2013. Kiedy mieszkańcy uczestniczą w podejmowaniu decyzji. W: Przepis na uczestnictwo. Diagnoza partycypacji publicznej w Polsce, tom II, A. Olech (red.), 109–122. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Przybyłowska Ilona. 1996. „Proces akulturacji sondaży opinii publicznej w Polsce”. Przegląd Socjologiczny XLV: 125–141.
• Putnam Robert D. 2008. Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Reykowski Janusz. 2007. „Procesy grupowe a rozwiązywanie antagonistycznych konfliktów: Czy idea demokracji deliberatywnej może mieć psychologiczny sens?”. Psychologia Społeczna 202 (04): 97–119.
• Roguska Beata. 2016. Aktywność społeczno-polityczna Polaków. Komunikat z badań nr 16/2016. Warszawa, CBOS.
• Saward Michael. 2008. Demokracja. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Shapiro Ian. 2006. Stan teorii demokracji. Warszawa: PWN.
• Słomczyński Kazimierz M., Janicka Krystyna. 2008. Strukturalne uwarunkowania postaw prodemokratycznych: Polska na tle innych krajów. W: Strukturalne podstawy demokracji, A. Rychard (red.), 15–46. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Sroka Jacek. 2009. Deliberacja i rządzenie wielopasmowe. Teoria i praktyka. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Sześciło Dawid, Mikołaj Cześnik, Radosław Markowski. 2013. Obywatele i wybory, raport Fundacji Batorego w projekcie „Masz głos, masz wybór”. http://www.maszglos.pl/wp-content/uploads/2013/06/Raport-Obywatele-i-wybory-Dawid-Szescilo-Mikolaj-Czesnik-Radoslaw-Markowski-Warszawa-czerwiec-2013.pdf [dostęp: 20.01.2016].
• Sztompka Piotr. 2005. Zaufanie. W: Encyklopedia Socjologii. Suplement. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Tully James. 2002. “The unfreedom of the moderns in comparison to their ideals of constitutional democracy”. Modern Law Review 65(2): 204–228.
• Walzer Michael. 2006. Polityka i namiętność. O bardziej liberalny egalitaryzm. Warszawa: Muza SA.
• Wasilewski Jacek. 2007a. Demokracja deliberatywna: stanowiska i nadzieje. W: Konflikty międzygrupowe: przejawy, źródła i metody rozwiązywania, U. Jakubowska, K. Skarżyńska (red.), 313–334. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academia.
• Wasilewski Jacek. 2007b. Czy demokracja deliberatywna naprawi współczesną demokrację? W: Konflikt i porozumienie. Psychologiczne podstawy demokracji deliberatywnej, J. Reykowski (red.), 13–35. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academia.
• Wesołowska Elżbieta. 2010. Deliberatywne rozwiązywanie konfliktów wartości. Wielość dróg do porozumienia. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Wnuk-Lipiński Edmund. 2004. Świat międzyepoki. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Zgiep Marcin. 2013. „Namysł – rozmowa – działanie. Teoretyczny model publicznej deliberacji”. Przegląd Socjologiczny LXII/4: 43–65.
• Żardecka-Nowak Magdalena. 2008. „Demokracja deliberatywna jako remedium na ponowoczesny kryzys legitymizacji władzy”. Teka Komisji Politologii i Stosunków Między­narodowych 3: 29–40.

Identifiers

DOI

10.26485/PS/2017/66.3/2