KRAJOBRAZY W SZTUCE OGRODOWEJ

• Authors: Myszka-Stąpór Izabela

Title variants

EN

LANDSCAPES IN GARDEN ART

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie synergii dzieła sztuki i dzieła z kategorii architektury krajobrazu – ogrodu pokazowego. Ogród i zapisane w nim wartości artystyczne i estetyczne stają się dziełem w krajobrazie. Zdarza się również, że ogród tworzony jest przez artystę w celu wyrażenia pewnej treści. Jest dziełem – trójwymiarowym obrazem, utworem, wypowiedzią. Takie ogrody prezentowane są na festiwalach ogrodowych, cieszących się dużą popularnością wydarzeniach z pogranicza natury i kultury. Analizy ogrodów pokazowych zakotwiczone w metodyce analizy dzieła sztuki oraz architektury krajobrazu wskazały, że inspiracją do ich tworzenia mogą być krajobrazy –różne, nie tylko te piękne, urokliwe, malownicze; również te zdegradowane. Wartości prezentowane w ogrodach pokazowych wskazują na dużą wrażliwość twórców na aspekty związane z ochroną środowiska, co ma niebagatelne znaczenie i przełożenie na odbiorców – użytkowników krajobrazów.

EN

An aim of this article is to present the cooperation between the piece of art and work from the landscape architecture category – a show garden. The garden and the artistic and aesthetic values saved in it, become an art in the landscape. It also happens when the garden is created by the artist for the purpose to tell a story, express the content. It’s an art work – a three-dimensional image, narration, statement. These gardens are presented during garden festivals, popular events in the interdisciplinary way – of nature and culture. The analyses of show gardens anchored in the methodology of the analysing art and landscape architecture showed that the inspiration in making them could be the landscapes – different landscapes, not only beautiful, charming, delightful, but even those downgraded. The values presented in gardens show indicate high sensitivity of creators to the aspects connected with environmental protection which has a considerable meaning and impact on recipients – the users of landscapes.

Keywords

PL

sztuka ogrodowa; krajobraz; ogrody pokazowe; festiwale ogrodowe

EN

garden art; landscape; show gardens; garden festival

• Publisher: Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
• Year: 2017
• Issue: 53(2) Architektura
• Pages: 166-175

Contributors

author

Myszka-Stąpór Izabela

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

References

• Bartman Z., Kuszlis-Mielniczuk K. (2012), Bee or not to bee, archiwum Katedry Sztuki Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.
• Benkel E., Jastrzębowska I., Parol K., Lipka P. (2016), Reditus, archiwum Katedry Sztuki Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.
• Bogdanowski J. (2000), Polskie ogrody ozdobne, Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
• Czyżewska A., Płusa S., Popielarz M., Radomska H., Tyborowski D., Saletnik M. (2016), Progresregres, archiwum Katedry Sztuki Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.
• Dąbrowska-Budziło K. (2009), Treść krajobrazowej kompozycji – jej warstwa znaczeniowa, „Przestrzeń i FORMA”, nr 12.
• Dymitryszyn I., Jojczyk A., Dymitryszyn M., Gałek M. (2011), Ogród ludzi i zwierząt, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), II Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2012, Aboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Fryz M., Barzyk E., Cisek N., Gajek A., Kochańska N., Makarska D., Mityk W., Rzepka J., Selwa W., Teler M., Tomczyk A., Wijas J., Zgnilec J. (2012), Ogród przeobrażenia, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), II Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2012, Aboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Gawryszewska B.J. (2010), Czym jest ogród przydomowy jako współczesne dzieło sztuki ogrodowej, (w:) Gawryszewska B.J. (red.), Ogród za oknem. Dzieło sztuki, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Warszawa.
• Gawryszewska B.J., Myszka-Stąpór I. (2013), Kalwaria, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), III Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2013, Wydawnictwo Arboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Gawryszewska B.J., Rylke J., Skalski J. (2013), Od powietrza, ognia, głodu i wojny…, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), III Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2013, Wydawnictwo Arboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Gołaszewska M. (1984), Zarys estetyki (problematyka, metody, teorie), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa,
• Herman K., Słomkowski J., Łepkowski M. (2012), Muzyczny ogród postkatastroficzny, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), II Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2012, Wydawnictwo Arboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Ingarden R. (1966), Studia z estetyki, PWN, Warszawa.
• Januszczyk W. (2014), Cena 100%, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), IV Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2014, Aboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Januszczyk W. (2015), Wulkanizacja opon 150 m, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2015, Aboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Januszczyk W. (2016), Nasadzenia przestępcze, Wypowiedź twórcy ogrodu pokazowego na wernisażu festiwalu, czerwiec, Bolestraszyce.
• Jechna C., Jaskłowska A. (2013), Ogród degradacji rok 2113, archiwum Katedry Sztuki Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.
• Kant I. (2004), Krytyka władzy sądzenia, Wydawnictwo Naukowe Naukowe PWN, Warszawa.
• Karwat D. (2013), Ogród przemijania, archiwum Katedry Sztuki Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.
• Krug D. (2013), Zdrowaś Mario czyli o obecności najważniejszej Kobiety w dziejach Chrześcijaństwa we frontowych częściach ogrodów przydomowych, (w:) Gawryszewska B.J., Wlazło-Malinowska K. (red.), Ogród za oknem ogród kobiety, Wydawnictwo Sztuka ogrodu Sztuka krajobrazu, Warszawa.
• Lilia J., Wojciechowska M. (2013), Polaka myślenie o ogrodzie, archiwum Katedry Sztuki Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.
• Lipka K., Jaxa-Chamiec J., Korpikiewicz K., Mucha J., Hoffmann A., Szymaniak A., Babańczyk M. (2016), Masz więcej?, archiwum Katedry Sztuki Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.
• Mityk W. (2015), Chciwość, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2015, Aboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Myszka-Stąpór I. (2014), Elementy ogrodowe. Ich forma, funkcja i znaczenie, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu. Sztuka Krajobrazu, Warszawa.
• Myszka-Stapór I. (2016), Okrągły stół, Wypowiedź twórcy ogrodu pokazowego na wernisażu festiwalu, czerwiec, Bolestraszyce.
• Panofsky E. (1971), Studia z historii sztuki, PIW, Warszawa
• Papież Franciszek (2015), Encyklika Laudato Si Ojca świętego Franciszka poświęcona trosce o wspólny dom, http://w2.vatican.va/content/dam/francesco/pdf/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si_pl.pdf [dostęp: lipiec 2016].
• Pełczyńska I. (2012), Impresje z ogrodem wiejskim w tle, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), II Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2012, Aboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Piórecki N. (2013), Reinkarnacja, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), III Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2013, Aboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Rymkiewicz M. (2010), Myśli różne o ogrodach. Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
• Rylke J. (2015), Krajobraz Polski w oczach Polaków i ich sąsiadów, (w:) Milecka M. (red.), Kulturowe i cywilizacyjne postawy polaków, krajobraz jako dorobek kulturowy, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Lublin.
• Rylke J. (2016), Warszawska szkoła architektury krajobrazu, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajowbrazu, Warszawa.
• Sak M. (2012), Ogród I, (w:) Rylke J., Piórecki N. (red.), II Festiwal Ogrodów Bolestraszyce 2012, Wydawnictwo Arboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Bolestraszyce.
• Siewniak M., Mitkowska A. (1998), Tezaurus sztuki ogrodowej, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa.
• Skalski J. (2011), Łączenie potrzeby artystycznego działania z wysiłkiem fizycznym czyli sztuka tworzenia oryginalnych dzieł sztuki w ogrodzie, (w:) Rylke J. (red.), Wzornictwo ogrodowe 2011, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Warszawa.
• Studzińska M., Patyk P. (2012), Martwe moczary, archiwum Katedry Sztuki Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.
• Zachariasz A. (2010), Ogród za oknem jako dzieło sztuki, (w:) Gawryszewska B.J. (red.), Ogród za oknem – dzieło sztuki, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Warszawa.
• Zinowiec-Cieplik K. (2010), Moda i styl we współczesnej sztuce ogrodowej, (w:) Gawryszewska B.J. (red.), Ogród za oknem – dzieło sztuki, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Warszawa.