Kaplice św. Kazimierza i Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny przy katedrze wileńskiej oczami karmelitanek bosych – nierozpoznane źródło z 1638 r.

• Authors: Czyż Anna Sylwia

Title variants

EN

Chapels of St. Casimir and the Immaculate Conception at the Vilnius Cathedral as seen by Carmelite nuns – unrecognised source from 1638

• Languages of publication: PL EN IT

Abstracts

EN

The article recalls a source from 1638 which has hitherto not been referred to in the subject-matter literature, concerning the history of two chapels at the cathedral in Vilnius: the chapel of St. Casimir founded by King Zygmunt III, and the chapel of the Immaculate Conception which was furnished as a burial chapel by Bishop Eustachy Wołłowicz (lit. Eustachijus Valavičius). The source is a diary from travels from Lublin to Vilnius (14 November–26 December 1638) written by Carmelite nuns when going to a new monastery founded by Stefan Pac (lit. Steponas Pacas) and his wife Anna Maria Ancilia née Rudomina–Dusiacka (lit. Ona Marija Ancilia Rudomina-Dusiackaitė). The memoirs were written by a nun, Mary Magdalene (Anna Żaboklicka) who described various aspects of their journeys as well as a visit to the Vilnius Cathedral organised by the Pac family. The nuns were particularly impressed by the chapel of St. Casimir. Thanks to the fact that the nun described the chapel in detail, it was possible to reconstruct the subjects of some paintings by Bartłomiej Strobel, and to additionally interpret several facts connected with the appearance of the altar with the reliquary of St. Casimir. Even though the description of the chapel of Bishop Eustachy Wołłowicz is not as detailed, it should be underlined that by inviting the nuns there, the Pac family wanted to emphasise their kinship with the monarch of Vilnius, who was commonly highly regarded.

Keywords

EN

Vilnius; chapel of St. Casimir; chapel of the Immaculate Conception; Pac family; Carmelite nuns

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2017
• Volume: XXIV
• Pages: 162-169

Contributors

author

Czyż Anna Sylwia

• Wydział Nauk Historycznych i Społecznych, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa

References

• Archiwum Karmelitanek Bosych w Krakowie na Wesołej: sygn. 255; sygn. AKBW 22.
• Czyż A. S., Fundacje artystyczne rodziny Paców: Stefana, Krzysztofa Zygmunta i Mikołaja Stefana Paców. „Lilium bonae spei ab antiquitate consecratum”, Warszawa 2016.
• Dziechcińska H., Sarmaci wobec sztuki malarskiej. Na przykładzie pamiętników epoki, w: Corona scientiarum. Studia z historii literatury i kultury nowożytnej ofiarowane profesorowi Januszowi Palcowi, red. J. A. Chrościcki, Warszawa 2004, s. 335-359.
• Gil Cz., Karmelitanki bose w Polsce, Kraków 2011.
• Gil Cz., Słownik polskich karmelitanek bosych 1612-1914, Kraków 1999.
• Jamski P. J., Kaplica świętego Kazimierza w Wilnie i jej twórcy, „Biuletyn Historii Sztuki”, t. 68, nr 1, 2006, s. 19-44.
• Jamski P. J., Ołtarz relikwiarzowy w wileńskiej Kaplicy św. Kazimierza w pierwszej połowie XVII wieku, „Barok”, t. 12, nr 2, 2005, s. 41-71.
• Janicki M., Willa Eustachego Wołłowicza w Werkach pod Wilnem i jej epigraficzny program ideowy, „Barok”, t. 6, nr 2, 1997, s. 123-149.
• Jarczykowa M., „Heretycki biskup” – Eustachy Wołłowicz w kręgu Radziwiłłów birżańskich, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, t. 4, 2007, s. 53-65.
• Kalinowski R., Klasztory karmelitanek bosych w Polsce, na Litwie i Rusi. Ich początek, rozwój i tułactwo w czasie rozruchów wojennych w XVII w. Rzecz osnuta na kronikach klasztornych, Kraków 1900.
• Kałamajska-Saed M., Litewska Pietà Michała Anioła, w: Mowa i moc obrazów. Prace dedykowane profesor Marii Poprzęckiej, Warszawa 2005, s. 55-58.
• Karpowicz M., Matteo Castello. Architekt wczesnego baroku, Warszawa 1994.
• Kronika klasztoru Karmelitanek Bosych pw. św. Józefa w Lublinie, oprac. Cz. Gil, Poznań 2012.
• Matušakaitė M., Išėjusiems atminti. Laidosena ir kapų ženklinimas LDK, Vilnius 2009.
• Mikocka K., Nowe materiały dotyczące budowy i kaplicy św. Kazimierza w Wilnie, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. 26, nr ¾, 1981, s. 237-246.
• Moisan-Jabłońska K., Obrazowanie walki dobra ze złem, Kraków 2002, s. 295-297
• Morelowski M., Zagadnienie twórcy kaplicy św. Kazimierza i kościoła św. Teresy w Wilnie a Constantino Tencalla projektodawca kolumny Zygmunta III w Warszawie, „Prace i materiały sprawozdawcze sekcji historii sztuki” t. 2, 1935, s. 302-303.
• Popławska H., Kultura literacka karmelitanek bosych w Polsce (XVII-XVIII wiek), Gdańsk 2006.
• Samsonowicz H., Kaplica św. Kazimierza w Wilnie i uroczyste przeniesienie relikwii świętego w 1636 roku, w: Sztuka ziem wschodnich Rzeczypospolitej XVI-XVIII w., red. J. Lileyko, Lublin 2000, s. 335-347.
• Targosz K., Piórem zakonnicy. Kronikarki w Polsce XVII w. o swoich zakonach i swoich czasach, Kraków 2002.
• Tazbir J., Wrażliwość artystyczna szlachty polskiej, w: Cała historia to dzieje ludzi… Studia z historii społecznej ofiarowane profesorowi Andrzejowi Wyczańskiemu w 80-tą rocznicę urodzin i 55-lecia pracy naukowej, red. C. Kukla, Białystok 2004, s. 55-66.
• Tylicki J., Bartłomiej Strobel. Malarz epoki wojny trzydziestoletniej, Toruń 2000.
• Vitkauskienė B. R., Karaliaus Zigmanto Vazos užsakymai Vilniaus Žemutinėje pilyje, „Dailės Istorijos Studijos. Kultūros, Filosofijos ir Meno Institutas“, t. 2, 2006, s. 46-68.
• Vitkauskienė B. R., Złotnictwo wileńskie. Ludzie i dzieła XV-XVIII wiek, Warszawa 2006.
• Zahorski W., Katedra wileńska, Wilno 1904.