Zaplecze osadnicze grodu w Grzybowie

• Authors: Wrzesiński Jacek , Danielewski Marcin

Title variants

EN

The colony backup facilities in the Grzybowo stronghold

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The stronghold in Grzybowo (Września commune, Września county) is among the most mysterious and also the biggest facilities of the type from the early Middle Ages located in the heart of the Piast dominion. It was “discovered” by Olgierd Brzeski who initiated in 1989 excavations continued intermittently by 2009. The research carried out to date allows to define the chronological framework of the stronghold’s existence, namely the time between the 1020s and the mid-1050s. On the other hand, a number of issues like the stronghold’s reconstruction and development, its nature and importance in the Piast domain, its relations with the stronghold network, the course of traffic routes as well as the colony backup facili¬ties and the fortification’s location in the natural environment can and should be investigated in the course of further research.

Keywords

EN

Grzybowo; stronghold; settlement; Wielkopolska; stronghold organisation

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2018
• Issue: 2 (17)
• Pages: 86-104

Contributors

author

Wrzesiński Jacek

• Rezerwat Archeologiczny Gród w Grzybowie, Oddział Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Grzybowo 10a, 62–300 Września

author

Danielewski Marcin

• Instytut Historii, Wydział Historyczny, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89d 61–614 Poznań

References

• Borowczak B.R., Topory wojów piastowskich. Bitwa o Ostrów Lednicki, Szczecin 2008.
• Brzeski O., Grodzisko wczesnośredniowieczne w Grzybowie w powiecie wrzesińskim, Z Otchłani Wieków 13 (1936-1938), s 151-153.
• Brzeski O., Kurnatowska Z., Tuszyński M., Dziesięciolecie badań wykopaliskowych grodziska w Grzybowie, gm. Września, byłe woj. poznańskie, Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne 5 (2000), s. 57-72.
• Brzostowicz M., Rozwój osadnictwa średniowiecznego na Ziemi Wrzesińskiej w świetle źródeł archeologicznych, [w:] Archeologia Powiatu Wrzesińskiego, red. M. Brzostowicz, Poznań – Września 2003, s. 89-118.
• Danielewski M., Dzieje polityczne we wczesnym średniowieczu, [w:] Dzieje Gniezna. Pierwszej stolicy Polski, red. J. Dobosz, Gniezno 2016, s. 22-51.
• Danielewski M., Sieć grodowa na Kujawach oraz jej funkcje od połowy X do końca XIII wieku, Poznań 2016.
• Dąbrowski F., Studia nad administracją kasztelańską Polski XIII wieku, Warszawa 2007.
• Dębski A., Sankiewicz P., Uzbrojenie z Ostrowa Radzimskiego, [w:] Radzim. Gród i wieś nad Wartą, red. A. Kowalczyk, M. Skoczyński, A.M. Wyrwa, Dziekanowice 2017, s. 291-312.
• Encyklopedia Gniezna i ziemi gnieźnieńskiej, Gniezno 2011.
• Górecki J., Łastowiecki M., Konstrukcje obronne Ostrowa Lednickiego, [w:] Ostrów Lednicki. Rezydencjonalno-stołeczny ośrodek pierwszych Piastów, red. Z. Kurnatowska, A.M. Wyrwa, Warszawa 2016.
• Górecki J., Położenie Ostrowa Lednickiego, [w:] Ostrów Lednicki. Rezydencjonalno-stołeczny ośrodek pierwszych Piastów, red. Z. Kurnatowska, A.M. Wyrwa, Warszawa 2016, s. 45-54.
• Kara M., Makohonienko M., Wielkopolska krainą grodów – krajobraz kulturowy kolebki państwa polskiego w świetle nowych ustaleń chronologicznych, Landform Analysis 16 (2011), s. 20-25.
• Kara M., Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne, Poznań, passim
• Kara M., Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne, Poznań.
• Kozierowski S., Badania nazw topograficznych dzisiejszej Archidyecezyi Gnieźnieńskiej, Poznań 1914.
• Kozierowski S., Szematyzm historyczny ustrojów parafialnych dzisiejszej archidiecezji gnieźnieńskiej, Poznań 1934.
• Krysztofiak T., Ośrodek grodowy w Gieczu w okresie przed- i wczesnopaństwowym, [w:] Gród państwowy w Gieczu. Geneza – funkcja – kontekst, red. M. Kara. T. Krysztofiak, A.M. Wyrwa, Poznań 2016, s. 115-154.
• Kurnatowscy Z. i S., O przemianach regionu Wielkopolski w czasach piastowskich, [w:] Homines et societas. Czasy Piastów i Jagiellonów. Studia historyczne ofiarowane Antoniemu Gąsiorowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Poznań 1997, red. T. Jasiński, T. Jurek, J.M. Piskorski, Poznań 1997, s. 67-74.
• Kurnatowska Z., Kara M., Wczesnopiastowskie Regnum – jak powstało i jaki miało charakter? Próba spojrzenia od strony źródeł archeologicznych, Slavia Antiqua 51 (2010).
• Kurnatowska Z., Kurnatowski S., Zasiedlenie regionu Lednicy w pradziejach i średniowieczu w świetle dotychczasowych badań, [w:] Wstęp do paleoekologii Lednickiego Parku Krajobrazowego, red. K. Tobolski, Poznań 1991.
• Kurnatowska Z., Skarby wielkopolskie z początków państwa polskiego, Studia Lednickie 13 (2014), s. 19-26.
• Kurnatowska Z., Tuszyński M., Grzybowo pod Wrześnią. Wczesnopiastowski gród na szlaku z Giecza do Gniezna, [w:] Custodia Memoriae Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. XL lat istnienia (1969-2009), red. A.M. Wyrwa, Lednica 2009, s. 141-155.
• Kurnatowski S., Przemiany osadnicze w procesie kształtowania Wielkopolski jako regionu historycznego, Slavia Antiqua 25 (1994), s. 3-45.
• Kurnatowski S., Wczesnośredniowieczny przełom gospodarczy w Wielkopolsce oraz jego konsekwencje krajobrazowe i demograficzne, Archeologia Polski 20 (1975), z. 1, s. 145-160.
• Lepka H., Grzybowo i jego środowisko kulturalne, Września 2005.
• Miecze z Ostrowa Lednickiego i Giecza, red. P. Pudło, P. Sankiewicz, A.M. Wyrwa, Dziekanowice 2011.
• Paner H., Rozwój przestrzenny wczesnośredniowiecznego Gdańska w świetle źródeł archeologicznych, Archaeologia Historica Polona 23 (2015), s. 139-161.
• Pauk M., Funkcjonowanie regale fortyfikacyjnego w Europie Środkowej w średniowieczu, „KHKM” 51 (2003), nr 1, s. 3-16.
• Petri I., Die Burganlage Grzybowo-Rabieżyce vor dem Hintergrund der piastischen Staatsbildung, Starigard. Jahresbericht des Fördervereins des Instituts für Ur- und Frühgeschichte der Christian-Albrechts-Universität Kiel 8 (2007), s. 6-14.
• Petri I., Überlegungen zur Rekonstruktion der Befestigungsanlagen der frühmittelalterlichen Burg Grzybowo-Rabieżyce in Großpolen, Mitteilungen der Deutschen Gesellschaft für Archäologie des Mittelalters und der Neuzeit 22 (2010), s. 67-76.
• Petri I., Überlegungen zur Rekonstruktion des äußeren Walles von Grzybowo-Rabieżyce (Großpolen), [w:] Siedlungsstrukturen und Burgen im westslawischen Raum, red. F. Biermann, T. Kersting A. Klammt, Langenweißbach 2009, s. 83-103.
• Poleski J., Wczesnośredniowieczne grody w dorzeczu Dunajca, Kraków 2004.
• Rajewski Z., Wielkopolskie cmentarzyska rzędowe okresu wczesnodziejowego, Przegląd Archeologiczny 6 (1939), s. 28-85.
• Samsonowicz H., Tendencje rozwoju sieci miejskiej w Polsce późnośredniowiecznej, KHKM 28 (1980), nr 3, s. 341-348.
• Sawicki T., Wczesnośredniowieczny zespół grodowy w Gnieźnie, [w:] Gniezno w świetle ostatnich badań archeologicznych, red. Z. Kurnatowska, Poznań 2001, s. 87-126.
• Sawicki T., Z badań nad przemianami topografii i funkcji grodu książęcego na Górze Lecha w Gnieźnie, Slavia Antiqua 40 (1999), s. 9-29.
• Sikorska I., Wyniki badań na grodzisku w Chłądowie, pow. Gniezno, Sprawozdania Archeologiczne 20 (1969), s. 215-220.
• Szamburski R., Z dziejów Grzybowa, Września 2008.
• Topory średniowieczne z Ostrowa Lednickiego i Giecza, red. P. Sankiewicz, A.M. Wyrwa, Lednica 2013.
• Trzeciecki M., Gród na Wzgórzu Tumskim, [w:] Płock wczesnośredniowieczny, red. A. Gołembnik, Warszawa 2011, s. 101-148.
• Tuszyński M., Grodzisko w Grzybowie, stan. 1, gm. Września, woj. poznańskie. Doniesienie wstępne, Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne 3 (1995), s. 201-204.
• Tuszyński M., Spotkania z archeologią. Spotkanie I. Grzybowo 1988-2003, Toruń 2004.
• Wrzesiński J., Gród – cmentarz – środowisko. Sacrum w kontekście przyrodniczym na przykładzie Ostrowa Lednickiego, [w:] Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu, red. S. Moździoch, Spotkania Bytomskie IV, Wrocław 2000.
• Wrzesiński J., Gród w Grzybowie. Historia i przyroda, Grzybowo – Lednica 2014.
• Wrzesiński J., Gród w Grzybowie. Rezerwat Archeologiczny. Informator, Lednica 2013.
• Wrzesiński J., Topografia Ostrowa Lednickiego, [w:] U progu chrześcijaństwa. Ostrów Lednicki, t. 1, red. K. Żurowska, Kraków 1993.