Prekursorka instytucjonalnego wychowania małych dzieci w Polsce – Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa (1858–1944)

• Authors: Barbara Moraczewska

Title variants

EN

The precursor of the institutional upbringing of the young children in Poland – Maria Weryho-Radziwiłłowicz (1858–1944)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

Taking into consideration the history of the upbringing of the young chil-dren, we can presume that the archetype of the kindergartens were so called nurseries or infant homes, the places where a child who was staying for a certain time, was taken care of, was given food, clothing and felt safe. The first nursery was established by J. F Oberlin at the end of the 18th century. The establishing of the nurseries was conditioned by fast, at that time, industrial development and what was connected with that, the demand for the women’s work. In 1816 R. Owen, who was the owner of the factory, officially established the infant school for his women workers’ children in London. The pre-school established by R. Owen was a kind of an encouragement for creating similar places all over Europe. The first nursery in Poland was created in 1837 in Warsaw as the result of the efforts of Warsaw’s merchant and philanthropist T. Janikowski. Soon, the second one, which was given the name of doctor Malacz, was established, and the next one – for the orphans, named after S. Jachowicz. All the nursery institutions, existing in Poland since the regaining of independence, had a dual character. Some of them, so called nurseries, were based on the philanthropic action and they served mostly caring function for children and their working mothers. Next to them, other upbringing institutions serving certain pedagogical roles, were organized. They were patterned on spreading in western Europe so called “Frobel’s gardens” or M. Montessori’s “infants’ homes”. The pioneer and the huge enthusiast of popularizing the second one form of taking care of a child was Maria Weryho-Radziwiłłowicz.

Keywords

PL

środowisko edukacyjne; edukacja przedszkole; nauczyciel przedszkola

EN

educational environment; nursery education; nursery teacher

• Publisher: Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
• Journal: Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
• Year: 2015
• Volume: 12
• Pages: 215-231

Dates

published

2015

Contributors

author

Barbara Moraczewska

• Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna

References

• Balcerek M., Rozwój opieki nad dzieckiem w Polsce w latach 1918–1939, Warszawa 1978.
• Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.
• Bobrowska-Nowak W., Zarys dziejów wychowania przedszkolnego, cz. I, Teorie pedagogiczne i rozwój praktyki. Materiały pomocnicze dla Zakładów Kształcenia Nauczycieli Przedszkoli, Warszawa 1978.
• „Edukacja i Dialog” 1996, nr 1 (74).
• Froebel F., O znaczeniu zabawy, [w:] Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, red. J. M. Śnieciński, Warszawa 1995.
• Gąsiorowski A., Historia wychowania. Słownik biograficzny, Olsztyn 2012.
• Historia wychowania: wiek XX, t. 1, red. J. Miąso, Warszawa 1980.
• Hoffmann J., Gry i zabawy towarzyskie, „Świetlica w Szkole” 2013, nr 6.
• Krajewski M., Historia wychowania i myśli pedagogicznej, Płock 2006.
• Krzysztoszek Z., Lewin S., Z teorii i praktyki wychowania przedszkolnego, Warszawa 1967.
• Kurdybacha Ł., Historia wychowania, Warszawa 1967.
• Kółka Socjalistyczne Gminy i Wielki Proletariat. Procesy polityczne 1878–1888, oprac. i wst. L. Baumgarten, Warszawa 1966.
• Moliere S., Maria Weryho-Radziwiłłowicz (1858–1944). Jubileusz 100 lat Polskiego Towarzystwa Higienicznego, Warszawa 1997.
• Moliere S., Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa – życie i praca, cz. I, „Wychowanie w Przedszkolu” 1982, nr 9.
• Moliere S., Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa – życie i praca, cz. II, „Wychowanie w Przedszkolu” 1982, nr 10.
• Platon, Prawa, [w:] Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. 1, Od wychowania pierwotnego do końca XVIII stulecia, wyb. i oprac. S. Wołoszyn, Warszawa 1965.
• Samsel A., Wychowanie przedszkolne w latach 1918–1939, „Wychowanie w Przedszkolu” 2003 , nr 8.
• Samsel A., Wychowanie przedszkolne w latach 1918–1939, „Wychowanie w Przedszkolu” 2003, nr 9.
• Strzemeska J., Weryho M., Metoda wychowania przedszkolnego. Podręcznik dla wychowawców, Poznań – Lublin – Wilno 1920.
• Strzemeska J., Weryho M., Wychowanie przedszkolne. Podręcznik dla wychowawców, Warszawa 1895.
• Sztobryn S., Starożytna myśl pedagogiczna, Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, t. I, red. B. Śliwerski, Gdańsk 2006.
• Weryho M., Wśród swoich. 50 powiastek dla małych dzieci, Petersburg 1907.
• Weryho-Radziwiłłowiczowa M., Metoda wychowania przedszkolnego. Podręcz-nik dla wychowawców, Lwów – Warszawa 1931.
• Weryho M., Gry i zabawy towarzyskie w pokoju i na dworze, Warszawa 1900.
• Wołoszyn S., Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. I, Kielce 1995.
• Wróbel M., Wychowanie przedszkolne w Polsce w latach 1918–1939, Wrocław – Warszawa – Kraków 1967.
• http://lxio.wordpress.com/historia-wychowania/friedrich-froebel/ (dostęp: 20.11.2013).
• Juszczak-Guca J., Halik R., Dlaczego Maria Weryho-Radziwiłłowicz jest kobietą niezwykłą?, http://forum.blizejprzedszkola.pl/17,o-forum,dlaczego-maria-weryho-radziwillowicz-jest-kobieta-niezwykla.html?part=4(dostęp: 26.11.2013).
• Motylska M., Przedszkole – rys historyczny, http://sod.ids.czest.pl/publikacje/l4 84/a484.pdf (dostęp: 15.11.2013).
• Wera B., Życie i działalność Marii Weryho-Radziwiłłowiczowej, http://www.przedszkole10.drg.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=302:zycie-i-dzialano-marii-weryho-radziwiowiczowej&catid=43: publikacje-nauczycieli&Itemid=74 (dostęp: 22.11.2013).