Reakcje społeczne mieszkańców województwa poznańskiego na podwyżki cen w 1963 roku

• Authors: Małyszka Arkadiusz

Title variants

EN

Reactions of inhabitants of the Poznań voivodeship to price rises in 1963

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The People’s Republic of Poland (PRL) never had a real market. In their longterm policies on prices, the communist authorities sacrifi ced the rqeuirement of market balance, resorting instead to the principle of stable prices for basic prod- ucts. But, the rules of economy cannot be ignored for a long time. Therefore, when the market balance collapsed, triggering market turmoil, the prices had to be risen. In 1963, after a harsh winter during which the authorities were incapable, i.a. of supplying citizens with enough coal, two rises of prices of products necessary for every household, were carried out. On 1 st April, the prices of coal and fi rewood changed, as did the fees for electrical power, gas, central heating and water. Whereas on 15 th September the retail prices were risen of dairy products (milk, cream, cheese, quark, ice cream, milk powder and milk beverages) and of distilled vinegar, vodkas, wines, rectified spirit, denatured alcohol, and matches. The prices had not been consulted neither with trade unions, nor communist party structures. The rises were explained by the need to counteract wastage and force savings upon society. In a situation when mass media were under the complete control of the ruling party, society could voice its opinion only by independent forms of expression. In the second quarter of 1963, a popular measure consisted in distributing satirical verses that mocked the higher prices of energy and the socialist system of work. Discontent was basically expressed by jokes and rumours ridiculising the rulers, disseminated in various circles, anonymous signs or some leaflets. Mockery and joke are the weapon of the weak, as the citizens of PRL felt so against the communist state in the early 1960s. Inhabitants of the Poznań voivodeship in their majority refrained from any serious protests. The people of Great Poland were prevented from reacting by the still vivid memories of the ruthlessness of the system, demonstrated i.a. during the pacification of Poznań in June 1956. Also, the 1960s marked the definite end of open resistance against the new system. After the time of “wrestling” with the new rulers in the 1940s and 1950s, people tried to arrange their lives somehow, in the consolidated communist reality; traditions rejected by the communists, were transferred to private circles of friends and families.

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2012
• Issue: 1(19)
• Pages: 65-84

Contributors

author

Małyszka Arkadiusz

• IPN Poznań

References

• M. Zaremba, Społeczeństwo polskie lat sześćdziesiątych – między „małą stabilizacją” a „małą destabilizacją” [w:] Oblicza Marca 1968, red. K. Rokicki, S. Stępień, Warszawa 2004, s. 52-64. M. Jastrząb, Polityka kształtowania cen dóbr konsumpcyjnych w Polsce Ludowej – wybrane zagadnienia [w:] PRL – trwanie i zmiana, red. D. Stola, M. Zaremba, Warszawa 2003, s. 211-247. E. Makowski, Działalność społeczno-polityczna w latach 1956–1970, „Kronika Wielkopolski” 1989, nr 2, S. Kuczyński, Polityka gospodarcza PRL. Ujęcie modelowe. Cele, zasady metody. Analiza krytyczna, Warszawa 1990, Wielka historia Polski, t. 15: Po 1956, red. K. Łabędź, M. Mikołajczyk, Kraków 2001, A. Paczkowski, Pół wieku dziejów Polski 1939–1989, Warszawa 1996, Dokumentacja prasowa. Przegląd najważniejszych wydarzeń w kraju i za granicą 1963, r. 12, s. 272-273. M.F. Rakowski, Dzienniki polityczne 1963–1966, Warszawa 1999, M. Stępień, Dziennik jako źródło historyczne do badania historii PRL (na przykładzie Dzienników politycznych Mieczysława F. Rakowskiego) [w:] Polska 1944/45–1989. Warsztat badawczy. Studia i materiały, t. 6, Warszawa 2004, s. 203-228. M. Dąbrowska, Dzienniki powojenne, t. 4: 1960–1965, Warszawa 1996, D. Jarosz, M. Pasztor, Afera mięsna: fakty i konteksty, Toruń 2004, J. Karpiński, Język polityki [w:] idem, Mowa do ludu. Szkice o języku polityki, Londyn, b.r.w., s. 75. A. Pawlicki, Kompletna szarość. Cenzura w latach 1965–1972. Instytucja i ludzie, Warszawa 2001, A. Kłoskowska, Kontrola myśli i wolność symboliczna [w:] Piśmiennictwo – systemy kontroli – obiegi alternatywne, red. J. Kostecki, A. Borodziej, t. 1, Warszawa 1992, s. 13. W. Łysiak, Wielka kontestacja. Folklor polityczny w PRL, Poznań 1998, A. Friszke, Opór społeczny w PRL 1956–1980. Tezy, uwagi, pytania [w:] Studia i materiały z dziejów opozycji i oporu społecznego, t. 4, red. Ł. Kamiński, Wrocław 2000, s. 127. Z. Hertz, „Kultura” (Paryż) 1963, nr 12, J. Sobczak, „Polski Gallup”. Powstanie i pionierskie lata Ośrodka Badania Opinii Publicznej, „Kultura i Społeczeństwo” 1999, t. 46, nr 4, - T. Ruzikowski, Tajni współpracownicy pionów operacyjnych aparatu bezpieczeństwa 1950–1984, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1 (3), s. 114. - W. Góra, Polska Rzeczpospolita Ludowa 1944–1974, Warszawa 1975, K. Skarżyńska, Aktywność i bierność polityczna [w:] Psychologia polityczna, red. K. Skarżyńska, Poznań 1999, s. 21-22.