Czym jest kulturologia?

• Authors: Kasperski Edward
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kulturologia jako odrębna refleksja o kulturze pojawiła się w drugiej połowie XX wieku, a bodźcem dla jej rozwoju stał się tak zwany zwrot kulturowy w naukach humanistycznych, który uświadomił ich kulturowe zaplecze i podstawy. Niniejszy artykuł stara się sprecyzować, czym zajmuje się współczesna kulturologia, jaki jest przedmiot jej badań, jakie założenia teoretyczne przyjmuje ona w stosunku do niego oraz jakie cele poznawcze stawia przed sobą. Jedno z kluczowych pytań, na które kulturologia stara się odpowiedzieć, dotyczy tego, czym jest kultura, jakie są jej granice, czym jej formy różnią między sobą w czasie i przestrzeni oraz czy lub w jakiej mierze tworzą one mimo różnic wspólnotę, jedność i całość. Artykuł wskazuje z jednej strony na dynamiczny, procesualny i kreatywny charakter kultury, z drugiej zaś – na jej otwartość, a w konsekwencji na utopijność dążeń, które pragnęłyby raz na zawsze ustalić niezmienną „istotę” kultury oraz jej ponadczasowe wyznaczniki i ramy systemowe. Artykuł składa się z trzech części: 1) Kontekst, przedmiot i właściwości kulturologii, 2) Delimitacje kultury, 3) Akceleracja, piśmienność, wielokulturowość, kulturalizm.

Keywords

PL

kulturologia; delimitacje kultury; wielokulturowość; kulturalizm

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Załącznik Kulturoznawczy
• Year: 2015
• Issue: 2
• Pages: 12-49

Dates

published

2015

Contributors

author

Kasperski Edward

References

• Joaquín Jareño Alarcón, Anthropology, Indeterminacy and Incommensurability,
• http://hottopos.com/convenit6/jareno.htm [data dostępu: 10.10.2015].
• Moritz Baßler, New Historicism, Cultural Materialism und Cultural Studies, [w:] Konzepte der Kulturwissenschaften. Theoretische Grundlagen – Ansätze – Perspektiven, red. Ansgar Nünning, Vera Nünning, Stuttgart 2003.
• Moritz Baßler, Towards a Poetics of Culture, „Southern Review”, vol. 20, no.1, Mar 1987, s. 3-15.
• Doris Bachmann-Medick, Kulturanthropologie, [w:] Konzepte der Kulturwissenschaften. Theoretische Grundlagen – Ansätze – Perspektiven, red. Ansgar Nünning, Vera Nünning, Stuttgart 2003.
• Hartmut Böhme, Klaus Scherpe, Zur Einführung, [w:] Literatur und Kulturwissenschaft, red. H. Böhme, K. Scherpe, Hamburg 1996.
• Robert L. Carneiro, Leslie A. White, [w:] Totems and Teachers: Key Figures in the History of Anthropology, red. Sydel Silverman, Walnut Creek 2004.
• Georges Charbonnier, Entretiens avec Claude Lévi-Strauss, Paryż 1969.
• Culture and the Unconscious, red. Caroline Bainbridge, Susannah Radstone, Michael Rustin, Candida Yates, Palgrave Macmillan 2007.
• Г.В. Дьяконов, Диалогийная концепция эстетики и литературоведения М.М. Бахтина, „Социіальна психологиія” 2006, No 6 (20), s. 35-46.
• William T. Fagan, Literacy and Cultural Thoughtfulness: the Power and Helplessness within and beyond Cultural Boundaries, http://www. literacy.org/sites/literacy.org/files/publications/fagan_cult__lit_prac_in_ Canada_96.pdf [data dostępu: 25.10.2015].
• Said Faiq, The Discourse of Intercultural Translation, „Intercultural Communication Studies” 2004, XIII, s. 3.
• James Gee, What is Literacy?, [w:] Rewriting Literacy: Culture and the Discourse of the Other, red. Candace Mitchell, Kathleen Weiler, New York 1991.
• Christian Gerlach, Wu-Wei in Europe. A study of Eurasian economic thought, Londyn 2005.
• Wolfgang Kaschuba, Anmerkungen zum Gesellschaftsvergleich aus eth- nologischer Perspektive,
• http://edoc.hu-berlin.de/oa/bookchapters/resf43HGISZo/ PDF/23uDV5SvKdUoc.pdf [data dostępu: 13.10.15].
• Wolfgang Kaschuba, Kulturalismus. Vom Verschwinden des Sozialen im Gesellschaftlichen Diskurs, [w:] tegoż, Kulturen – Identitäten – Diskurse. Perspektiven Europäischer Ethnologie, Berlin 1995.
• Alfred L. Kroeber, Clyde Kluckhohn, Culture. A Critical Review of Concepts and Definitions, Cambridge 1952.
• Adam Kuper, Culture. The Anthropogist’s Account, Cambridge 1999.
• Jurij Lotman, Культура и взрыв, [w:] tegoż, Семиосфера, С.-Петербург 2000.
• Jurij Lotman, О семиотическом механизме культуры (1971), [w:] tegoż, СЕМИОСФЕРА. Культура и взрыв. Внутри мыслящих миров. Статьи. Исследования. Заметки (1968—1992), Sankt Petersburg 2000.
• John A. Mears, Integrating Prehistory into the Study Humanity’s Common Past, [w:] Teaching World History: A Resource Book, red. Heidi Roupp, Londyn 2015.
• Michael Minkov with contribution by Geert Hofstede, Cross-Cultural Analysis. The Science and Art of Comparing the Worldʼs Modern Societies and Their Cultures, Sage 2013.
• Claus-Michael Ort, Kulturbegriffe und Kulturtheorie, [w:] Ansgar Nünning, Vera Nünning (Hgs), Konzepte der Kulturwissenschaften. Theoretische Grundlagen – Ansätze – Perspektiven, Stuttgart 2003.
• Cyprian K. Norwid, Pisma wszystkie, t. 2, Warszawa 1971.
• Татьяна М. Обухова, «Вненаходимость» в диалоге культур (по работам М.М Бахтина), [w:] Языки. Культуры. Перевод. Материалы международного научно-практического форума, Москва 2013.
• Hilary Putnam, Reason, Truth and History, Cambridge 1981.
• William H. Sewell, The Concepts of Culture, [w:] Beyond the Cultural Turn New Directions in the Study of Society and Culture, red. Victoria E. Bonnell, Lynn Hunt, Berkeley 1999.
• Edward G. Singerland, Effortless Action: Wu-wei as Conceptual Metaphor and Spiritual Ideal in Early China, Oxford 2003.
• The Question of Animal Culture, red. Kevin N. Laland i Bennett G. Galef, Cambridge, Mass 2009.
• Leslie L. White, The Concept of Culture, „American Anthropologist”, New Series, Vol. 61, No. 2 (Apr., 1959), s. 227-251.