Wkład polskich filozofów z Galicji w neoscholastykę przełomu XIX i XX stulecia

• Authors: Mylik Miroslaw
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy rozwoju nauki polskiej przełomu XIX i XX w. w Polsce pod zaborami: rosyjskim, pruskim i austriackim. Utrata niepodległości nie tylko utrudniała życie codzienne ówczesnych obywateli polskich, ale też hamowała postęp cywilizacyjny naszego kraju. W tych niesprzyjających warunkach geopolitycznych dokonał się jednak w Polsce rozwój rodzimej nauki, w tym także polskiej filozofii. Rozwój ten przedstawiono na przykładzie odnowy neoscholastyki polskiej, którą wówczas reprezentowali tacy myśliciele jak: P. Semenenko, S. Pawlicki, F. Gabryl, M. Morawski, F. Krupiński i inni. W świetle ich poglądów filozoficznych zarysowano ówczesne kwestie naukowe poświęcone problematyce etycznej, historycznofilozoficznej oraz społecznej.

EN

The article is about the development of Polish science at the turn of the 19th and 20th century in Poland during its partition done by Russia, Prussia and Austria. The partition was not onlythe sourse of difficulties in everyday life for the then Poles but it could also slow down or even prevent the civilization progressof our country, what we can learn from many Polish and foreign text books. Despite all of these unfavourable geopolitical conditions, created mostly by by the governments of the occupant countries, development of Polish science, and also Polish philosophy, took place. The progress is presented by the example of the neoscholastics' revival, which was represented by P. Semenenko, S. Pawlicki, F. Gabryl, M. Morawski, F. Krupiński and others. In light of their philosophical views present theories connected with ethics, philosophy and sociology were formulated.

Keywords

PL

neoscholastyka; P. Semenenko; S. Pawlicki; F. Gabryl; M. Morawski; F. Krupiński

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2016
• Issue: 2
• Pages: 74-85

Dates

published

2016-09-01

Contributors

author

Mylik Miroslaw

• Wyższa Szkoła im. Bogdana Jańskiego w Warszawie

References

• Bazylow Ludwik. 1981. Historia powszechna 1789-1918, Warszawa 1981, s. 975.
• Borzym Stanisław. 1991. Filozofia polska 1900-1950. Wrocław – Kraków – Warszawa: Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich
• Chołoniewski Stanisław. 1842. Sen w Podhorcach. Wilno: Wydawca T. Glücksberg.
• Chołoniewski Stanisław. 1888. Kazania, t. 1-2. Kraków: Wydawca J. K. Żupański i K. J. Heumann.
• Czechowski Aleksander (red.). 1901, 1902. Historia XIX stulecia. Dzieje polityki, literatury, sztuki, nauki, przemysłu itp. opracowane na podstawie najnowszych badań i objaśnione licznymi ilustracjami, t. 1-2, 3. Warszawa: Wydawnictwo „Gazeta Polska”.
• Driault Edouard, Monod Gabriel. 1918. Dzieje polityczne i społeczne XIX wieku. Tłum. Jastrzębska Justyna. Warszawa: Wydawnictwo M. Arct.
• Fiut Ignacy Stanisław (red.). 2000. Filozofia polska w kontekście światowym (The contribution of Polish Philosophy to Western Culture). Kraków: Zakon Pijarów.
• Gawor Leszek. 2005. Polska myśl historiozoficzna I połowy XX wieku. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Gawor Leszek. 2009. Szkice o cywilizacji. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Głombik Czesław. 1973. Człowiek i historia. Studium koncepcji filozoficznej Stefana Pawlickiego. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Głombik Czesław. 1987. Wiedeń i neoscholastyka Polska. Prace z Nauk Społecznych. Folia philosophica, nr. 18.
• Głombik Czesław. 1991. Początki neoscholastyki polskiej. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Grzymała-Siedlecki Adam. 1974. Niepospolici ludzie w dniu swoim powszednim. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Hołowiński Ignacy. 1842. O metodzie filozofii. Tygodnik Petersburski, R. 13.
• Hołowiński Ignacy. 1857.Kazania niedzielne. Kraków: Wydaw. Dzieł katolickich, Naukowych i Rolniczych.
• Hołowiński Ignacy. 1859. Homiletyka. Kraków: Wydaw. Dzieł katolickich, Naukowych i Rolniczych.
• Iwicki John. 1990. Charyzmat Zmartwychwstańców. Historia Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego, t. 1. Katowice: Wydawnictwo Zmartwychwstańców.
• Janeczek Stanisław. 1994. Oświecenie chrześcijańskie. Z dziejów polskiej kultury filozoficznej. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Kadler Alicja. 1950. Stefan Pawlicki. Przyczynek do dziejów filozofii w Uniwersytecie Jagiellońskim. Sprawozdania z czynności i posiedzeń PAU, t. 51(8).
• Kaszuby Tadeusz. 1985. Semenenki koncepcja filozofii jako racjonalnego poznania Rzym (bdw).
• Korzona Tadeusz. 1906. Historya nowoczesna 1788-1805, uzupełniona latopisem XIX stulecia. Kraków: Wydawnictwo G. Gebethner.
• Krupiński Franciszek. 1876. Romantyzm i jego skutki. Ateneum, t. 2.
• Krupiński Franciszek. 1884. Odnowa etyki. Ateneum, t. 4.
• Mylik Mirosław. 1993. Udział polskich uczonych w przygotowaniu encykliki „Rerum novarum”. Przegląd Religioznawczy, nr 3(169).
• Mylik Mirosław. 2005. Stefan Pawlicki – jeden z prekursorów nauki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Mylik Mirosław. 2012. Geneza neoscholastyki europejskiej a polska myśl filozoficzno-społeczna na przełomie XIX i XX weku. Warszawa: Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego.
• Mylika Mirosław. 2011. Geneza neoscholastyki europejskiej a polska myśl filozoficzno-społeczna na przełomie XIX i XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego.
• O stosunku bezpośredniej filozofii do religii i cywilizacji naszej. 1846. Tygodnik Petersburski, R. 17.
• Ogonowski Zbigniew. 1985. Filozofia szkolna w Polsce XVII wieku. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Pawlak Zdzisław. 2001. Neoscholastyka i formy jej kontynuacji. Studium analityczno-krytyczne twórczości filozofów włocławskich XX wieku. Włocławek: Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Radziszewski Idzi. 1901. Odrodzenie filozofii scholastycznej. Przegląd Filozoficzny, nr. 49.
• Radziszewski Idzi. 1902. Encyklika o studiach filozoficznych (z 4 sierpnia 1879 r.) Aeterni Patris. [w:] Leon XIII. Żywot i prace. Warszawa: skł. gł. Gebethner i Wolff.
• Seignobos Charles. 1900. Dzieje polityczne Europy współczesnej. Rozwój stronnictw i form politycznych 1814-1899, t. 1-2. Przekł. Stecki Jan. Warszawa: Skł. gł. w księgarni St. Dembego.
• Sinko T. 1916. Śp. o. Stefan Pawlicki. Czas, 221.
• Struve Henryk. 1911. Historia logiki jako teorii poznania w Polsce. Warszawa: (bdw).
• Ziemięcka Eleonora. 1857. Zarys filozofii katolickiej w czterech poglądach zawarte, Warszawa: (bdw).

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2016.2.8