Charakterystyka śpiewów liturgicznych w nabożeństwach starotestamentowych i wczesnochrześcijańskich

• Authors: Białomyzy Gabriel

Title variants

EN

Characteristic of the liturgical chants in the Old Testament and early Christian’s services

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Muzyka ze względu na niezwykłą siłę oddziaływania na człowieka oraz swoistą zdolność wyrażania ekspresji od zawsze wiązała się ze sferą sacrum. Już w Starym Testamencie śpiew psalmów był ważnym elementem celebracji ówczesnych nabożeństw. Śpiew liturgiczny cechowała ta prostota, jaka charakteryzowała formy wokalne starożytności. Formuły melodyczne zapamiętywano i przekazywano w tradycji ustnej, zaś utwory liturgiczne wykonywano w formie melorecytacji, oraz tradycyjnie pojętego śpiewu. Wykonywano go unisono, był diatoniczny i nie wykazywał cech enharmonicznych i chromatycznych. Za czasów króla Dawida wystąpił największy rozkwit śpiewu synagogalnego. Kształcono m.in. kantorów, wyodrębniono chóry, których wokal stał się bardziej urozmaicony i naprzemienny. Dla pierwszych chrześcijan śpiew również stanowił ważny środek w komunikacji z Bogiem. Chociaż zakorzeniona w świadomości wiernych tradycja judaistyczna w dalszym ciągu dominowała zarówno w obrzędowości, jak i towarzyszącym jej wyrazie muzycznym, to rosnąca wiara i przynależność religijna powodowały zmiany w dotychczasowej estetyce muzycznej. Nastąpił powrót do źródeł. Śpiewano hymny, psalmy i pieśni w muzycznie prostych melodiach, przez co uzyskiwano ekspresję tego, co uznawano za najważniejsze – słowa. Poprzez wspólne wysławianie Zmartwychwstałego Chrystusa wierni różnych kultur i narodów jednoczyli się w myśli i modlitwie, czerpiąc pocieszenie i duchową radość, a także kształtując swą nową tożsamość religijną.

EN

Music, in the reason of impressive strength of influence to man and specific ability of expression, was always connected with the sphere of sacrum. Although in the Old Testament singing psalms was important moment of celebration of the services in that time. The liturgical singing characterized this simplicity which characterized vocal forms of ancient times. Melodic formulas were remembered and transmitted to the oral tradition, but liturgical songs were performed in the form of recitation and traditionally understood singing. It was performed by unison, diatonic and showed no enharmonic and chromatic characteristics. In the days of king David there was the biggest flourishing of synagogue singing. Among others, there were educated singers, distinguished choirs which vocal became more varied and alternating. Singing was also very important mean in contact with God for the first Christians. Although Judaic tradition rooted in the consciousness of the faithful still dominated both of the rituals and the accompanying musical expression, growing faith and religious affiliation caused changes in previous musical aesthetics. There took place a return to the sources. There sung hymns, psalms and songs with simple musical melodies, thus obtained expression which was recognized most important – words. Through the common praise of the Resurrected Christ believers of different cultures and nations were united in thought and prayer, deriving comfort and spiritual joy and also forming their new religious identity.

Keywords

PL

historia muzyki; muzyka wczesnochrześcijańska; śpiew liturgiczny; monodia; nabożeństwo starotestamentowe; liturgika

EN

history of music; music of early Christianity; liturgical chant; monody; Old Testament service; liturgics

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2016
• Volume: 58
• Issue: 3
• Pages: 455-469

Contributors

author

Białomyzy Gabriel

References

• Ałfiejew, bp Hilarion. 2009. Misterium Wiary. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna.
• Konstytucje Apostolskie. 2007. Kraków: Wydawnictwo WAM Księża Jezuici.
• Muzyka. Encyklopedia PWN. 2007. Red. Bartłomiej Kaczorowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Biblia Tysiąclecia – Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. 2008. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
• Rosik, Mariusz ks. 2008. Judaizm u podstaw ery chrześcijańskiej (Rozprawy Naukowe 46). Wyd. 2. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu.
• Schaffer, Bogusław. 1983. Dzieje muzyki. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
• Wellesz, Egon. 2006. Historia muzyki i hymnografii bizantyjskiej. Kraków: Wydawnictwo Homini.
• Wilson-Dickson, Andrew. 1997. Historia muzyki chrześcijańskiej. Warszawa: Vocatio.
• Wołosiuk, Włodzimierz. 2011. „Sakralna muzyka bizantyjska i jej wpływ na staroruską muzykę cerkiewną.” Elpis 23-24: 59-86.
• Гумилевский, Филарет aрхиеп. 1902. Исторический обзор песнопевцев и песнопения греческой Церкви. Санкт-Петербург.
• Дмитриевский, Иван Иванович. 1998. Историческое, догматическое и таинствеццнное изяснение Божественной Литургии. Издание Монастыря Параклита Оропос Аттикис (Греция).
• Керн, Киприан архимандит. 1999. Литургика, гимнография и эортология. Москва: Крутицкое Патриаршее Подворие.
• Никольский, Александр Василевич. 1994. „Краткий очерк истории церковного пения в период I–X веков.” Журнал Московской Патриаpхии 6: 111-130.
• Православная Энциклопедия. Том VIII: „Варшавская епархия — Веротерпимость.” Москва 2004: Церковно-научный центр «Православная энциклопедия».
• Скабалланович, Михаил Николаевич. 1910. Толковый Типикон: Объяснительное изложение Типикона с историческим введением. Вып. 1. Киев: Тип. Ун-та св. Владимира.