Wyparte obrazy – odnalezione sensy. O skutkach oglądania dzieła filmowego raz jeszcze

• Authors: Ryszard Ciarka

Title variants

EN

Repressed Images – Regained Senses. On the consequences of watching a film again

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor podejmuje problem ponownego spojrzenia na film – spojrzenia bardziej wnikliwego, które ujawnia pewne zaskakujące walory dzieła i odsyła do sensów głębszych, rozmyślnie ukrytych przez autora, będących efektem przypuszczalnego błędu operatorskiego, a być może też w ogóle przez reżysera niezamierzonych. Według Ciarki kluczowe jest zatem pytanie: co robią z nami dzieła sztuki, a zwłaszcza najwybitniejsze dzieła filmowe, na które dzięki współczesnej kulturze kopii, powielania i digitalizacji możemy patrzeć zbyt długo? To pytanie staje się punktem wyjścia antropologiczno-filozoficznej refleksji autora nad wybranymi scenami z czterech filmów: "Zeszłego roku w Marienbadzie" Alaina Resnais, "Nostalgia" Andrieja Tarkowskiego, "Tron we krwi" Akiry Kurosawy, "Siódma pieczęć" Ingmara Bergmana.

EN

The author considers the problem of watching a film again, the second time with a greater attention, which reveals certain surprising qualities of the film and its deeper meaning, which might be deliberately hidden by the filmmaker, or is an effect of an error on part of the cinematographer, or is completely unintended by the film director. According to Ciarka the key question is: what can works of art do to us, especially masterpieces of the cinema, if we, thanks to copying and digitalisation, watch them for too long? This question is the starting point of an anthropological and philosophical reflection of the author on selected scenes from four films: ‘Last Year at Marienbad’ by Alain Resnais, Andrei Tarkovsky’s ‘Nostalghia’, Akira Kurosawa’s ‘Throne of Blood’, and Ingmar Bergman’s ‘The Seventh Seal’.

Keywords

PL

Resnais Alain; Tarkowski Andriej; Kurosawa Akira; Bergman Ingmar

EN

Resnais Alain; Tarkovsky Andrei; Kurosawa Akira; Bergman Ingmar

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2015
• Issue: 89-90 Redefinicje klasyki
• Pages: 19-26

Contributors

author

Ryszard Ciarka

• Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

References

• Bergman, Ingmar, Obrazy, tłum. T. Szczepański, Warszawa: WAiF 1993, s. 238.
• Encyclopedia of Japan, t. 6, Tokio: Kodansha 1983, s. 25.
• Horacy [Q. Horatius Flaccus], List do Pizonów, w: Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo-Longinos, przełożył, wstępem i objaśnieniami opatrzył T. Sinko, wyd. II, zmienione, Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich 1951, s. 67.
• Marcel, Gabriel, Być i mieć, tłum. P. Lubicz Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1986, s. 100-101.
• Marcel, Gabriel, Dziennik metafizyczny, wyb. K. Tarnowski, tłum. E. Wende, oprac. tłum. S. Cichowicz, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1987, s. 121.
• Mercado, Gustavo, The Filmmaker’s Eye: Learning (and Breaking) the Rules of Cinematic Composition, Oxford: Focal Press 2010, s 65.
• Poprzęcka, Maria, JacekWoźniakowski o sztuce, „Znak” nr 693, luty 2013.
• Simon, John, Converstation with Bergman, w: Ingmar Bergman: Interviews, red. R. Shargel, Jackson: University Press of Mississippi 2007, s. 88-89.
• Skakov, Nariman, The (im)possible translation of „Nostalgia”, „Studies in Russian and Soviet Cinema”, t. 3, z. 3, Routledge 2009.
• Steene, Birgitta, Focus on the „Seventh Seal”, trans. D. Kushner, L. Malmström, New Jork: Englewood Cliffs 1972, s. 5.
• Szczepański, Tadeusz, Apokalipsa według Ingmara Bergmana, „Kwartalnik Filmowy” 1995-1996, nr 12-13, s. 141, 142.
• Tarkowski, Andriej, Kompleks Tołstoja: myśli o życiu, sztuce i filmie, Wybór fragmentów wywiadów, wypowiedzi i publikacji Andrieja Tarkowskiego z lat 1960-1986, wybrał, opracował i przedmową opatrzył S. Kuśmierczyk, Warszawa: Pelikan 1989, s. 143.