Dogmat. Czy dualizm schemat/nieinterpretowana treść jest sensowny?

• Authors: Filip Białek

Title variants

EN

Dogma. Does the conceptual scheme and uninterpreted content dualism make sense?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst jest krytyczną analizą Davidsonowskiej tezy, zgodnie z którą idea schematów pojęciowych, które na różne sposoby organizują dane zmysłowe jest pozbawiona sensu. Przegląd argumentów przedstawionych przez Donalda Davidsona w pracy pt. O schemacie pojęciowym pokazuje, iż rzeczywiście koncepcji alternatywnych struktur interpretujących nie da się oprzeć jedynie na różnicy w pojęciach. Wszędzie tam gdzie chcielibyśmy mówić o różnych pojęciach, możemy mówić po prostu o różnych przekonaniach. Jednakże teoria Davidsona załamuje się na przypadkach, które opierają się nie na różnicy pojęciowej, lecz na odmiennej strukturze fizjologicznej dwóch osób. Przypadki takie nie mogą zostać sprowadzone do różnicy w przekonaniach. Rozwiązanie tego problemu proponowane w niniejszej pracy polega na zrelatywizowaniu prawdy do aparatury interpretującej danej osoby.

EN

The article is a critical analysis of Davidson’s thesis that the idea of conceptual schemes which organize sense data does not make sense. An overview of the arguments presented by Donald Davidson in his essay, “On the very idea of a conceptual scheme”, shows that the notion of alternative interpretative structures cannot in fact be based upon differences in concepts alone. Wherever we would like to speak about different concepts, we can speak only of different convictions. However, Davidson’s theory fails in cases which depend not on conceptual differences, but on the different physiological structures of persons. Such cases cannot be reduced to differences in convictions. The solution to this problem proposed in the present work consists in relativizing truth to the interpretive apparatus of a given person.

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2007
• Issue: 13
• Pages: 14-30

Contributors

author

Filip Białek

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Davidson [1986] – D. Davidson, Coherence Theory of Truth and Knolwedge, w: Truth and Inter­ pretation. Perspectives on the Philosophy of Donald Davidson, red. E. LePore, Basil Blac­kwell 1986, s. 307-319.
• Davidson [1991] – D. Davidson, O schemacie pojęciowym, tłum. J. Gryz, „Literatura na świe­cie” 5/1991, s. 100-119.
• Quine [1969] – W.V. Quine, To Stroud, w: Words and Objections. Essays on the Work of W.V. Quine, red. D. Davidson, J. Hintikka, D. Reidel, Dordrecht 1969, s. 316-319.
• Quine [1986] – W.V. Quine, Epistemologia znaturalizowana, tłum. B. Stanosz, w: W.V. Quine, Granice wiedzy i inne eseje filozoficzne, PIW, Warszawa 1986, s. 106-126.
• Quine [1999] – W.V. Quine, Słowo i przedmiot, tłum. C. Cieśliński, Aletheia, Warszawa 1999.
• Quine [2000] – W.V. Quine, Dwa dogmaty empiryzmu, tłum. B. Stanosz, w: W.V. Quine, Z punktu widzenia logiki, Aletheia, Warszawa 2000, s. 49-77.
• Rorty [1998] – R. Rorty, Świat na dobre utracony, tłum. Cz. Karkowski, w: R. Rorty, Konse­kwencje pragmatyzmu, Wydawnictwo IFIS PAN, Warszawa 1998, s. 44-61.
• Sacks [2000] – O. Sacks, Wyspa daltonistów i wyspa sagowców, tłum. J. Bartosik, Wydawnic­two Zysk i S-ka , Poznań 2000.
• Stroud [1969] – B. Stroud, Conventionalism and the Indeterminancy of Translation, w: Words and Objections. Essays on the Work of W.V. Quine, red. D. Davidson, J. Hintikka, D. Re­idel, Dordrecht 1969, s. 82-97.
• Whorf [2002] – B.L. Whorf, Rozważania lingwistyczne nad myśleniem w społecznościach pierwot­nych, tłum. T. Hołówka, w: B.L. Whorf, Język, myśl i rzeczywistość, Aletheia, Warsza­wa 2002, s. 85-114.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.13.2007.279