Teoria interesariuszy a neopragmatyzm

• Authors: Maciej Soin

Title variants

EN

Stakeholder Theory and Neopragmatism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest uporządkowanie zarzutów, jakie – zdaniem autora – należy postawić próbom powiązania teorii interesariuszy z neopragmatyzmem w wersji Rorty’ego. Przedmiotem krytyki jest zwłaszcza stanowisko R. Edwarda Freemana, jednego z głównych autorów i popularyzatorów teorii interesariuszy, który – skądinąd zgodnie z filozoficzną modą – w końcu lat dziewięćdziesiątych porzucił dość szeroko rozpowszechnioną kantowską wersję uzasadnienia teorii interesariuszy na rzecz jej wykładni neopragmatycznej. Dyskutowane zarzuty wynikają wprost ze specyfiki neopragmatycznego ujęcia kwestii prawdy, a także relacji między faktami i wartościami, w szczególności z odrzucenia korespondencyjnej koncepcji prawdy oraz zatarcia różnicy między opisem i normą. Przesadne uogólnienia i fałszywe alternatywy, na jakich opierają się tego rodzaju rozstrzygnięcia, podważają opisowy sens teorii interesariuszy. W rezultacie powiązania z neopragmatyzmem teoria interesariuszy traci jednak również swoje praktyczne zalety, stając się arbitralną narracją niezdolną do uporania się z problemami jej normatywnego zastosowania i dlatego z reguły maskującą rzeczywiste stosunki władzy.

EN

The goal of this article was to sort out the accusations that must be made against attempts to connect stakeholder theory with neopragmatism in Rorty’s version. The main subject of criticism is the stand of R. Edward Freeman, one of the main authors and popularizers of stakeholder theory who – in accordance with philosophical fashion – at the end of the 90s, rejected popular Kantian version of substantiation of stakeholder theory, choosing its neopragmatic interpretation. Discussed accusations result directly from specificity of neopragmatic perspective of the issue of truth, as well as of relations between facts and values, especially from rejection of correspondence concept of the truth and blurring the difference between description and norm. Exaggerated generalizations and false alternatives that such settlements are based on undermine descriptive meaning of stakeholder theory. As a result of connection with neopragmatism, stakeholder theory is also losing its practical values, becoming narration unable to deal with the problems of its normative application and hiding real relations of power.

Keywords

PL

teoria interesariuszy; neopragmatyzm; fakty i wartości; Freeman; Rorty

EN

stakeholder theory; neopragmatism; facts and values; Freeman; Rorty

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk / Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Prakseologia
• Year: 2017
• Volume: 159
• Pages: 83-106

Contributors

author

Maciej Soin

• Politechnika Łódzka, Wydział Zarządzania i Inżynierii Produkcji, ul. Piotrkowska 266, 90-924 Łódź

References

• Bowie N. 2009. Foreword, w: J. Smith, Normative Theory and Business Ethics. Lanham: Row-man & Littlefield Publishers.
• Berman S.L, Wicks A.C., Kotha S., Jones T.M. 1999. Does stakeholder orientation matter? The relationship between stakeholder management models and firm financial performance. „The Academy of Management Journal” 42/5.
• Donaldson T., Preston L.E. 1995. The stakeholder theory of the corporation: Concepts, evidence, and implications. „Academy of Management Review” 20/1.
• Evan W.M., Freeman R.E. 1988. A stakeholder theory of the modern corporation: Kantian capitalism. W: T.L. Beauchamp, N.E. Bowie (eds), Ethical Theory and Business. Prentice Hall: Englewood Cliffs, NJ [wyd. pol. Spółka i osoby żywotnie zainteresowane. Kapitalizm kantowski. W: L.V. Ryan CSV, J. Sójka (red.), Etyka biznesu. Z klasyki współczesnej myśli amerykańskiej, przeł. E. Dratwa. Poznań: Wydawnictwo „W drodze” 1997].
• Freeman R.E. 1984. Strategic Management: A Stakeholder Approach. Boston: Pitman.
• Freeman R.E. 1994. The politics of stakeholder theory: Some future directions. „Business Ethics Quarterly” 4/4.
• Freeman R.E. 1999. Response: Divergent stakeholder theory. „Academy of Management Review” 24/2.
• Freeman R.E., Phillips R.A. 2002. Business ethics: Pragmatism and postmodernism. W: R.E. Frederick (ed.), A Companion to Business Ethics. Blackwell. Freeman R.E. 2008. Ending the so-called „Friedman-Freeman” Debate. „Business Ethics Quarterly” 18/2.
• Freeman R.E., Harrison J., Hicks A., Parmar B., de Colle S. 2010. Stakeholder Theory. The State of the Art. Cambridge: Cambridge University Press.
• Friedman A.L., Miles S. 2006. Stakeholders. Theory and Practice. Oxford University Press.
• Kostera M. 1996. Postmodernizm w zarządzaniu. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Marcoux A.M. 2011. Triadic stakeholder theory revisited. W: A. Brink (ed.), Corporate Governance and Business Ethics. Springer.
• Mitchell R., Agle B.R., Wood D.J. 1997. Toward a theory of stakeholder identification and salience: Defining the principles of who and what really counts. „Academy of Management Review” 22/4.
• Phillips R., Freeman R.E., Wicks A.C. 2003. What stakeholder theory is not. „Business Ethics Quarterly” 13/4.
• Rorty R. 1999. Obiektywność, relatywizm i prawda, Pisma filozoficzne t. 1, tłum. J. Margański. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Soin M. 2008. W kwestii prawdy. Wittgenstein i filozofia analityczna. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Soin M. 2013. Wartość i fakt. Etyczne i socjologiczne zastosowania filozofii lingwistycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Soin M. 2016a. Filozoficzne trudności teorii interesariuszy, Annales. „Etyka w Życiu Gospodarczym” t. 19/3.
• Soin M. 2016b. Fałszywe alternatywy Rorty’ego. W: M. Soin, P. Parszutowicz (red.), Filozofia 2.0. Diagnozy i strategie. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Sternberg E. 1997. The defects of stakeholder theory. „Corporate Governance: An International Review” 5.
• Wicks A.C., Freeman R.E. 1998. Organization studies and the new pragmatism: Positivism, anti-positivism, and the search for ethics. „Organization Science” 9/2.
• Wittgenstein L. 1972. Dociekania filozoficzne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wittgenstein L. 1993. Philosophische Grammatik, hrsg. R. Rhees. Frankfurt a. Main: Suhrkamp.